Bổ sung các tình huống khẩn cấp trên môi trường mạng

Lấp “khoảng trống” pháp lý trong ứng phó

Góp ý vào Điều 1 của dự thảo, đại biểu Chamaléa Thị Thủy cho rằng, trong bối cảnh số hóa toàn diện, việc xảy ra các cuộc tấn công mạng quy mô lớn gây ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, hệ thống thông tin trọng yếu hoàn toàn có thể xảy ra. Tuy nhiên, dự thảo hiện nay chưa đề cập đến các tình huống khẩn cấp liên quan đến không gian mạng, tạo ra "khoảng trống" pháp lý trong ứng phó.

“Cần cân nhắc bổ sung quy định về tình trạng khẩn cấp trong môi trường mạng. Ví dụ khi xảy ra tấn công mạng có tổ chức, đe dọa an ninh quốc gia, mất an toàn hệ thống thông tin quan trọng… Đây là những tình huống đang ngày càng phổ biến trong thực tiễn”, đại biểu đề xuất.

Cùng với đó, đại biểu đề nghị tại Điều 2 của dự thảo cần làm rõ và bổ sung khái niệm “tình trạng khẩn cấp trên không gian mạng”, tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho việc triển khai các biện pháp ứng phó phù hợp, kịp thời.

Cũng tại Điều 2, khoản 3 hiện đang định nghĩa về “tình trạng khẩn cấp về thảm họa lớn”, mới dừng lại ở mô tả định tính. Đại biểu cho rằng, khái niệm này vẫn chưa xác định được thế nào là lớn – chẳng hạn như mức độ thiệt hại bao nhiêu, ảnh hưởng đến bao nhiêu người thì được coi là "thảm họa lớn". Nếu không lượng hóa sẽ dẫn đến lúng túng khi vận dụng và thiếu nhất quán trong thực thi.

Bổ sung rõ hành vi “xâm phạm lợi ích quốc gia”

Liên quan đến Điều 5 quy định các hành vi bị nghiêm cấm trong tình trạng khẩn cấp, dự thảo hiện đã liệt kê các hành vi như: trục lợi, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, gây lãng phí, thất thoát tài sản Nhà nước. Theo đại biểu, cần bổ sung rõ hành vi “xâm phạm lợi ích quốc gia” - một nội dung đã được khẳng định trong Hiến pháp năm 2013 và nhiều văn bản pháp luật hiện hành.

“Việc đưa quy định này vào sẽ nâng cao tính răn đe và góp phần bảo vệ lợi ích quốc gia trong bối cảnh tình hình khẩn cấp luôn tiềm ẩn các yếu tố bất ổn và dễ bị lợi dụng,” đại biểu nhấn mạnh.

Góp ý vào Điều 24 về chế độ, chính sách đối với tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động trong tình trạng khẩn cấp, đại biểu cho rằng quy định hiện hành còn thiếu nội dung về xét tặng danh hiệu cho người đã hy sinh trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Theo đại biểu, đây là một khoảng trống chính sách. Việc bổ sung nội dung này sẽ thể hiện sự ghi nhận, tôn vinh đúng mức những người đã dũng cảm hy sinh vì lợi ích cộng đồng, đất nước.

Ngoài ra, đại biểu cũng góp ý về việc quy định trách nhiệm quá chi tiết trong Chương V của dự thảo. Cụ thể, nhiều nội dung như yêu cầu báo cáo thiệt hại, truyền thông, vệ sinh môi trường, phòng chống dịch bệnh… đang được liệt kê cụ thể trong luật.

Đại biểu đề nghị, chỉ nên quy định những nguyên tắc lớn, thuộc thẩm quyền Quốc hội, còn lại nên giao Chính phủ hoặc các bộ, ngành có thẩm quyền ban hành hướng dẫn chi tiết. Cách làm này sẽ giúp luật vừa giữ được tính ổn định, vừa bảo đảm tính linh hoạt, phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật trong giai đoạn phát triển mới.

Thanh Mai