Thực thi Chiến lược phát triển năng lượng hydrogen

Cần lộ trình chuyển đổi phù hợp

Hydrogen là năng lượng sạch, an toàn, nhiệt lượng cao và đang được khuyến khích phát triển nhằm thay thế cho các nguồn nhiên liệu hóa thạch trong tương lai. Chiến lược phát triển năng lượng hydrogen của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng phê duyệt tại Quyết định số 165/QĐ-TTg ngày 7.2.2024 mở ra không gian phát triển mới cho ngành năng lượng Việt Nam theo hướng xanh, sạch và bền vững, phù hợp với các quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước cũng như xu thế phát triển chung của thế giới.

Mục tiêu đặt ra trong Chiến lược là phát triển hệ sinh thái năng lượng hydrogen dựa trên năng lượng tái tạo, bao gồm sản xuất, lưu trữ, vận chuyển, phân phối, sử dụng trong nước và xuất khẩu với hạ tầng đồng bộ, hiện đại. Qua đó, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng, thực hiện mục tiêu quốc gia về biến đổi khí hậu, tăng trưởng xanh và mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 theo lộ trình và cam kết của Việt Nam trong chuyển đổi năng lượng bền vững, công bằng, công lý.

Theo ông Hoàng Tiến Dũng, Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, đối với ngành điện, một trong những lĩnh vực có lượng phát thải khí nhà kính nhiều nhất thì chuyển đổi sang nguồn năng lượng có nguồn gốc hydro là hết sức cần thiết. Khó khăn nhất hiện nay là chuyển đổi công nghệ sang dùng hydro và khí amoniac có giá thành cao, vì vậy lộ trình chuyển đổi nhiên liệu cần phù hợp, tính toán đến các yếu tố về công nghệ cũng như giá thành đối với nguyên liệu hydro.

Đề xuất triển khai thí điểm một số dự án

Chia sẻ thực tế địa phương, ông Nguyễn Văn Niệm, Phó Giám đốc Sở Công thương Bến Tre cho rằng, một số dự án đang trong quá trình chuẩn bị đầu tư song khung pháp lý và nghiên cứu phát triển nhiên liệu hydro xanh vẫn còn nhiều bất cập, trong khi tiềm năng lĩnh vực này vẫn còn nhiều số liệu, đánh giá khác nhau. Các dự án sản xuất hydro chưa thể triển khai do các quy định, văn bản hướng dẫn thi hành chưa cụ thể. Đơn cử, để sản xuất hydro xanh cần nguồn năng lượng tái tạo là điện gió và điện mặt trời, trong khi điện gió đã đóng khung trong quy hoạch điện VIII, còn điện tự sản, tự tiêu ở quy mô lớn vẫn chưa có cơ chế cụ thể… Việc đặt mục tiêu đến 2030 sản xuất từ 100.000 - 500.000 tấn hydro là khó khả thi nếu các quy định chưa được sớm ban hành. 

Vì vậy, lãnh đạo Sở Công thương Bến Tre kiến nghị cho triển khai thí điểm một vài dự án có quy mô vừa phải ở một số vùng tiềm năng mà không phải chờ các quy định cụ thể nhằm từng bước phát triển thị trường năng lượng hydro phù hợp và đồng bộ về quá trình sử dụng năng lượng đối với các lĩnh vực khác của nền kinh tế như sản xuất điện, giao thông, công nghiệp… Trên cơ sở kinh nghiệm thực tế từ các dự án này, cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ trong thời gian sau sẽ phát triển trên quy mô lớn hơn, khi các chính sách đã tương đối đầy đủ và có nhiều công nghệ hoàn thiện.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, Chiến lược phát triển năng lượng hydrogen được phê duyệt là sự kiện rất quan trọng, nhưng mới chỉ là kết quả bước đầu. Để thực hiện thành công Chiến lược này, đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước, Bộ trưởng yêu cầu các đơn vị phối hợp với các bộ, ngành liên quan tập trung nghiên cứu, tham mưu cho cấp có thẩm quyền kịp thời sửa đổi, bổ sung và ban hành mới các quy định, cơ chế chính sách liên quan, bảo đảm đồng bộ, khả thi, phù hợp với tình hình phát triển của đất nước và thông lệ quốc tế. 

Bộ trưởng cũng đặc biệt nhấn mạnh vai trò của các tổ chức quốc tế trong việc chia sẻ kinh nghiệm, công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực cho lĩnh vực năng lượng mới này. Đồng thời, lưu ý cần có sự hợp tác với các đối tác nước ngoài, các tổ chức quốc tế, đối tác phát triển để tiếp cận công nghệ, hợp tác trong việc sản xuất để bảo đảm rằng giá thành sản xuất nhiên liệu hydrogen ở mức hợp lý.

Vũ Quang