Đức sẽ tăng chi tiêu quốc phòng, thúc đẩy đầu tư công quy mô lớn
Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Đức Lars Klingbeil vừa trình bày dự thảo ngân sách quốc gia năm 2025, trong đó nhấn mạnh các khoản đầu tư công kỷ lục nhằm tăng cường năng lực quốc phòng và phục hồi nền kinh tế đang trì trệ.
Theo đề xuất, tổng chi ngân sách năm tới dự kiến đạt 503 tỷ euro; trong đó 115 tỷ euro (chiếm 22,8% tổng chi) được dành cho đầu tư, mức cao nhất từ trước đến nay. Mục tiêu của chính phủ Thủ tướng Friedrich Merz là chấm dứt hai năm suy thoái liên tiếp và tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng vũ trang.
năm 2025, tại Berlin, Đức ngày 24/6/2025. Ảnh: EFE-EPA
Quốc phòng là ưu tiên hàng đầu
Chi tiêu quốc phòng sẽ tăng mạnh lên 62,4 tỷ euro, tương đương 2,4% GDP - cao hơn đáng kể so với mức 51,95 tỷ euro trong ngân sách trước đó. Ông Klingbeil cho biết, chi tiêu quân sự sẽ tiếp tục tăng đều đặn, với mục tiêu đạt 3,5% GDP vào năm 2029, phù hợp với cam kết của Đức trong NATO.
Bộ trưởng Quốc phòng Boris Pistorius hoan nghênh kế hoạch này và gọi đây là “một bước ngoặt lịch sử trong chi tiêu quốc phòng”.
Bộ Quốc phòng Đức hiện đang hưởng lợi từ những cải cách hiến pháp được thông qua trong nhiệm kỳ quốc hội trước, cho phép vượt trần vay nợ quốc phòng vốn bị giới hạn ở mức 1% GDP. Đồng thời, một quỹ cơ sở hạ tầng đặc biệt trị giá 500 tỷ euro cho giai đoạn 12 năm tới cũng đã được thành lập.
Theo Bộ trưởng Quốc phòng Boris Pistorius, ngoài 62,4 tỷ euro trong ngân sách thường niên, lực lượng vũ trang sẽ nhận thêm 24,4 tỷ euro từ quỹ đặc biệt này.
Nếu được Quốc hội thông qua, tổng ngân sách dành cho lực lượng vũ trang Đức trong năm 2025 sẽ vượt 86 tỷ euro. Khoản tài trợ này bao gồm cả kinh phí để tuyển dụng thêm 10.000 binh sĩ mới trong năm.
Thúc đẩy hiện đại hóa và tăng trưởng
Bên cạnh quốc phòng, dự thảo ngân sách còn nhằm khơi thông đà tăng trưởng sau thời kỳ trì trệ. GDP Đức đã giảm 0,3% trong năm 2023 và tiếp tục giảm 0,2% trong năm 2024. Dự báo cho năm 2025 cũng không mấy khả quan.
Ngân sách năm tới sẽ ưu tiên hiện đại hóa hạ tầng giao thông, viễn thông, giáo dục, nghiên cứu và chống biến đổi khí hậu. Riêng ngành đường sắt sẽ nhận được 22 tỷ euro trong năm 2025, nằm trong tổng cam kết đầu tư hơn 100 tỷ euro đến năm 2029.
Ông Klingbeil thừa nhận Đức đã trải qua thời kỳ cắt giảm ngân sách trên nhiều lĩnh vực, dẫn đến tình trạng tồn đọng đầu tư nghiêm trọng. “Giờ là lúc chúng ta phải tiến về phía trước,” ông nhấn mạnh. “Chúng tôi muốn các dự án hạ tầng được khởi công nhanh chóng, để doanh nghiệp và người lao động hưởng lợi trực tiếp”; đồng thời cam kết sẽ giám sát chặt chẽ việc sử dụng ngân sách, bảo đảm “mỗi euro được chi tiêu một cách hợp lý và hiệu quả.”
Tranh cãi xoay quanh vấn đề nợ công
Dù đẩy mạnh đầu tư công, dự thảo ngân sách năm 2025 vẫn dự kiến tăng nợ thêm 82 tỷ euro. Bộ trưởng Tài chính Lars Klingbeil bảo vệ quyết định này, nhấn mạnh rằng nợ công của Đức hiện ở mức 63% GDP – vẫn thấp hơn đáng kể so với các nước như Pháp hay Mỹ, nơi tỷ lệ này đã vượt 100%.
Tuy nhiên, kế hoạch gia tăng vay nợ đã vấp phải chỉ trích từ các đảng đối lập. Đảng cực hữu Sự lựa chọn thay thế cho nước Đức (AfD) cảnh báo rằng tổng nợ công có thể vượt 850 tỷ euro vào năm 2029 nếu xu hướng này tiếp diễn.
Đảng Xanh chỉ trích chính phủ đã bỏ lỡ một “cơ hội lịch sử” để hành động quyết liệt hơn với khủng hoảng khí hậu. Trong khi đó, đảng Cánh tả lên án mạnh mẽ mức chi tiêu quân sự khổng lồ, cho rằng đây là sự ưu tiên sai lệch trong bối cảnh kinh tế - xã hội còn nhiều thách thức.
Hiện dự thảo ngân sách năm 2025 đã được trình lên Quốc hội liên bang (Bundestag) sau khi nội các phê duyệt để các nghị sĩ có thời gian tranh luận về dự luật trước kỳ nghỉ hè và phê duyệt cuối cùng vào tháng 9 tới. Trong khi đó, dự thảo ngân sách 2026 dự kiến sẽ được chính phủ Đức thông qua vào cuối tháng 7 trước khi bỏ phiếu tại Bundestag vào cuối năm.