Đầu tư công là điểm nhấn quan trọng nhất cho tăng trưởng

Nhiều dư địa thúc đẩy đầu tư công

Chia sẻ tại hội thảo trực tuyến “Động lực đầu tư công – góc nhìn người trong cuộc”, do CTCP Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HSC) tổ chức chiều 5/6, Giám đốc Nghiên cứu kinh tế vĩ mô HSC Phạm Vũ Thăng Long nhìn nhận: Trong bối cảnh Mỹ áp thuế đối ứng lên các đối tác, các tổ chức quốc tế cũng như nhiều quốc gia đều hạ dự báo tăng trưởng.

Riêng với Việt Nam, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất. Tỷ trọng xuất khẩu sang Hoa Kỳ trên tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam cũng thuộc loại cao nhất khu vực Đông Nam Á. Do vậy, bất cứ tác động nào tới xuất khẩu cũng đều có tác động lớn tới tăng trưởng GDP.

Dẫn kịch bản khả quan, mức thuế đối ứng còn khoảng 20 – 25%, ông Long dự báo GDP năm nay sẽ vào khoảng 6,5%. Xuất khẩu cũng sẽ chững lại, cả năm tăng trưởng dưới 7%.

Xét trong bối cảnh đó, mục tiêu tăng trưởng từ 8% trong năm nay mà Chính phủ đặt ra là rất thách thức. Tuy nhiên, Chính phủ đã và đang thể hiện nỗ lực, quyết tâm rất lớn trong điều hành chính sách tài khóa và tiền tệ, trong đó đề xuất Quốc hội tiếp tục giảm 2% thuế giá trị gia tăng (VAT) đến hết năm 2026. Nhờ đó, tiêu dùng nội địa năm nay sẽ khả quan hơn, với mức tăng trưởng khoảng 10%, qua đó sẽ đóng góp vào tăng trưởng GDP, ông Long nhìn nhận.

Một động lực quan trọng nữa cho tăng trưởng chính là đầu tư công. Theo Bộ Tài chính, năm nay, số vốn Thủ tướng Chính phủ giao là 875.000 tỷ đồng. Hiện, chúng ta đã giải ngân được khoảng gần 200.000 tỷ đồng, đạt tỷ lệ giải ngân khoảng 24,3%, cao hơn cùng kỳ năm ngoái về cả số tương đối và giá trị tuyệt đối.

“Đầu tư công sẽ là điểm nhấn quan trọng nhất cho tăng trưởng của năm nay, bù đắp cho rủi ro thuế quan đối với xuất khẩu”, Giám đốc Nghiên cứu kinh tế vĩ mô HSC nhấn mạnh.

Cũng theo vị chuyên gia, Việt Nam có những dư địa lớn để tăng trưởng đầu tư công. Đó là giai đoạn 2026 – 2030, cả nước sẽ triển khai một loạt dự án lớn, như đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng kết nối với Trung Quốc, dự án điện hạt nhân… “Đây sẽ là giai đoạn bùng nổ đầu tư công”.

Mặt khác, mức nợ công/GDP của Việt Nam so với các nước trong khu vực như Indonesia, Thái Lan, Malaysia… vẫn còn thấp. Tỷ lệ đô thị hóa cũng ở mức thấp trong khu vực. Đây là dư địa lớn để triển khai dự án đầu tư công.

Tán thành với ý kiến trên, Tổng giám đốc Tập đoàn Đèo Cả Nguyễn Quang Huy tin “đầu tư công sẽ là ngành được thúc đẩy để bù đắp ảnh hưởng từ xuất nhập khẩu”.

Niềm tin của ông Huy càng được củng cố với Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân của Bộ Chính trị. Trong đó, Nghị quyết nêu rõ: mở rộng sự tham gia của doanh nghiệp tư nhân vào các dự án quan trọng quốc gia; Nhà nước chủ động có chính sách đặt hàng, đấu thầu hạn chế hoặc chỉ định thầu hoặc có chính sách ưu đãi khuyến khích khu vực kinh tế tư nhân tham gia cùng Nhà nước vào các lĩnh vực chiến lược, các dự án, nhiệm vụ nghiên cứu khoa học trọng điểm, quan trọng quốc gia (như đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị, công nghiệp mũi nhọn, hạ tầng năng lượng…).

“Đây là động lực, là điểm tựa rất lớn cho doanh nghiệp tư nhân nói chung, doanh nghiệp hạ tầng nói riêng, giúp các doanh nghiệp sẽ tự tin hơn trong đề xuất các dự án lớn cho đất nước, chủ động đưa ra giải pháp để triển khai các công trình hạ tầng, tự tin hơn với kế hoạch sản xuất, kinh doanh của mình”, ông nói.

Doanh nghiệp cần chủ động chuẩn bị tham gia dự án lớn

Đặt niềm tin đầu tư công sẽ tạo động lực rất lớn, đặc biệt quan trọng cho tăng trưởng trong năm nay và những năm tới, các đại biểu đề xuất, Chính phủ cần có sự đồng hành với khối tư nhân, thông qua các cơ chế, chính sách tạo thuận lợi theo tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/TW; Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

“Với các cơ chế, chính sách hiện nay đã được ban hành theo Nghị quyết số 57-NQ/TW, Nghị quyết số 66-NQ/TW và Nghị quyết số 68-NQ/TW, các doanh nghiệp trong nước cũng sẽ đồng hành cùng Chính phủ để triển khai các dự án quan trọng của quốc gia”, Tổng giám đốc Tập đoàn Đèo Cả phát biểu.

Song, về phía doanh nghiệp cũng cần có sự chuẩn bị nhất định về mặt kỹ thuật, con người, đặc biệt là tiếp cận với công nghệ mới, chuyển giao công nghệ, tiến tới làm chủ công nghệ khi triển khai các dự án lớn và mới như đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam.

Dẫn thực tế tại doanh nghiệp, ông Nguyễn Quang Huy chia sẻ, để tham gia vào lĩnh vực mới như đường sắt tốc độ cao, Tập đoàn Đèo Cả xác định sẽ làm tốt những phần việc đang triển khai, để vừa khẳng định năng lực vừa tích lũy kinh nghiệm.

Xác định con người là yếu tố then chốt cho sự phát triển bền vững, tập đoàn đã chủ động đào tạo nhân sự, thông qua việc phối hợp với trường đại học trong nước đào tạo kỹ sư đường sắt; hợp tác với các doanh nghiệp, tập đoàn lớn ở châu Âu (Đức, Pháp…) và Trung Quốc để cử nhân sự sang học tập, dần tiến tới làm chủ công nghệ.

Cùng với đó, tập đoàn cũng tập trung đẩy nhanh triển khai các dự án đường bộ cao tốc, sớm huy động thiết bị làm nền đường sắt. Với các thiết bị, công nghệ mới, sẽ hợp tác với các doanh nghiệp quốc tế có kinh nghiệm để đặt hàng, như thiết bị thi công hầm nội đô, máy khoan hầm tự động…, sẵn sàng nhận thiết bị về Việt Nam để chuẩn bị triển khai dự án trong thời gian tới.

Một vấn đề được quan tâm là các dự án như đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam có quy mô rất lớn, trong khi tiềm lực, quy mô của doanh nghiệp nội địa còn hạn chế. Từ kinh nghiệm thực tế đã triển khai thành công, ông Nguyễn Quang Huy đề xuất, mô hình hợp lực giữa các doanh nghiệp sẽ là tiền đề để các doanh nghiệp đồng hành cùng Chính phủ trong phát triển hạ tầng giao thông giai đoạn tới.

Đan Thanh