Chậm ban hành chương trình, chống lãng phí khó hiệu quả!

Không phải cho đến lúc này tình trạng chậm trễ ban hành, thực hiện chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí mới được nhắc đến. Thực trạng này đã được Quốc hội chỉ rõ trong Nghị quyết số 74/2022/QH15 về đẩy mạnh thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Theo đó, việc xây dựng, ban hành, tổ chức thực hiện và báo cáo kết quả thực hiện chương trình tiết kiệm, chống lãng phí 5 năm và hàng năm của các cấp, các ngành còn chậm, nặng về hình thức, thiếu trọng tâm, trọng điểm; tổ chức triển khai, sơ kết, tổng kết, đánh giá, nhân rộng mô hình tiên tiến còn nhiều hạn chế.

Câu hỏi đặt ra, chậm ban hành chương trình, kế hoạch thì việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí có thực sự hiệu quả? Việc vẫn còn một số cơ quan chưa ban hành chương trình thì căn cứ vào đâu để thực hành tiết kiệm, chống lãng phí?

Rõ ràng, chậm hay chưa ban hành Chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí cho thấy, việc thực hiện chính sách pháp luật về vấn đề này chưa nghiêm. Điều đáng nói là, tình trạng “trễ hẹn” này đã từng xảy ra và kéo dài nhiều năm, nhưng vẫn chưa được khắc phục triệt để.

Một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng chậm trễ là do một số quy định pháp luật, quy chuẩn, tiêu chuẩn, định mức còn bất cập, gây khó khăn cho cơ quan, địa phương xây dựng, ban hành, thực hiện Chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Cùng với đó, nhận thức pháp luật về vấn đề này của một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức chưa đầy đủ. Vẫn còn tâm lý coi thực hành tiết kiệm, chống lãng phí chỉ là nhiệm vụ mang tính “thủ tục”.

Pháp luật hiện hành đã quy định cụ thể trách nhiệm của các chủ thể trong xây dựng, ban hành Chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Theo đó, bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và cơ quan, tổ chức khác ở Trung ương, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ban hành Chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí của cơ quan, tổ chức chậm nhất sau 30 ngày kể từ ngày chương trình tổng thể về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí được thông qua... Người đứng đầu cơ quan, tổ chức không ban hành chương trình bị xử lý kỷ luật theo quy định của pháp luật về xử lý kỷ luật đối với công chức.

Quy định là vậy, nhưng dường như việc xử lý các trường hợp chậm hay chưa ban hành Chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí vẫn chưa đủ sức răn đe, dù đã được chỉ rõ địa chỉ cơ quan, địa phương chậm trễ trong các báo cáo.

Không chỉ thể hiện kỷ luật, kỷ cương chưa nghiêm; việc chậm, chưa ban hành Chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí khiến khiến công tác triển khai thực tế thiếu định hướng cụ thể, dẫn đến lãng phí thời gian, nguồn lực và cơ hội. Nhiều chỉ tiêu, nhiệm vụ không thực hiện được đúng tiến độ, ảnh hưởng đến kết quả tổng thể. Trong bối cảnh ngân sách nhà nước còn hạn hẹp, nhu cầu đầu tư cho phát triển kinh tế - xã hội ngày càng lớn, việc không tuân thủ nghiêm quy định pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí gây nên sự lãng phí, tạo áp lực gánh nặng cho ngân sách, ảnh hưởng tới tăng trưởng bền vững.

Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng: “Tham ô, lãng phí, quan liêu là một thứ giặc ở trong lòng”. Đã đến lúc chúng ta cần dành sự quan tâm đặc biệt, dành nguồn lực để chống “thứ giặc” này. Cần khắc phục cho được tình trạng chậm ban hành Chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Muốn vậy, cần tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và các văn bản hướng dẫn thi hành theo hướng quy định rõ ràng, cụ thể hơn về trách nhiệm ban hành kế hoạch, chương trình, đồng thời quy định rõ chế tài xử lý đối với hành vi chậm trễ. Xác định rõ trách nhiệm chính trị và pháp lý của người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong việc ban hành và tổ chức thực hiện. Coi việc ban hành chương trình thực hành tiết kiệm, chống lãng phí là một trong những tiêu chí để đánh giá cán bộ hàng năm, là thước đo trách nhiệm công vụ của người đứng đầu cơ quan, đơn vị.

Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí không phải là khẩu hiệu, mà là nhiệm vụ hàng ngày; là trách nhiệm của mỗi tập thể, tổ chức, cá nhân đối với từng đồng tiền ngân sách, chắt chiu, dành dụm, tạo thêm nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Song Hà