Quốc hội thảo luận về kinh tế - xã hội: Nhận diện đúng các điểm nghẽn đang cản trở tăng trưởng

TS. MẠC QUỐC ANH, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP. Hà Nội: Đánh giá thực chất "sức khỏe" doanh nghiệp để hỗ trợ kịp thời

5 tháng đầu năm nay, kinh tế nước ta tiếp tục duy trì xu hướng phục hồi tích cực, song vẫn đứng trước không ít thách thức từ cả bên trong và bên ngoài. Vì vậy, tại phiên thảo luận, các ĐBQH cần nhìn nhận thực chất sức khỏe của cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa để có giải pháp hỗ trợ kịp thời tín dụng, thuế, bảo lãnh vốn vay và thủ tục hành chính.

Bên cạnh đó, Quốc hội cần dành thời gian thảo luận sâu hơn về các động lực tăng trưởng mới như chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn. Các chính sách cần mang tính dài hạn, có lộ trình và đi kèm nguồn lực để doanh nghiệp chuyển đổi thực chất, không hình thức.

Một nội dung quan trọng khác là tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, đặc biệt là ở các dự án trọng điểm quốc gia. Chậm trễ trong giải ngân không chỉ kìm hãm tăng trưởng mà còn làm giảm hiệu quả chính sách tài khóa mở rộng mà Chính phủ đang áp dụng. Ngoài ra, vấn đề về lao động - việc làm, chất lượng nguồn nhân lực cũng cần được thảo luận sâu hơn trong bối cảnh công nghệ thay đổi nhanh, nhu cầu nhân lực trình độ cao tăng nhưng tỷ lệ đào tạo phù hợp thực tiễn còn thấp.

Phiên thảo luận tại Hội trường được kỳ vọng là diễn đàn phản ánh tiếng nói của cử tri, doanh nghiệp và người dân một cách thiết thực. Quan trọng hơn, Quốc hội cần phát đi thông điệp rõ ràng về quyết tâm đổi mới mô hình tăng trưởng, khơi thông các nguồn lực phát triển và thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân thực sự trở thành động lực quan trọng, đúng như tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW đã xác lập.

TS. ĐỖ THIÊN ANH TUẤN, Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright: Thúc đẩy chuyển động thực chất

Theo tôi, phiên thảo luận cần tập trung vào những vấn đề cốt lõi đang ảnh hưởng trực tiếp đến triển vọng tăng trưởng năm 2025 và cả năm 2026.

Thực tế hiện nay, tăng trưởng có dấu hiệu chững lại, và mục tiêu đạt 8% trong năm nay là rất thách thức. Tăng trưởng vẫn phụ thuộc lớn vào đầu tư công, trong khi khu vực công nghiệp, xuất khẩu và tiêu dùng nội địa còn yếu. Điều này cho thấy sức bật nội sinh của nền kinh tế chưa được khơi dậy đúng mức. Chính phủ có thể xây dựng các kịch bản tăng trưởng linh hoạt để doanh nghiệp chủ động trong kế hoạch kinh doanh.

Cùng với đó, khu vực doanh nghiệp tư nhân đang suy giảm rõ rệt. Hàng chục nghìn doanh nghiệp rút lui trong 5 tháng qua, phản ánh thực trạng chi phí kinh doanh cao, khó tiếp cận vốn và môi trường kinh doanh thiếu ổn định. Cải cách thuế là cần thiết, nhưng quan trọng hơn là phải có lộ trình rõ ràng.

Bên cạnh đó, cải cách thể chế và cải thiện môi trường đầu tư vẫn thiếu chuyển biến thực chất. Nếu không có cơ chế giám sát độc lập và trách nhiệm giải trình rõ ràng, các cam kết cải cách sẽ khó được thực thi hiệu quả. Đầu tư công vẫn chưa phát huy được hiệu ứng lan tỏa; trong khi việc giữ ổn định kinh tế vĩ mô đang chịu nhiều sức ép trong bối cảnh thế giới biến động, còn dư địa chính sách trong nước ngày càng thu hẹp.

Điều quan trọng lúc này là phải nhận diện đúng các điểm nghẽn đang cản trở tăng trưởng. Hy vọng từ phiên thảo luận sẽ có những kiến nghị đủ mạnh, đủ cụ thể để thúc đẩy chuyển động thực chất.

