Hàn Quốc bước vào cuộc bầu cử “chữa lành”

Cuộc bầu cử diễn ra tròn 6 tháng sau khi cựu Tổng thống Yoon Suk Yeol ban bố thiết quân luật vào ngày 3/12/2024 - một động thái gây chấn động cả Hàn Quốc và thế giới, làm tê liệt các thể chế và gây ra làn sóng biểu tình quần chúng chưa từng có.

Trong vòng vài tuần, Quốc hội Hàn Quốc đã thông qua động thái luận tội Tổng thống Yoon Suk Yeol. Quyết định này được Tòa án Hiến pháp chấp thuận vào ngày 4/4 sau nhiều tháng xét xử, chính thức bãi nhiệm ông khỏi chức vụ.

"Tổng thống tiếp theo phải thực hành chính trị hòa nhập - một kiểu chính trị tươi sáng, hành động vì lợi ích của đất nước thay vì ý thức đảng phái, từ đó thu hút cả những người thuộc phe đối lập. Chỉ khi đó, Hàn Quốc mới có thể bắt đầu chữa lành, xây dựng lại lòng tin và tiến lên như một quốc gia thống nhất", ông nói.

Sau đó, đất nước không chỉ rơi vào tình trạng thiếu vắng vị trí lãnh đạo mà còn phải đối mặt với tình trạng chia rẽ sâu sắc về chính trị, thế hệ và ý thức hệ. Cuộc khủng hoảng hiến pháp bắt đầu đã trở thành khoảnh khắc mang tính sống còn đối với nền dân chủ Hàn Quốc.

Giờ đây, khi quá trình bỏ phiếu sớm đã kết thúc và các chiến dịch tranh cử của ứng cử viên cũng chính thức dừng lại, đứng trước lá phiếu, người dân Hàn Quốc không chỉ lựa chọn một nhà lãnh đạo mới, cũng không chỉ là phán quyết về những gì đã xảy ra trong nửa năm qua mà họ còn đứng trước sứ mệnh lựa chọn tương lai cho đất nước.

Sứ mệnh khôi phục dân chủ

Các chuyên gia cho biết, tâm lý mâu thuẫn của cử tri đối với cuộc bầu cử lần này không chỉ xuất phát từ hệ tư tưởng mà còn phản ánh sự rạn nứt sâu sắc hơn về quản trị và lòng tin. Giáo sư Park Eun-hong của Đại học Sungkonghoe lập luận rằng, trong khi một số cử tri hoài nghi liệu có điều gì thay đổi thông qua các cuộc bầu cử lần này hay không, thì hầu hết cử tri đều kỳ vọng cuộc bầu cử sẽ "chữa lành" đất nước của họ.

“Đây là một cuộc bầu cử đặc biệt - được kích hoạt bởi tuyên bố thiết quân luật và đỉnh điểm là vụ luận tội Tổng thống. Nhìn từ bên ngoài, đây là khoảnh khắc đánh giá sự phục hồi của nền dân chủ Hàn Quốc”, Giáo sư Park Eun-hong nói với tờ The Korea Herald. Nhưng để duy trì được khả năng phục hồi đó, cần phải nỗ lực để hàn gắn sự chia rẽ trong chính cử tri Hàn Quốc.

Đối với một số cử tri, tình hình hỗn loạn trong 6 tháng qua đã đánh thức cảm giác cấp bách và nghĩa vụ. Nhưng đối với những người khác, chu kỳ lặp đi lặp lại của bê bối, luận tội và vỡ mộng chính trị đã khiến họ càng thêm hoài nghi.

Các chuyên gia cho rằng sự chia rẽ này phản ánh những rạn nứt sâu sắc hơn về lòng tin đối với quản trị và tình trạng chia rẽ giữa các đảng phái. Giáo sư Park Eun-hong của Đại học Sungkonghoe chỉ ra rằng, không phải tất cả cử tri đều coi đây là cuộc chiến giữa những người khởi xướng thiết quân luật và các lực lượng dân chủ.

"Thiết quân luật đại diện cho hành vi đóng băng các chuẩn mực dân chủ bằng vũ lực quân sự. Tuy nhiên, trong vòng vài tháng, chúng ta đã chứng kiến ​​sự phản kháng của toàn quốc - từ cuộc biểu tình của xã hội dân sự đến phán quyết thống nhất của Tòa án Hiến pháp. Đó là một hành động tập thể để phục hồi dân chủ”.

Giáo sư Park nói thêm, cuộc bầu cử không chỉ là việc lựa chọn nhà lãnh đạo tiếp theo mà còn là việc khẳng định lại niềm tin của công chúng vào nền dân chủ thông qua bầu cử. Ông hy vọng tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu sẽ cao, được thúc đẩy bởi tính cấp thiết của việc giành lại quyền kiểm soát dân sự sau sự gián đoạn nghiêm trọng về trật tự hiến pháp. “Đây là cuộc bỏ phiếu để khôi phục lại những gì chúng ta gần như đã mất”, ông nói.

