Israel lên kế hoạch mới ‘nuốt’ trọn Gaza
Ngày 5/5, Israel đã phê duyệt kế hoạch chiếm toàn bộ Dải Gaza và duy trì quyền kiểm soát lãnh thổ này trong một khoảng thời gian không xác định, hai quan chức Israel giấu tên cho biết. Nếu được thực hiện, động thái này sẽ mở rộng đáng kể hoạt động của Israel trên lãnh thổ Palestine bao gồm cả việc kiểm soát các hoạt động nhân đạo.
Kế hoạch mới đã được các bộ trưởng Nội các Israel phê duyệt trong cuộc bỏ phiếu chóng vánh vào sáng sớm ngày 5/5, vài giờ sau khi Tổng tư lệnh quân đội Israel tuyên bố quân đội đang triệu tập hàng chục nghìn quân dự bị.
Các quan chức Israel cho biết, kế hoạch mới nhằm giúp Israel đạt được mục tiêu chiến tranh là đánh bại Hamas và giải thoát các con tin bị giam giữ ở Gaza. Tuy nhiên, giới quan sát nhận định, kế hoạch này sẽ đẩy hàng trăm nghìn người Palestine buộc phải rời bỏ nhà cửa để sơ tán đến miền Nam Gaza, điều này có khả năng làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng nhân đạo vốn đã rất khốc liệt.
Kể từ khi lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas sụp đổ vào giữa tháng 3, Israel đã tiến hành các cuộc tấn công dữ dội vào lãnh thổ này, khiến hàng trăm người thiệt mạng, chiếm được nhiều vùng lãnh thổ và hiện kiểm soát khoảng 50% Gaza. Trước khi lệnh ngừng bắn kết thúc, Israel đã dừng mọi hoạt động viện trợ nhân đạo vào Gaza, bao gồm thực phẩm, nhiên liệu và nước, gây ra cuộc khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất trong gần 19 tháng chiến tranh.
Gia tăng áp lực đối với Hamas
Các viên chức Israel cho biết kế hoạch trên bao gồm "chiếm giữ dải Gaza và các vùng lãnh thổ"; đồng thời bao gồm các cuộc tấn công mạnh mẽ vào các mục tiêu của Hamas.
Một trong những quan chức Israel cho biết, kế hoạch sẽ được thực hiện dần dần. Cả hai quan chức đều nói với điều kiện giấu tên vì họ đang thảo luận về các kế hoạch quân sự.
Israel đã liên lạc và tìm kiếm sự ủng hộ của một số quốc gia về kế hoạch của Tổng thống Donald Trump nhằm “tiếp quản” dải Gaza, di dời người dân sang các quốc gia láng giềng, theo những gì Israel gọi là "di cư tự nguyện", tuy nhiên họ đã vấp phải phản ứng gay gắt từ chính các đồng minh của Israel ở châu Âu và thế giới Ảrập.
Trong nhiều tuần qua, Israel đã cố gắng gia tăng áp lực lên Hamas và thúc đẩy tổ chức này linh hoạt hơn trong các cuộc đàm phán ngừng bắn. Tuy nhiên, các biện pháp của Israel dường như không khiến Hamas từ bỏ lập trường đàm phán của mình.
Lệnh ngừng bắn trước đó có mục đích dẫn dắt các bên đàm phán chấm dứt chiến tranh , nhưng mục tiêu đó đã trở thành điểm gây bế tắc trong các cuộc đàm phán giữa Israel và Hamas. Israel cho biết họ sẽ không đồng ý chấm dứt chiến tranh cho đến khi Hamas chấp nhận buông vũ khí. Trong khi đó, Hamas đã yêu cầu một thỏa thuận chấm dứt chiến tranh và Israel phải rút quân hoàn toàn.
Ngăn cản Hamas xử lý viện trợ
Kế hoạch cũng sẽ tìm cách ngăn chặn Hamas phân phối viện trợ nhân đạo, điều mà Israel cho là đang giúp củng cố quyền cai trị của lực lượng ở Gaza. Họ cũng cáo buộc Hamas “biển thủ” trợ cho riêng mình để củng cố năng lực.
