Suy thận âm thầm tấn công người trẻ: Cảnh báo thói quen nguy hại
Bệnh thận đang ngày càng trẻ hóa tại Việt Nam, với nhiều ca mắc ở người dưới 40 tuổi. Thói quen sống thiếu lành mạnh và phát hiện muộn khiến căn bệnh này trở thành mối lo ngại đáng báo động.
BS.CKII Nguyễn Thị Diễm Hương (Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM – Cơ sở 3) cho biết, tình trạng suy thận tại Việt Nam đang trẻ hóa nhanh chóng, trở thành vấn đề y tế công cộng đáng lo ngại.
Không còn là bệnh lý của người cao tuổi, suy thận hiện nay đang âm thầm tấn công vào nhóm dân số trẻ, đặc biệt là người dưới 40 tuổi – lực lượng lao động chính của xã hội.
Theo các báo cáo chuyên sâu từ hệ thống y tế trong nước giai đoạn 2020–2025, nhóm người từ 18 đến 30 tuổi chiếm tới 20–30% tổng số ca bệnh thận. Thực trạng này đặt ra thách thức lớn không chỉ đối với ngành y tế mà còn đối với hệ thống an sinh xã hội và sự phát triển kinh tế bền vững của quốc gia.
Thói quen xấu âm thầm hủy hoại thận ở người trẻ
Lý giải về thực trạng suy thận ngày càng trẻ hóa, BS.CKII Nguyễn Thị Diễm Hương cho biết có nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó nổi bật là một số yếu tố chính sau đây:
- Chế độ ăn uống mất cân đối:
Người trẻ ngày càng tiêu thụ nhiều thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, đồ uống có đường. Mức tiêu thụ đường bình quân ở Việt Nam tăng gấp bốn lần trong 15 năm qua, đạt gần 70 lít/người/năm vào năm 2023.
- Thiếu vận động, thức khuya và căng thẳng kéo dài:
Cường độ làm việc, học tập cao khiến nhiều người trẻ ngủ không đủ, thường xuyên stress và lười vận động. Đây là các yếu tố nguy cơ góp phần thúc đẩy các bệnh không lây nhiễm như tăng huyết áp, đái tháo đường, béo phì – các bệnh lý nền gây tổn thương thận.
- Thói quen nhịn tiểu, uống ít nước:
Những hành vi tưởng chừng vô hại này lại góp phần làm suy giảm chức năng lọc thải của thận, tạo điều kiện cho viêm đường tiết niệu, sỏi thận và tổn thương nhu mô thận.
- Lạm dụng thuốc và thực phẩm chức năng không kiểm soát:
Việc tự ý dùng thuốc giảm đau, kháng sinh hay các loại thực phẩm chức năng “bổ thận, mát gan” không rõ nguồn gốc có thể gây viêm thận kẽ, hoại tử ống thận – hậu quả nặng nề thường phát hiện muộn.
- Gia tăng các bệnh lý nền ở người trẻ:
Tỷ lệ đái tháo đường, tăng huyết áp, viêm cầu thận và rối loạn chuyển hóa ở người trẻ ngày càng tăng. Đáng chú ý, viêm cầu thận mạn tính – nguyên nhân hàng đầu dẫn đến suy thận – ngày càng được chẩn đoán ở những người dưới 35 tuổi.
5 giải pháp đơn giản để thận khỏe mỗi ngày
Để ngăn ngừa suy thận ở người trẻ, các chuyên gia khuyến cáo cần thay đổi lối sống và tăng cường tầm soát sớm:
- Thay đổi hành vi sức khỏe: Giảm ăn mặn, tăng rau xanh, uống đủ nước, tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần.
- Khám sức khỏe định kỳ: Nên bổ sung xét nghiệm nước tiểu, creatinine và đo huyết áp vào các gói khám định kỳ.
- Kiểm soát bệnh nền: Điều trị sớm và ổn định các bệnh như đái tháo đường, tăng huyết áp, lupus, viêm cầu thận.
- Đẩy mạnh truyền thông: Tận dụng mạng xã hội, KOLs và chiến dịch cộng đồng để nâng cao nhận thức về sức khỏe thận.
- Ứng dụng công nghệ: Triển khai trí tuệ nhân tạo và nền tảng số trong theo dõi, nhắc lịch khám và hỗ trợ điều trị.
Ngoài ra, nhiều người trẻ có chỉ số eGFR từ 60–89 mL/phút/1,73m² vẫn được coi là “bình thường” nhưng thực tế đã thấp hơn mức kỳ vọng. Nếu kèm theo các yếu tố nguy cơ (béo phì, hút thuốc, rượu bia, tiền sử bệnh thận...), cần theo dõi định kỳ để phát hiện tổn thương thận sớm và can thiệp kịp thời.