Nhưng không phải tất cả cử tri đều cảm thấy tin tưởng. Giáo sư Lee Jun-han của Đại học Incheon lưu ý, có một thế hệ người Hàn Quốc lớn tuổi từng trải qua nỗi thất vọng về mặt chính trị. “Họ đã chứng kiến các ứng cử viên hứa hẹn thay đổi trước bầu cử nhưng không thực hiện được sau khi lên nắm quyền. Điều đó dẫn đến sự thất vọng”, ông nói. Nếu không có một nhà lãnh đạo tin cậy, sẵn sàng biến lời nói thành hành động thì những gì diễn ra sau bầu cử sẽ chỉ gây thêm sự chán nản của cử tri, đặc biệt là trong bối cảnh kinh tế bất ổn và triển vọng toàn cầu yếu kém.

Sứ mệnh hàn gắn: không còn màu xanh hay đỏ

Vào ngày 12/5 vừa qua, ứng cử viên Lee Jae-myung của Đảng Dân chủ Hàn Quốc đã thu hút sự chú ý của công chúng khi ông thay giày thể thao màu xanh và đỏ khi ra mắt chiến dịch tranh cử chính thức của mình. Ông cũng mặc một chiếc áo gió màu xanh với một đường chéo màu đỏ, một điểm nhấn tinh tế nhưng mang tính biểu tượng.

Đây không phải sự lựa chọn ngẫu nhiên. Màu xanh là màu của đảng Tự do mà ông lãnh đạo kể từ năm 2015, trong khi màu đỏ tượng trưng cho đảng đối thủ - đảng Quyền lực Nhân dân cầm quyền. Trong nhiều năm qua, biểu tượng chính trị của màu sắc đã trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Chính vì vậy, lựa chọn phối hợp màu sắc của ông Lee Jae-myung nhằm gửi đi thông điệp: sự hòa hợp và đoàn kết dân tộc phải vượt qua ranh giới đảng phái.

“Đã đến lúc phải vượt qua những cuộc đấu tranh về ý thức hệ”, ông Lee nói với những người ủng hộ ở Seoul. “Điều quan trọng chúng ta hành động vì lợi ích của tất cả mọi người”.

Ở khắp các quang phổ chính trị, các đảng phái chính trị bao gồm cả phe bảo thủ và tự do đều kêu gọi cử tri vượt qua tình trạng chia rẽ truyền thống, nhấn mạnh đến nhu cầu đoàn kết dân tộc. Điệp khúc chung đó nhấn mạnh một nhiệm vụ rộng lớn hơn: bất kể hệ tư tưởng nào, Hàn Quốc phải tìm cách trở lại trạng thái bình thường về chính trị. Nhưng sau những tháng hỗn loạn vừa qua, bao gồm cuộc khủng hoảng tháng 12/2024 và vụ luận tội kéo dài nhiều tháng sau đó, quá trình khôi phục lòng tin sẽ cần nhiều hơn những lời kêu gọi suông.

Điều đó phải được các đảng phái chứng tỏ ngay trong cuộc bầu cử lần này với việc tôn trọng các nguyên tắc dân chủ. “Trong một nền dân chủ lành mạnh, quá trình tranh cử có thể khốc liệt nhưng kết quả bầu cử phải được tôn trọng, ý nguyện của cử tri phải là phán quyết cuối cùng”. Nhìn về phía trước, giáo sư Park nhấn mạnh rằng bất kỳ ai chiến thắng cũng phải tập hợp cả những người không ủng hộ mình.

Shin Yul, giáo sư tại Đại học Myongji nói thêm rằng điều quan trọng là tính liên tục và sự kế thừa trong lãnh đạo đất nước. “Cuộc bầu cử này sẽ quyết định liệu chính trị Hàn Quốc có tiến thêm một bước tới sự trưởng thành hay tiếp tục chìm trong chia rẽ. Để làm được vế đầu tiên, bất kỳ chính quyền mới nào lên cũng không nên phá bỏ mọi thứ đã có trước đó. Chúng ta cần sự kiên trì trong chính trị, đặc biệt là trong chính sách đối ngoại”.

Với tình trạng phân cực nội bộ ngày càng sâu sắc, áp lực kinh tế ngày càng gia tăng và địa chính trị ngày càng căng thẳng, quyết định hiện tại nằm ​​trong tay người dân Hàn Quốc. Người bỏ phiếu có quyền lựa chọn một nhà lãnh đạo có khả năng đoàn kết đất nước, hàn gắn sự chia rẽ và đưa Hàn Quốc đứng vững trước tình hình bất ổn.

Hơn bao giờ hết, người dân Hàn Quốc đứng trước một lá phiếu mang nhiều ý nghĩa hơn là chỉ lựa chọn một tổng thống mới. “Đây là cơ hội để chứng minh rằng nền dân chủ vẫn trường tồn và lòng vị tha vẫn tồn tại”, ông Park nói. “Quá trình phục hồi đó bắt đầu từ lá phiếu của cử tri ngày 3/6”.

Quốc Đạt