Dự thảo Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi):Đề nghị không quy định chi tiết thẩm quyền phê duyệt chủ trương đầu tư dự án hạt nhân

Chính phủ phân công cơ quan đầu mối giúp quản lý trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử

Báo cáo một số vấn đề lớn về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) do Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy trình bày nêu rõ, liên quan đến quản lý nhà nước về năng lượng nguyên tử (Điều 8 dự thảo Luật sau tiếp thu, chỉnh lý), tiếp thu ý kiến của ĐBQH, dự thảo Luật đã chỉnh lý quy định về quản lý nhà nước trong lĩnh vực này, cơ quan an toàn bức xạ và hạt nhân quốc gia.

Theo đó, Chính phủ phân công một cơ quan làm đầu mối giúp quản lý nhà nước trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử (cơ quan pháp quy hạt nhân), bảo đảm phù hợp với thể chế chính trị - hành chính quốc gia và thông lệ quốc tế.

Đồng thời, dự thảo Luật cũng quy định cơ quan pháp quy hạt nhân phải có cơ quan chuyên môn (cơ quan an toàn bức xạ và hạt nhân quốc gia) chịu trách nhiệm xuyên suốt và tham mưu, giúp quản lý nhà nước về an toàn bức xạ, an toàn, an ninh hạt nhân, thanh sát hạt nhân và các chức năng, nhiệm vụ khác theo quy định của Luật này và pháp luật khác có liên quan; được ủy quyền thực hiện một số nhiệm vụ đặc thù về an toàn bức xạ, an toàn và an ninh hạt nhân trong trường hợp cần thiết. Quy định này bảo đảm tính độc lập phù hợp với bối cảnh của nước ta và khuyến cáo của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA).

Thống nhất với nội dung trong báo cáo về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho rằng, cơ quan đầu mối giúp quản lý nhà nước trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử đóng vai trò là cơ quan pháp quy hạt nhân và phải có cơ quan chuyên môn để giúp việc. Do vậy, quy định như dự thảo Luật là phù hợp với thông lệ quốc tế, đồng thời, đề nghị không quy định cụ thể nội dung này trong dự thảo Luật.

Liên quan đến tính thống nhất, đồng bộ của dự thảo Luật với hệ thống pháp luật, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phương án không quy định chi tiết nội dung về thẩm quyền quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư dự án hạt nhân trong dự thảo Luật này mà để điều chỉnh trong Luật Đầu tư.

Thống nhất với đề xuất nêu trên, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho rằng, phương án này phù hợp với phạm vi điều chỉnh, các vấn đề liên quan đến quyết định chủ trương đầu tư đầu tư được điều chỉnh trong các luật về đầu tư.

Bảo đảm thể chế hóa đầy đủ quan điểm, chủ trương của Đảng

Khoản 11 Điều 5 dự thảo Luật, về chính sách nhà nước trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử, quy định “tùy từng thời kỳ Chính phủ quy định chi tiết điều này”.

Qua nghiên cứu dự thảo Luật, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhận thấy, trong dự thảo Luật hiện có 51/73 điều quy định Chính phủ quy định chi tiết.

"Có những điều mà điều nào cũng giao Chính phủ quy định chi tiết nhưng riêng Điều 5 giao tùy từng thời kỳ Chính phủ quy định chi tiết". Dẫn ví dụ này, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, không cần thiết phải ghi “tùy từng thời kỳ...”, bởi Chính phủ quy định thế nào là việc của Chính phủ, miễn sao phù hợp với từng thời kỳ. Do đó, chỉ nên ghi “Chính phủ quy định chi tiết” và khi cần thì Chính phủ sửa.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng đề nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát kỹ lưỡng dự thảo Luật nhằm bảo đảm kỹ thuật lập pháp.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu tiếp thu các ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cơ quan chủ trì thẩm tra và các ĐBQH.

Trong đó, bảo đảm thể chế hóa, cụ thể hóa các quan điểm, chủ trương của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết 59-NQ/TW của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết 66-NQ/TW của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

Đồng thời, thực hiện nghiêm Quy định 178-QĐ/TW của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật; rà soát kỹ lưỡng về kỹ thuật lập pháp; bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tổng hợp, tiếp thu đầy đủ các ý kiến tại phiên họp về các vấn đề: điều khoản thi hành; quản lý nhà nước về năng lượng nguyên tử; vận chuyển nhiên liệu phóng xạ; nhập khẩu, xuất khẩu vật liệu phóng xạ, thiết bị hạt nhân; quy hoạch địa điểm xử lý, chôn cất chất thải phóng xạ, nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng; các quy định liên quan đến nhà máy điện hạt nhân; bồi thường thiệt hại bức xạ, thiệt hại hạt nhân phù hợp với hướng dẫn của IAEA và Công ước Vienna năm 1997…

Thanh Chi