Các quan chức Israel không tiết lộ chi tiết về cách cụ thể nhằm cách ngăn chặn Hamas tham gia vào hoạt động phân phối viện trợ. Một người trong hai nguồn tin cho biết các bộ trưởng đã chấp thuận "phương án phân phối viện trợ" mà không giải thích thêm.
Theo một bản ghi nhớ nội bộ được lưu hành giữa các nhóm cứu trợ và được The Associated Press có được, Israel đã nói với Liên Hợp Quốc (LHQ) rằng họ sẽ sử dụng các công ty an ninh tư nhân để kiểm soát quá trình phân phối viện trợ ở Gaza. Trong một tuyên bố hôm 4/5, LHQ cho biết họ sẽ không tham gia vào kế hoạch được trình bày với lý do kế hoạch này vi phạm các nguyên tắc cốt lõi của họ.
Bản ghi nhớ được gửi tới các tổ chức cứu trợ vào 4/5, nêu chi tiết các ghi chú từ cuộc họp giữa Cơ quan quốc phòng Israel phụ trách điều phối viện trợ cho Gaza (COGAT) và LHQ.
Theo kế hoạch của COGAT, toàn bộ hàng viện trợ sẽ vào Gaza qua cửa khẩu Kerem Shalom, cho phép khoảng 60 xe tải vào mỗi ngày và phân phát 20 kg hàng viện trợ trực tiếp cho người dân, mặc dù không rõ nội dung của các gói hàng này cũng như có bao nhiêu người sẽ được tiếp cận với hàng viện trợ.
Bản ghi nhớ cho biết viện trợ sẽ được phân phối tại các trung tâm hậu cần, do các công ty an ninh tư nhân điều hành. Công nghệ nhận dạng khuôn mặt sẽ được sử dụng để xác định người Palestine tại các trung tâm và cảnh báo qua SMS sẽ thông báo cho mọi người trong khu vực rằng họ có thể nhận viện trợ.
Bản ghi nhớ của Israel cũng khẳng định Chính phủ Hoa Kỳ đã ủng hộ kế hoạch của Israel, nhưng không rõ bên nào sẽ tài trợ cho các công ty quân sự tư nhân hoặc viện trợ. COGAT và Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Jerusalem chưa trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.
Trong một phản ứng, LHQ cho rằng, kế hoạch mới được thiết kế để Israel tăng cường kiểm soát các mặt hàng sống còn đối với người dân Gaza, sử dụng sự sống còn đó như một chiến thuật gây áp lực, và chiến thuật này cũng là một phần của chiến lược quân sự".
Theo thông tin thu thập của AP, các nhóm cứu trợ đặc biệt lo ngại, các trung tâm này có thể khiến người Palestine phải di dời vĩnh viễn và buộc họ phải sống trong "điều kiện giam giữ thực tế".
Cuộc chiến ở Gaza bùng nổ khi các chiến binh do Hamas lãnh đạo tấn công miền nam Israel, khiến 1.200 người thiệt mạng và bắt giữ khoảng 250 con tin. Israel cho biết 59 tù nhân vẫn còn ở Gaza, mặc dù khoảng 35 người được cho là đã chết.
Theo các quan chức y tế Palestine, cuộc chiến của Israel ở Gaza đã khiến 52.000 người thiệt mạng, trong đó có nhiều phụ nữ và trẻ em, những người không phân biệt giữa chiến binh và thường dân trong thống kê của họ. Cuộc chiến cũng đã khiến hơn 90% dân số Gaza phải di dời, thường là nhiều lần, và biến Gaza thành một vùng đất không thể sinh sống.
Israel chiếm đóng Gaza trong cuộc chiến tranh Trung Đông năm 1967 và rút quân cùng người định cư vào năm 2005. Hai năm sau, Hamas tiếp quản và kiểm soát lãnh thổ này kể từ đó.