Quy định rõ trách nhiệm pháp lý và xã hội của người chuyển tải quảng cáo

Sáng 4/6, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 46, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo.

Không hạn chế quảng cáo đối với người có ảnh hưởng

Báo cáo một số vấn đề lớn về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo do Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày nêu rõ, về quyền và nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo (khoản 8 Điều 1 dự thảo Luật bổ sung Điều 15a), có ý kiến đề nghị cân nhắc quy định về nghĩa vụ “Cung cấp tài liệu liên quan đến nội dung quảng cáo khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu” (điểm b khoản 2 Điều 15a), vì đây là nghĩa vụ của người quảng cáo.

Có ý kiến đề nghị bổ sung tại khoản 2 Điều 15a nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo phải chịu trách nhiệm liên đới bồi thường vì hành vi quảng cáo sai sự thật.

Thường trực Ủy ban cho rằng, các chủ thể tham gia vào hoạt động quảng cáo đều phải có trách nhiệm cung cấp thông tin khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu với những nội dung thông tin khác nhau, phù hợp với trách nhiệm của từng chủ thể.

Có ý kiến đề nghị siết chặt quy định về người chuyển tải sản phẩm quảng cáo là người có ảnh hưởng theo hướng chỉ những người có chuyên môn liên quan đến sản phẩm mới được chuyển tải sản phẩm quảng cáo.

Thường trực Ủy ban cho rằng, hiện nay, trong cơ chế thị trường, việc tham gia hoạt động quảng cáo của người nổi tiếng là hoạt động thương mại có ý nghĩa tích cực, góp phần thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế, khuyến khích đổi mới sáng tạo trong hoạt động quảng cáo. Pháp luật về an toàn thực phẩm cũng quy định cụ thể về hoạt động quảng cáo của cơ sở y tế, nhân viên y tế… Do vậy, dự thảo Luật xin giữ quy định không hạn chế quảng cáo đối với người có ảnh hưởng.

Có ý kiến đề nghị làm rõ tính khả thi của quy định yêu cầu người có ảnh hưởng khi chuyển tải sản phẩm quảng cáo phải có nghĩa vụ xác minh độ tin cậy của người quảng cáo (điểm a khoản 3 Điều 15a).

Về nội dung này, việc bổ sung các quy định cụ thể, rõ ràng về quyền và nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo là cần thiết, nhằm khắc phục tình trạng một số người nổi tiếng, người có ảnh hưởng có hành vi quảng cáo sai sự thật, quảng cáo hàng giả, hàng nhái. Trong đó, nghĩa vụ “xác minh độ tin cậy của người quảng cáo” nhằm tăng cường trách nhiệm của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo với cộng đồng, xã hội. Vì vậy, đề nghị giữ quy định như dự thảo Luật.

Về quảng cáo trên mạng, dự thảo Luật quy định tại Khoản 6 Điều 23 áp dụng đối với “người quảng cáo” nước ngoài.

Theo đó, tổ chức, cá nhân có nhu cầu quảng cáo về sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ hoặc quảng cáo về tổ chức, cá nhân đến người tiêu dùng tại Việt Nam phải thông qua người kinh doanh dịch vụ quảng cáo của Việt Nam.

Quy định này không áp dụng với “người kinh doanh dịch vụ quảng cáo”, nội dung quy định cơ bản tương thích với Điều 39 Luật Quảng cáo năm 2012 và Điều 102 Luật Thương mại năm 2005. Vì vậy, đề nghị giữ quy định như dự thảo Luật.

Quy định rõ trách nhiệm của người nổi tiếng và người có ảnh hưởng trong quảng cáo

Đa số Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành với nội dung Báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo.

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải đánh giá cao khi dự thảo Luật đã kịp thời quy định về trách nhiệm của người nổi tiếng và người có ảnh hưởng trên không gian mạng trong quảng cáo, đặc biệt là nâng mức xử phạt, xử lý.

Để bảo đảm tính khả thi, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu đề nghị, cần chú trọng và tăng cường giao cho Chính phủ quy định trách nhiệm cụ thể, rõ ràng khi xảy ra sự cố, trách nhiệm trong khâu kiểm duyệt quảng cáo, kiểm soát nội dung quảng cáo trên các nền tảng mạng xã hội và trên các phương tiện thông tin đại chúng, cũng như tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra đối với hoạt động quảng cáo nói chung và quảng cáo trên môi trường mạng nói riêng.

Liên quan đến bổ sung hướng dẫn thực hiện với cá nhân có ảnh hưởng khi tham gia quảng cáo trên mạng Điều 15 a và Điều 23, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho rằng, có thể thực hiện bằng các văn bản hướng dẫn chi tiết. Sau khi dự thảo Luật được thông qua thì các cơ quan quản lý lưu ý ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể, minh họa các tình huống điển hình, biểu mẫu xác minh sản phẩm và quy trình khai báo dành cho người có ảnh hưởng, đặc biệt là trên mạng xã hội.

Theo Phó Chủ Quốc hội, những lý do thực tiễn thói quen, tập quán tiêu dùng ở nước ta thiên về truyền miệng, giới thiệu sản phẩm. Trong khi đó, hiện nay nhiều người ảnh hưởng không phân biệt được ranh giới giữa đánh giá sản phẩm và nghe nói lại, hoặc chia sẻ trải nghiệm, hoặc quảng cáo có trả phí, dẫn đến rủi ro vi phạm pháp luật.

Do đó, cần có công cụ hướng dẫn đơn giản, dễ tiếp cận để hỗ trợ nhóm đối tượng này, nhằm vừa phát huy một kênh quảng cáo thương mại điện tử, vừa hạn chế tối đa những vi phạm.

Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất với việc quy định rõ hơn trách nhiệm pháp lý, trách nhiệm xã hội của người chuyển tải quảng cáo, đặc biệt là các cá nhân có sức ảnh hưởng trên môi trường truyền thông số.

Đây là nhóm đối tượng có khả năng tác động lớn đến hành vi tiêu dùng và dư luận xã hội. Do đó, cần được đặt trong khuôn khổ pháp lý rõ ràng để ngăn ngừa hành vi lợi dụng uy tín cá nhân nhằm quảng cáo sai sự thật, gây thiệt hại cho người tiêu dùng và ảnh hưởng đến trật tự, an toàn xã hội, Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Cùng với đó, cần làm rõ hơn cơ chế kiểm soát, giám sát, thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm trong trường hợp người chuyển tải quảng cáo vi phạm pháp luật, bảo đảm công bằng giữa các chủ thể trong hoạt động quảng cáo và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên môi trường truyền thông số về quảng cáo trên mạng và quảng cáo xuyên biên giới.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội chủ trì, phối hợp với Ban soạn thảo và các cơ quan có liên quan nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội; rà soát kỹ thuật lập pháp, hoàn thiện dự thảo Luật và báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý bảo đảm chất lượng, khả thi, tiến độ để trình Quốc hội xem xét thông qua.

T. Trung