Những quốc gia nào bị Mỹ cấm và hạn chế nhập cảnh?
Hôm 4/6, Tổng thống Donald Trump đã ký lệnh cấm nhập cảnh đối với công dân của 12 nước trong khi hạn chế nhập cảnh đối với công dân của 7 nước khác với lý do an ninh. Đây là một trong những chính sách đặc trưng mà ông Trump áp dụng trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình.
Lệnh cấm mới được áp dụng đối với công dân 12 nước gồm: Afghanistan, Myanmar, Chad, Cộng hòa Congo, Guinea Xích Đạo, Eritrea, Haiti, Iran, Libya, Somalia, Sudan và Yemen. Trong khi đó, công dân từ 7 nước là Burundi, Cuba, Lào, Sierra Leone, Togo, Turkmenistan và Venezuela sẽ phải đối mặt với những hạn chế nghiêm ngặt khi xin nhập cảnh vào Mỹ.
Lệnh cấm có hiệu lực bắt đầu từ 12h01 sáng 9/6. Việc thông báo trước nhằm tránh cho các sân bay rơi vào tình trạng hỗn loạn như năm 2017, thời điểm ông Trump áp dụng lệnh cấm tương tự mà không báo trước. Lần này, ông Trump đã thông báo về kế hoạch áp ban hành lệnh cấm mới ngay khi nhậm chức hồi tháng 1 và dường như lần này quyết định của ông có cơ sở vững chắc hơn nhờ có sự ủng hộ của Tòa án Tối cao.
Một số trường hợp được miễn trừ gồm thường trú nhân hợp pháp, các trường hợp nhận con nuôi, người có hai quốc tịch nếu tới Mỹ bằng hộ chiếu quốc gia không bị hạn chế, thị thực nhập cư đặc biệt của Afghanistan, công dân nước ngoài đi bằng thị thực ngoại giao, Liên Hợp Quốc hoặc NATO, các vận động viên hoặc thành viên đội tham dự World Cup, Olympics hay các sự kiện thể thao khác, thị thực nhập cư cho thành viên gia đình trực hệ, thị thực nhập cư đặc biệt cho nhân viên chính phủ Mỹ, thị thực nhập cư cho các nhóm thiểu số về sắc tộc và tôn giáo ở Iran hay các trường hợp ngoại lệ khác vì lợi ích quốc gia.
Phát ngôn viên Nhà Trắng Abigail Jackson cho biết trên mạng xã hội X: "Tổng thống Donald Trump đang thực hiện lời hứa bảo vệ người Mỹ khỏi những tác nhân nước ngoài nguy hiểm muốn đến đất nước chúng ta và gây hại cho chúng ta".
Các hạn chế này được áp dụng cụ thể cho từng nước, gồm những nơi thiếu quy trình kiểm tra an ninh thích hợp, có tỷ lệ người ở quá hạn thị thực cao, hoặc không chia sẻ thông tin nhận dạng.
Trong một video được phát hành trên mạng xã hội, Tổng thống Donald Trump đã gắn lệnh cấm mới với vụ tấn công khủng bố hôm 1/6 tại Boulder, Colorado. Ông nói rằng vụ tấn công cho thấy những “mối nguy hiểm” mà một số du khách “quá hạn thị thực” gây ra. Nghi phạm trong vụ tấn công đến từ Ai Cập, một quốc gia không nằm trong danh sách hạn chế của ông Trump. Bộ An ninh Nội địa cho biết, nghi phạm đã quá hạn thị thực du lịch.
Ông Trump cho biết, một số quốc gia đã sàng lọc và thẩm tra "thiếu sót" hoặc từ trước đến nay đã từ chối tiếp nhận lại công dân của họ. Những phát hiện của ông chủ yếu dựa trên báo cáo thường niên của Bộ An ninh Nội địa về tình trạng quá hạn thị thực của khách du lịch, doanh nhân và sinh viên đến bằng đường hàng không và đường biển. “Tôi phải hành động để bảo vệ an ninh quốc gia và lợi ích quốc gia của Hoa Kỳ và người dân Hoa Kỳ", ông nói trong tuyên bố của mình.
Lệnh cấm mới đưa Afghanistan vào danh sách đã khiến một số người ủng hộ tức giận. Họ vốn là những người đã nỗ lực tái định cư người dân Afghanistan. Shawn VanDiver, Chủ tịch kiêm chủ tịch hội đồng quản trị của #AfghanEvac cho biết, việc đưa Afghanistan - một quốc gia mà người dân đã sát cánh cùng các quân nhân Mỹ trong 20 năm trong cuộc chiến chống khủng bố - là một sự xấu hổ. Quyết định này giống sự quay lưng với các đồng minh, cựu chiến binh của chúng tôi và mọi giá trị mà chúng tôi tuyên bố sẽ duy trì.
Giải thích về việc đưa Afghanistan vào danh sách, ông Trump viết rằng, Afghanistan “thiếu một cơ quan trung ương có năng lực hoặc hợp tác để cấp hộ chiếu hoặc giấy tờ dân sự và không có các biện pháp sàng lọc và thẩm tra phù hợp”. Ông cũng trích dẫn tỷ lệ lưu trú quá hạn thị thực của nước này.
Haiti, quốc gia không nằm trong danh sách cấm trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump, cũng được đưa vào danh sách lần này vì tỷ lệ lưu trú quá hạn cao và có số lượng lớn người nhập cư bất hợp pháp vào Hoa Kỳ. “Haiti thiếu một cơ quan trung ương có đủ khả năng cung cấp và phổ biến thông tin thực thi pháp luật cần thiết để đảm bảo công dân nước này không làm suy yếu an ninh quốc gia Hoa Kỳ”, ông Trump viết.
Lệnh cấm nhập cảnh mới ban hành lại là kết quả của sắc lệnh hành pháp mà Tổng thống Trump ban hành vào ngày 20/1, yêu cầu các Bộ Ngoại giao, An ninh Nội địa và Giám đốc Tình báo quốc gia phải biên soạn một báo cáo về "thái độ thù địch" đối với Hoa Kỳ và liệu việc cho phép công dân của một số quốc gia nhập cảnh có gây ra rủi ro cho an ninh quốc gia hay không.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, Trump đã ban hành lệnh hành pháp vào tháng 1/2017 cấm nhập cảnh đối với công dân của 7 quốc gia có đa số người dân theo đạo Hồi gồm: Iraq, Syria, Iran, Sudan, Libya, Somalia và Yemen. Tổng thống Joe Biden đã bãi bỏ lệnh cấm này vào năm 2021.