Vững tin và tiếp bước hành trình thế kỷ

Người bạn đồng hành tin cậy của công chúng

Một nội dung tâm điểm tại Diễn đàn Báo chí toàn quốc 2025 là câu chuyện báo chí chuyển mình, đáp ứng nhu cầu công chúng thời đại mới. Theo các chuyên gia, ngày nay, độc giả có vô vàn lựa chọn tin tức đến từ mạng xã hội, kênh truyền thông trực tuyến… với tốc độ thông tin nhanh chóng (đôi khi không được kiểm chứng). Thách thức lớn nhất của báo chí là cung cấp thông tin chất lượng, trung thực, có chiều sâu, đồng thời phải thật hấp dẫn. Bước vào kỷ nguyên số, công chúng đối với mỗi cơ quan báo chí là vấn đề sống còn.

Tổng Biên tập báo Tiền phong Phùng Công Sưởng phân tích: đối tượng độc giả Gen Z hiện chiếm khoảng 32% dân số, dự báo sẽ trở thành nhóm nhân khẩu học lớn nhất vào năm 2032, sẽ là đối tượng mà báo chí truyền thông hướng tới. Lứa công chúng trẻ tuổi này tiêu biểu trong việc tiêu thụ tin tức nhanh, dành nhiều thời gian trên các nền tảng như TikTok, Facebook, YouTube... Họ ưa thích những video ngắn, sáng tạo và mang tính giải trí cao.

Đã có nhiều ý kiến cho rằng thế hệ trẻ, đặc biệt là gen Z, không thích đọc báo. Theo nhà báo Phùng Công Sưởng, "thực tế không phải vậy. Họ vẫn đọc báo nhưng theo cách nạp thông tin rất khác biệt và đa dạng, tạo nên thách thức mới cho các cơ quan báo chí. Vấn đề đặt ra là làm sao để thu hút được họ?”.

Cơ quan báo chí truyền thông cần chuyển mình để chinh phục độc giả, nhất là thế hệ trẻ, người nắm vai trò quyết định trong lựa chọn và tiếp nhận thông tin. Muốn vậy, ngoài nội dung chân thực, hấp dẫn, báo chí cần chú trọng hình thức thể hiện. Đại tá, TS. Nguyễn Hồng Hải, Phó Tổng Biên tập Báo Quân đội Nhân dân, cho rằng, báo chí thời đại mới phải quy tụ giá trị truyền thống và hiện đại.

“Báo chí phải chuyển mình mạnh mẽ về cả về nội dung lẫn cách thức thể hiện, nếu không sẽ đánh mất nhóm độc giả trẻ, năng động và am hiểu công nghệ. Chúng ta cần xác định độc giả không chỉ là đối tượng phục vụ mà còn là những người đồng hành, đối tác của tờ báo trong kỷ nguyên số. Điều này đặt ra yêu cầu các tờ báo phải chuyển mình để trở thành người bạn đồng hành tin cậy của công chúng”, Đại tá Nguyễn Hồng Hải nhấn mạnh.

Sức mạnh của báo chí hiện đại

Trên hành trình đáp ứng kỳ vọng của độc giả, báo chí cần chủ động tích hợp các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu lớn và mô hình hóa thông tin. Những công cụ này không chỉ giúp quá trình thu thập, xử lý thông tin nhanh chóng mà còn tạo ra dự báo, phân tích và hình ảnh trực quan hỗ trợ độc giả hiểu sâu hơn vấn đề.

Theo Phó Tổng Biên tập Báo Thanh Niên Trần Việt Hưng, phát triển công nghệ báo chí thực chất để giúp nhà báo thực hiện thiên chức của mình, phục vụ xã hội. Ngược lại, khi nhà báo, cơ quan báo chí ngày càng hoàn thiện phương pháp, công nghệ, giải pháp kỹ thuật hướng tới giữ chân bạn đọc, thích ứng đòi hỏi của thời cuộc cũng chính là đóng góp thiết thực cùng đất nước bước vào kỷ nguyên mới.

Trên thực tế, nhiều cơ quan báo chí đang đẩy mạnh phát triển trên các nền tảng trực tuyến, đầu tư mạnh cho công nghệ và liên tục đổi mới nội dung, hình thức. Tính sáng tạo, mối liên kết bền vững với công chúng là bước đi quan trọng giúp báo chí giữ vững vị thế. Tuy nhiên, trong bối cảnh đa dạng hóa kênh thông tin, đứng trước những luồng thông tin ngày càng khổng lồ và khó kiểm soát, báo chí chính thống càng phải chú trọng những giá trị cốt lõi.

"Có thể gói gọn trong 4 giá trị cung cấp thông tin chính xác, chuẩn mực, chuyên sâu và cân bằng". Tổng Biên tập báo Thế giới và Việt Nam Nguyễn Trường Sơn dẫn chứng mỗi khi xảy ra sự kiện nhạy cảm ở trong nước hay liên quan đến người nước ngoài tại Việt Nam, trên nhiều trang mạng xã hội hoặc báo quốc tế có thể đưa tin nhanh chóng nhưng độc giả vẫn chờ đợi thông tin từ các báo chính thống để xác nhận tính chính xác. “Điều này cho thấy vai trò quan trọng của báo chí chính thống trong việc cung cấp thông tin đáng tin cậy, cho thấy sức mạnh của báo chí hiện đại”, nhà báo Nguyễn Trường Sơn nhận định.

Từ kinh nghiệm thực hiện các chương trình truyền hình giải trí, như Đường lên đỉnh Olympia - gameshow có sức sống lâu bền nhất của kênh VTV3, Trưởng Ban Văn hóa - Giải trí, Đài Truyền hình Việt Nam Bùi Thu Thủy cho biết, thành công của chương trình đến từ đội ngũ sáng tạo và hăng hái, tạo ra nội dung, cập nhật công nghệ, đổi mới cách thức để ngày càng hấp dẫn khán giả thế hệ mới.

“Song yếu tố giải trí chỉ lấp lánh ban đầu, sự trung thực, đầu tư công sức, tiền của xây dựng chương trình thực chất lượng mới là điều giữ khán giả ở lại. Càng đi sâu, chúng tôi càng nhận thấy đó là con đường đúng đắn”, nhà báo Bùi Thu Thủy nói.

Rõ ràng, tương lai của báo chí phụ thuộc sự kết hợp chặt chẽ giữa trí tuệ con người và tiềm năng công nghệ, tạo nên hệ sinh thái thông tin chính xác, thực tiễn và hướng về công chúng. Hành trình của báo chí kỷ nguyên số không chỉ là số hóa quy trình sản xuất hay nâng cấp nền tảng công nghệ, mà quan trọng hơn là thay đổi tư duy. Từ chỗ phát nội dung đại trà sang phục vụ từng người đọc cụ thể, từ chỗ tập trung vào lưu lượng sang tập trung vào chất lượng, từ chỗ đơn phương phát ngôn sang đối thoại hai chiều... Tất cả đòi hỏi báo chí phải biết kế thừa truyền thống, phát huy giá trị thời đại.

Nói như Phó Tổng Biên tập Báo Tuổi trẻ Lê Xuân Trung: “Nhiệm vụ của báo chí thời đại mới không chỉ là làm mới trong câu chuyện mới mà làm mới ngay trong câu chuyện cũ để vững tin, tiếp bước hành trình thế kỷ”.

Khôi Nguyên