Iran chính thức ngừng hợp tác với IAEA
Ngày 2/7, Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian đã ký phê chuẩn đạo luật đình chỉ mọi hình thức hợp tác với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) - cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc.
Theo thông báo chính thức từ Chính phủ Iran, động thái đình chỉ hợp tác là phản ứng trước các hành động được cho là "vi phạm chủ quyền" của Mỹ và Israel, bao gồm các vụ tấn công nhằm vào các cơ sở hạt nhân dân sự tại Iran. Tehran cho rằng, những hành động này đã "đe dọa nghiêm trọng đến an ninh quốc gia" cũng như các lợi ích chiến lược của nước Cộng hòa Hồi giáo.
Quyết định này được đánh giá là bước leo thang mới trong mối quan hệ vốn đã căng thẳng giữa Tehran và cộng đồng quốc tế.
Cụ thể, Iran tuyên bố tạm ngừng việc tuân thủ các nghĩa vụ theo Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) và các biện pháp bảo đảm đi kèm, cho đến khi một loạt điều kiện được đáp ứng. Trong đó, Iran nhấn mạnh yêu cầu "bảo đảm an toàn cho các cơ sở hạt nhân và đội ngũ khoa học hạt nhân của nước này".
Đạo luật này được đưa ra sau khi Quốc hội Iran hôm 25/6 thông qua một dự luật với nội dung chỉ trích IAEA "thiếu khách quan" trong việc giám sát chương trình hạt nhân của Iran.
Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi tái khẳng định quan điểm cứng rắn của chính phủ, tuyên bố rằng Tehran sẽ không nối lại hợp tác với IAEA cho đến khi nhận được cam kết rõ ràng về việc không can thiệp và bảo đảm an ninh cho chương trình hạt nhân của mình.
Căng thẳng bùng phát sau khi Hội đồng Thống đốc IAEA, lần đầu tiên sau gần hai thập kỷ, thông qua một nghị quyết lên án Iran vì không tuân thủ các nghĩa vụ giám sát hạt nhân. Đáp lại, nhiều quan chức Iran đề xuất áp dụng lệnh cấm nhập cảnh đối với ông Grossi.
Giới quan sát nhận định, động thái của Iran không chỉ làm phức tạp thêm tình hình an ninh khu vực Trung Đông, mà còn đe dọa đến các nỗ lực ngoại giao nhằm cứu vãn thỏa thuận hạt nhân năm 2015 (JCPOA) vốn đã bị đình trệ nhiều năm qua.