Thuốc giả - hệ lụy thật: Giải pháp nào ngăn chặn?
Lãnh đạo Bộ Y tế nhận định, hệ lụy do thuốc giả gây ra rất nghiêm trọng, không chỉ đe dọa sức khỏe người bệnh mà còn làm mất niềm tin vào hệ thống y tế, làm suy yếu ngành công nghiệp dược, đó là chưa kể đến hậu quả pháp lý, đạo đức và niềm tin xã hội.
Ngày 26/5, Báo Tiền Phong phối hợp Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế), Viện Kiểm nghiệm thuốc TP. Hồ Chí Minh và Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh tổ chức hội thảo chuyên đề với chủ đề: Thuốc giả - hệ lụy thật: Giải pháp nào ngăn chặn?
Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết thuốc là mặt hàng đặc biệt, liên quan trực tiếp đến tính mạng và sức khỏe con người. Bất kỳ hành vi sản xuất, buôn bán, lưu hành thuốc giả nào, dù chỉ là một viên thuốc, cũng là hành vi vi phạm nghiêm trọng pháp luật, vi phạm đạo đức xã hội và cần bị lên án, xử lý nghiêm.
Hệ lụy do thuốc giả gây ra rất nghiêm trọng, không chỉ đe dọa sức khỏe người bệnh mà còn làm mất niềm tin vào hệ thống y tế, làm suy yếu ngành công nghiệp dược, ảnh hưởng đến sự tồn vong của các doanh nghiệp chân chính. Đó là chưa kể đến hậu quả pháp lý, đạo đức và niềm tin xã hội.
Thực tế trong thời gian qua cho thấy mặc dù hệ thống pháp luật, thanh tra, kiểm tra, kiểm nghiệm đã có nhiều tiến bộ nhưng tình trạng thuốc giả, thuốc kém chất lượng, đặc biệt là thuốc cổ truyền, thuốc không rõ nguồn gốc bán tràn lan trên mạng xã hội, vẫn diễn biến phức tạp.
Lợi dụng lòng tin của người bệnh, sự nhẹ dạ của người dân, không ít đối tượng đã sử dụng mạng xã hội, người nổi tiếng, thậm chí cả danh xưng của bác sĩ, để quảng cáo thuốc giả như “thần dược”.
Thứ trưởng Bộ Y tế đề nghị nhìn thẳng hai nhóm vấn đề: một là, pháp luật liệu đã đầy đủ, có còn khoảng trống không? Hai là, tổ chức thực thi đã thực sự nghiêm túc, đúng vai, đúng trách nhiệm chưa?
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, Việt Nam phải chủ động được sản xuất thuốc để khi xảy ra thiên tai, dịch bệnh không bị động; phải đảm bảo thuốc tốt nhất, đến tay người dân một cách nhanh nhất, giá hợp lý nhất; phải đảm bảo được nguyên tắc quản lý nhà nước nhưng phải đảm bảo thông thoáng cho doanh nghiệp phát triển; đồng thời, đẩy mạnh cắt giảm thủ tục hành chính, phân cấp phân quyền.
Trước mắt, từ nay đến 15/6, chúng ta phải tiếp tục triển khai, cụ thể hoá công điện 41, 55, 65 và Chỉ thị 13 của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện tháng cao điểm về chống hàng gian hàng giả. Vấn nạn thuốc giả, thực phẩm chức năng giả làm ảnh hưởng đến uy tín của ngành y tế và cả doanh nghiệp làm ăn uy tín.
Về lâu dài, Luật Dược sửa đổi 2024 đã được Quốc hội thông qua, có hiệu lực từ 1/7. Tiếp đó là Luật An toàn thực phẩm sẽ được Quốc hội thông qua trong thời gian tới.
Nói về trách nhiệm của doanh nghiệp, Thứ trưởng Bộ Y tế khẳng định, việc chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm thì doanh nghiệp dược phải ý thức, tự chịu trách nhiệm về sản phẩm của mình trước người tiêu dùng, tăng cường các biện pháp bảo vệ trước vấn nạn hàng gian hàng giả.
“Hiện, Bộ Y tế cho phép doanh nghiệp được tự công bố hồ sơ. Tuy nhiên, trong 7 ngày chúng tôi sẽ rà soát. Nếu không đạt yêu cầu, sẽ cho thu hồi”, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên khẳng định.
Đồng thời, nâng cao mức xử phạt hành chính, xử phạt hình sự. Hiện nay, mức xử phạt chưa đủ sức răn đe. Bộ Y tế đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ và được đồng ý cho phép nâng mức xử phạt;
Ngoài ra, cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với các doanh nghiệp có sản phẩm nghi ngờ là giả; nâng cao ứng dụng công nghệ thông tin, năng lực hệ thống kiểm nghiệm để phát hiện thuốc giả.