TS. NGUYỄN TRÍ HIẾU, chuyên gia tài chính - ngân hàng: Chủ động kịch bản ứng phó thách thức thuế quan

Chính sách thuế của Hoa Kỳ đang đặt ra thách thức rất lớn với nền kinh tế Việt Nam. Vấn đề này cần được đưa ra thảo luận công khai tại hội trường Quốc hội, với tinh thần chủ động xây dựng các kịch bản ứng phó cụ thể.

Cụ thể, có thể xem xét ba kịch bản chính. Thứ nhất, Hoa Kỳ giữ nguyên mức thuế 46% như đã công bố. Thứ hai, Hoa Kỳ chấp thuận điều chỉnh mức thuế xuống còn 20 - 30%. Và kịch bản thứ ba, mức thuế có thể giảm sâu, ở khoảng 10%. Với từng kịch bản, cần có đánh giá chi tiết về tác động đến tăng trưởng, ngành hàng chủ lực, việc làm và từ đó, xây dựng biện pháp phản ứng phù hợp cả về chính sách thương mại, tài khóa lẫn hỗ trợ doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, phiên thảo luận cũng cần tập trung vào những vấn đề kinh tế nội tại. Một trong những nội dung cấp thiết là xử lý nợ xấu trong hệ thống ngân hàng, cần rà soát, hoàn thiện hành lang pháp lý và có biện pháp cụ thể để xử lý dứt điểm, tránh tạo rủi ro hệ thống. Cải cách thủ tục hành chính vẫn phải được tiếp tục thúc đẩy mạnh mẽ. Việc đơn giản hóa, số hóa, minh bạch hóa các thủ tục là yếu tố then chốt để giảm chi phí cho doanh nghiệp và người dân.

Năm 2025 cũng là năm bản lề trong giải ngân vốn đầu tư công, cần có biện pháp quyết liệt, đồng bộ và sự vào cuộc mạnh mẽ, trách nhiệm từ các bộ, ngành và địa phương. Ngoài ra, các vấn đề về bảo vệ môi trường, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn cũng cần được quan tâm đúng mức; không thể chậm trễ trong việc ban hành các chương trình hành động cụ thể, với lộ trình rõ ràng, gắn với trách nhiệm và nguồn lực thực hiện.

TS. LÊ BÁ CHÍ NHÂN, chuyên gia kinh tế: Quan tâm đúng mức tới an sinh, việc làm, chênh lệch giàu - nghèo...

Trong bối cảnh kinh tế thế giới còn tiềm ẩn nhiều rủi ro, các ĐBQH cần tập trung thảo luận các giải pháp bảo đảm tăng trưởng kinh tế gắn với ổn định kinh tế vĩ mô. Các vấn đề then chốt như kiểm soát lạm phát, điều hành tỷ giá, lãi suất cần được xem xét thấu đáo, nhằm củng cố niềm tin của doanh nghiệp và nhà đầu tư vào triển vọng phát triển.

Cũng cần nhìn nhận rõ những khó khăn hiện hữu trong sản xuất, kinh doanh - đặc biệt là dòng vốn cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, cũng như các ngành có tính dẫn dắt như công nghiệp chế biến, chế tạo và nông nghiệp công nghệ cao. Thúc đẩy cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh và đơn giản hóa thủ tục hành chính vẫn là yêu cầu cấp thiết.

Bên cạnh đó, chuyển đổi số, đổi mới công nghệ và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đang là đòi hỏi cấp bách để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Các đại biểu nên trao đổi sâu về cơ chế hỗ trợ phù hợp, tránh tình trạng chuyển đổi mang tính hình thức, thiếu hiệu quả thực chất.

Ngoài ra, cần quan tâm đúng mức tới các vấn đề xã hội như an sinh, việc làm, thu hẹp khoảng cách giàu - nghèo, phát triển bền vững và bảo vệ môi trường. Đây là những nội dung gắn trực tiếp với chất lượng tăng trưởng và sự phát triển hài hòa của nền kinh tế.

Tôi cũng mong rằng phiên thảo luận sẽ đi vào chiều sâu, đưa ra các giải pháp mang tính dài hạn, từ nâng cao năng suất lao động, thúc đẩy đổi mới sáng tạo đến phát triển bền vững. Đây là nền tảng cần thiết để bảo đảm sự ổn định và tăng trưởng vững chắc trong những năm tới.

Hạnh Nhung