Sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013 là cần thiết nhằm tinh gọn bộ máy

Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân

Tại Hội nghị, Giáo sư, Tiến sỹ Trần Ngọc Đường, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Dân chủ và Pháp luật Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam nhấn mạnh Hiến pháp là văn kiện chính trị - pháp lý quan trọng quy định về những vấn đề lớn, cơ bản, có tầm chiến lược của đất nước. Những điểm mới trong Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 sẽ phục vụ đắc lực cho tổ chức và hoạt động của MTTQ Việt Nam, cũng như chủ trương xây dựng chính quyền hai cấp.

Đóng góp ý kiến, ông Nguyễn Túc, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn về Văn hóa - Xã hội, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam khẳng định quyết định sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013, trong đó có tổ chức hoạt động của MTTQ Việt Nam, các tổ chức thành viên là một quyết tâm chính trị của Đảng, Nhà nước trong việc xây dựng MTTQ Việt Nam, các tổ chức thành viên gần dân, sát dân hơn.

Cụ thể, nội dung sửa đổi, bổ sung tại Điều 9 Hiến pháp 2013 đã khẳng định rõ hơn vị thế của MTTQ Việt Nam là bộ phận của hệ thống chính trị, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân. Nội dung này đã được đề cập trong Cương lĩnh chính trị của Đảng trước đây, hiện nay được đưa vào trong Hiến pháp là hoàn toàn hợp lý.

Ông Nguyễn Túc phân tích: Các quy định về việc phát huy quyền làm chủ của nhân dân; đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân cũng như đề cập, nhấn mạnh đến công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam, được thể hiện rõ nét trong Dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013 là việc làm rất cần thiết, phù hợp với bối cảnh xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân.

Đặc biệt, Đại hội XIII của Đảng đã nêu: MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội làm nòng cốt chính trị để nhân dân thực hiện quyền làm chủ. Vì vậy, vai trò, chức năng của MTTQ Việt Nam, các tổ chức thành viên phải được làm nổi bật trong các quy định của Hiến pháp. Trong đó nhấn mạnh, cụ thể hóa vai trò của MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội trong tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thể hiện ý chí, nguyện vọng, quyền làm chủ của nhân dân, đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân.

Các đơn vị hành chính 2 cấp cần quy định rõ ràng trong Hiến pháp

Quan tâm đến việc sửa đổi quy định về chính quyền địa phương, ông Nguyễn Văn Phúc, Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Dân chủ và Pháp luật Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, đã đưa ra ý kiến về sửa đổi, bổ sung tại khoản 2 Điều 115. Theo đó, đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND) có quyền chất vấn Chủ tịch Ủy ban nhân dân, các thành viên của Ủy ban nhân dân và người đứng đầu các cơ quan thuộc Ủy ban nhân dân. Người bị chất vấn phải trả lời trước HĐND, và đại biểu HĐND cũng có quyền kiến nghị với các cơ quan nhà nước và tổ chức, đơn vị tại địa phương.

Ông Nguyễn Văn Phúc đề nghị bổ sung quyền chất vấn của đại biểu HĐND đối với Chánh án Tòa án nhân dân và Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân. Cụ thể, bổ sung nội dung vào khoản 2 Điều 115 với câu: "Đại biểu HĐND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các đơn vị hành chính tương đương còn có quyền chất vấn Chánh án Tòa án nhân dân và Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cùng cấp".

Theo ông Nguyễn Văn Phúc, cụ thể hóa khoản 3 Điều 110, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV sẽ thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Theo đó, đơn vị hành chính dưới cấp tỉnh gồm có xã, phường và đặc khu. Do đó, MTTQ Việt Nam cần báo cáo lại với Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Bộ Chính trị cho giữ lại các thị xã, thành phố thuộc tỉnh mà ở đó không có đơn vị hành chính là phường.

Đồng tình với quan điểm này, Giáo sư, Tiến sỹ Khoa học Phan Xuân Sơn, nguyên Viện trưởng Viện Chính trị, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh cho rằng, các đơn vị hành chính cần được quy định thành 2 cấp rõ ràng trong Hiến pháp, không sử dụng cụm từ "dưới tỉnh" trong "các đơn vị hành chính dưới tỉnh" tại Điều 110, tránh gây sự khó hiểu khi tiếp cận các quy định này.