Quan tâm sử dụng cơ sở vật chất hiện có của tòa án, tránh lãng phí

Chuyển giao nhiệm vụ thông suốt, bảo đảm quyền lợi của cá nhân, tổ chức

Sáng nay, 3/6, tiếp tục Phiên họp thứ 46, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức TAND lần này để phục vụ cho việc tinh gọn bộ máy, nên cần chú ý làm rõ các quy định về thẩm quyền của Tòa án nhân dân khu vực, đặc biệt là quy định chuyển tiếp để bảo đảm quá trình chuyển giao nhiệm vụ, quyền hạn về hồ sơ diễn ra thông suốt, không làm ảnh hưởng đến quyền lợi của các tổ chức, cá nhân.

Cùng với đó, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu cần quan tâm tập huấn, hướng dẫn các điều kiện để thực hiện kháng nghị giám đốc thẩm trong thời gian tới, nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân, cũng như góp phần tổng kết thực hiện và phát triển án lệ - là một nội dung được các đại biểu Quốc hội quan tâm.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, cần chú trọng xử lý tài sản, cơ sở vật chất hiện có; quan tâm đầu tư cơ sở trang thiết bị hiện đại cho giai đoạn sau sắp xếp; thực hiện đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ thẩm phán ở địa phương.

“Đội ngũ thẩm phán, cán bộ tòa án nếu có tâm, có tầm, có tài, có đức sẽ đáp ứng được yêu cầu xử án trong tình hình hiện nay, tạo được niềm tin của người dân, của doanh nghiệp”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Để thực hiện Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới và Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, vừa qua, Quốc hội đã cụ thể hóa bằng hai nghị quyết.

Do vậy, trong triển khai ở mảng tư pháp, nội chính, tòa án, viện kiểm sát, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần chú ý có cơ chế để xét xử nghiêm minh, thấu tình đạt lý, qua đó tạo thuận lợi cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Dẫn bài viết của Tổng Bí thư về “Thực hành tiết kiệm” và từ theo dõi thực tế, Chủ tịch Quốc hội đặc biệt lưu ý, trong quá trình sắp xếp tổ chức tới đây không chỉ riêng với Tòa án mà các cơ quan khác cũng phải có kế hoạch chủ động sử dụng ngay cơ sở hiện có để tránh lãng phí, xảy ra tình trạng “chỗ mới thiếu, mà chỗ cũ không sử dụng hết”.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị Tòa án Nhân dân tối cao phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tiếp tục rà soát dự thảo Luật với các dự thảo luật, nghị quyết có liên quan được trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ Chín để chỉnh lý, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật; tránh xảy ra chồng chéo hoặc khoảng trống pháp lý, qua đó tạo hành lang pháp lý cho hoạt động của hệ thống tòa án…

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi tán thành việc giữ nguyên thẩm quyền giải quyết yêu cầu hủy phán quyết của Trọng tài thương mại của TAND cấp tỉnh. Đồng thời, xem xét hủy phán quyết trọng tài, đăng ký phán quyết trọng tài cho Tòa Kinh tế thuộc TAND khu vực tại các thành phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Lý do, theo Chủ nhiệm Ủy ban Phan Văn Mãi, số lượng vụ việc nà hàng năm không nhiều, chủ yếu tập trung ở các tỉnh, thành phố lớn, trong khi đòi hỏi Thẩm phán xét xử phải có trình độ, năng lực cao. Mặt khác, vấn đề này liên quan đến môi trường đầu tư, quốc tế, nên cần quy định thận trọng, tiếp tục nghiên cứu để có sửa đổi phù hợp tại Luật Trọng tài thương mại, từ đó có thời gian để chọn phương án phù hợp hơn.

Tại phiên họp, Chánh án TAND tối cao Lê Minh Trí đã giải trình, làm rõ về những nội dung tại dự thảo Luật được Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các đại biểu quan tâm.

Lập luận đầy đủ ưu điểm, hạn chế của từng phương án

Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đánh giá cao Tòa án nhân dân tối cao đã phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tiếp thu đầy đủ, giải trình thấu đáo ý kiến của các đại biểu Quốc hội để chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân; cơ bản thống nhất về việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật.

Về một số vấn đề phải tiếp tục hoàn chỉnh, Phó Chủ tịch Quốc hội cho biết, Ủy ban Thường vụ tán thành với đề xuất của các cơ quan về việc quy định mang tính nguyên tắc, định hướng về Tòa án chuyên biệt thuộc Trung tâm Tài chính quốc tế tại dự thảo Luật. Về nội dung cụ thể, Tòa án nhân dân tối cao tiếp tục nghiên cứu, phối hợp với Chính phủ báo cáo cơ quan có thẩm quyền và trình Quốc hội quy định sau.

Về quy định Tòa án có thẩm quyền hủy phán quyết của trọng tài thương mại, do đây là vấn đề có nhiều ý kiến khác nhau, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị TAND tối cao phối hợp với Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp lập luận đầy đủ ưu điểm, hạn chế của từng phương án và thiết kế hai phương án tại dự thảo Luật (phương án một là giao cho Tòa án cấp tỉnh thực hiện; phương án hai là để Tòa án cấp tỉnh và ba Tòa án khu vực tại các thành phố Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng) để xin ý kiến đại biểu Quốc hội.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, các cơ quan chức năng nghiên cứu kỹ lưỡng ý kiến trong công văn của Chính phủ để tiếp thu, chỉnh lý kỹ thuật, hoàn chỉnh dự thảo Luật, bảo đảm chất lượng tốt nhất khi trình ra Quốc hội xem xét thông qua.

Thanh Hải