Đối thoại chính sách quốc phòng Việt Nam - Hoa Kỳ lần thứ 13

Tại đối thoại, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến nhấn mạnh, đối thoại chính sách quốc phòng lần này diễn ra trong bối cảnh kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Hoa Kỳ; quan hệ đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững Việt Nam - Hoa Kỳ tiếp tục phát triển tích cực, ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất trên các lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực quốc phòng.

Thời gian qua, trên cơ sở các văn bản, thỏa thuận đã ký kết và chỉ đạo của lãnh đạo cấp cao hai nước, hai Bộ Quốc phòng, quan hệ hợp tác quốc phòng song phương được triển khai tích cực, hiệu quả, đạt được kết quả cụ thể trên nhiều lĩnh vực như: Trao đổi đoàn, tiếp xúc các cấp, nhất là cấp cao; các cơ chế đối thoại - tham vấn; hợp tác công nghiệp quốc phòng, đào tạo, gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc, quân y; tham vấn, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc phòng đa phương, nhất là trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+)...

Nhấn mạnh, hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh tiếp tục là điểm sáng trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ, được lãnh đạo cấp cao hai nước cam kết mạnh mẽ, coi đây là ưu tiên trong quan hệ hai nước. Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến đánh giá cao việc Hoa Kỳ công bố khoản hỗ trợ mới trị giá 130 triệu USD dành cho dự án xử lý ô nhiễm dioxin tại khu vực sân bay Biên Hòa, qua đó nâng tổng mức viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Hoa Kỳ lên 430 triệu USD.

Cùng với đó, các chương trình hỗ trợ người khuyết tật bị ảnh hưởng bởi chất da cam được mở rộng; hoạt động tìm kiếm quân nhân Hoa Kỳ mất tích (MIA) được triển khai có hiệu quả. Từ lần đối thoại trước đến nay, hai bên đã phối hợp thực hiện 4 đợt khai quật hỗn hợp kết hợp đơn phương, trao trả 8 hòm hài cốt được cho là liên quan đến quân nhân Hoa Kỳ. Từ tháng 8/2024 đến nay, với sự hỗ trợ của Đại học Harvard (Hoa Kỳ), hai bên đã phối hợp tổ chức trao trả 43 bộ hồ sơ kỷ vật chiến tranh liên quan đến bộ đội Việt Nam cho thân nhân các liệt sĩ và các cựu chiến binh Việt Nam.

Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến đề nghị thời gian tới, hai bên tiếp tục tăng cường hợp tác, triển khai hiệu quả một số trọng tâm hợp tác, bao gồm: Trao đổi đoàn các cấp; tiếp tục duy trì hiệu quả các cơ chế đối thoại - tham vấn đã có; đào tạo, quân y, gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc; tiếp tục tham vấn, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc phòng đa phương, đóng góp vào hòa bình, ổn định và phát triển chung.

Về hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh, Thứ trưởng Hoàng Xuân Chiến mong muốn các hoạt động hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh tiếp tục được triển khai theo lộ trình đã thống nhất; đề nghị thúc đẩy công tác tuyên truyền về hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh, để dư luận trong nước và quốc tế hiểu rõ hơn về hình mẫu quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ trong lĩnh vực mang tính nhân văn, nhân đạo sâu sắc này, góp phần “gác lại quá khứ, mở ra tương lai hòa bình, hợp tác, phát triển” giữa hai nước.

Tại đối thoại, hai bên cũng trao đổi về tình hình thế giới, khu vực và những vấn đề cùng quan tâm. Thứ trưởng Hoàng Xuân Chiến khẳng định, Việt Nam nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại; sẵn sàng hợp tác với các nước, các tổ chức quốc tế vì hòa bình, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới; kiên trì đấu tranh giải quyết mọi tranh chấp, bất đồng bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế; kiên trì Chính sách Quốc phòng “bốn không”.

Về vấn đề Biển Đông, lập trường nhất quán của Việt Nam là cần tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982; tuân thủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), xúc tiến sớm kết thúc đàm phán, ký kết Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) một cách thực chất, hiệu quả.

Phát biểu tại đối thoại, Ngài John Noh nhắc lại cuộc điện đàm giữa hai Bộ trưởng Bộ Quốc phòng hai nước vào tháng 2/2025. Ngài John Noh cho biết, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Hegseth khẳng định tái ủng hộ Việt Nam hùng cường và độc lập. Về hợp tác quốc phòng song phương, Hoa Kỳ ủng hộ mạnh mẽ công tác khắc phục hậu quả chiến tranh; đánh giá cao kết quả hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh, hiệu quả hoạt động MIA. Đồng thời, khẳng định những hoạt động này thể hiện thiện chí và mong muốn của Hoa Kỳ trong việc thúc đẩy hợp tác hòa bình và xây dựng với Việt Nam.

Ngài John Noh cũng bày tỏ mong muốn trong thời gian tới, hai bên sẽ thực hiện có hiệu quả những nội dung đã được thống nhất cập nhật Tuyên bố Tầm nhìn chung Việt Nam - Hoa Kỳ về hợp tác quốc phòng được ký kết tháng 9/2024, đồng thời mở rộng các lĩnh vực hợp tác hai bên cùng quan tâm.

Kết thúc Đối thoại, hai bên đã ký biên bản Đối thoại chính sách quốc phòng Việt Nam - Hoa Kỳ lần thứ 13 và bàn giao hồ sơ kỷ vật chiến tranh; trao thư của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam gửi Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ, trong đó đánh giá cao sự phát triển của quan hệ hợp tác quốc phòng song phương thời gian qua, đồng thời đề nghị Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ ủng hộ, tác động để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình đàm phán thương mại, thuế quan phù hợp với lợi ích hai nước.

Chí Tuấn