Chưa giám sát sâu quản lý ngân sách, tài chính công

Đây là thực trạng đáng chú ý cần những giải pháp hữu hiệu khắc phục trong thời gian tới.

Số lượng chưa nhiều, kết quả chưa thực sự rõ nét

Thời gian qua, hoạt động giám sát Ngân sách nhà nước (NSNN) nói chung, giám sát Ngân sách địa phương nói riêng đã được HĐND các cấp trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc quan tâm thực hiện, bước đầu đã mang lại hiệu quả. Những vấn đề kinh tế - tài chính được HĐND quyết định và giám sát đã góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND, đóng góp tích cực vào việc nâng cao hiệu quả và chất lượng tăng trưởng kinh tế, tăng tiềm lực tài chính, cải thiện và nâng cao chất lượng nhiều mặt đời sống kinh tế-xã hội của tỉnh; tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan HĐND với các cơ quan của UBND, nhất là trong  thảo luận, tìm giải pháp phát triển kinh tế; đồng thời giải quyết, tháo gỡ các vấn đề khó khăn về tài chính NSNN nói chung và tài chính công nói riêng.

Trên cơ sở quy định của pháp luật, căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao, Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh Vĩnh Phúc luôn xác định vai trò quan trọng trong công tác tham mưu và các hoạt động thẩm tra, giám sát của HĐND tỉnh. Với đặc thù lĩnh vực kinh tế - ngân sách có phạm vi rộng, liên quan tới hầu hết các hoạt động, các mặt của đời sống kinh tế- xã hội. Do đó hàng năm, căn cứ vào kế hoạch giám sát được HĐND tỉnh thông qua, chương trình giám sát của Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh chú trọng lựa chọn nội dung giám sát, tập trung đi sâu vào những vấn đề nổi cộm, nhiều tồn tại, bất cập trong thực tiễn, nhất là ở cơ sở. Kết quả các cuộc giám sát đã được UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, các cấp và các ngành tiếp thu, thực hiện nhằm nâng cao chất lượng quản lý, điều hành NSNN cũng như quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công hiệu quả, tránh thất thoát, lãng phí nguồn lực trong phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Tuy nhiên, mặc dù đã có nhiều cố gắng, việc thực hiện giám sát chuyên đề về tài chính, ngân sách Nhà nước của HĐND các cấp, các cơ quan của HĐND nói chung và Ban Kinh tế- Ngân sách HĐND tỉnh Vĩnh Phúc nói riêng từ đầu nhiệm kỳ đến nay số lượng chưa nhiều và kết quả còn chưa thực sự rõ nét. Các hoạt động giám sát chủ yếu thông qua thẩm tra báo cáo của UBND tỉnh trình HĐND định kỳ tại kỳ họp theo quy định của pháp luật. Những vấn đề hiện nay còn nhiều tồn tại, bất cập cử tri và Nhân dân quan tâm như: quản lý tài sản công, các Quỹ tài chính ngoài ngân sách, nợ công ở địa  phương, hiệu quả sử dụng ngân sách... còn ít được lựa chọn thực hiện giám sát theo chuyên đề riêng.

Các chương trình đầu tư công, sử dụng nguồn lực tài chính công cơ bản chưa thực hiện việc giám sát về hiệu quả sử dụng vốn... Chưa có nhiều các cuộc giám sát theo chuyên đề, theo chương trình để đi sâu vào các vấn đề quản lý NSNN cũng như tài chính công ở địa phương. Đặc biệt, do đặc thù phạm vi phản ánh tương đối rộng và yêu cầu chuyên sâu nên các vấn đề này ít được quan tâm đưa vào giám sát chuyên đề tại kỳ họp của HĐND ở địa phương.

Đi sâu những nội dung có nhiều tồn tại, bất cập

Thực tế trên, để hoạt động quản lý ngân sách địa phương ngày càng hiệu quả, các Ban HĐND các cấp cần tăng cường giám sát chuyên đề về tình hình quản lý ngân sách địa phương. Việc giám sát về tài chính, ngân sách quan tâm tới các nội dung cụ thể như: dự toán ngân sách; phê chuẩn quyết toán ngân sách địa phương; các chủ trương, biện pháp để thực hiện ngân sách địa phương; việc điều chỉnh dự toán ngân sách địa phương trong trường hợp cần thiết và các nội dung về: phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi, phân chia giữa ngân sách các cấp ngân sách, nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ ngân sách ở địa phương; các chế độ chi ngân sách đối với một số nhiệm vụ chi có tính chất đặc thù ở địa phương.

Nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát ngân sách địa phương, theo Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh Vĩnh Phúc, trước hết, cần giám sát ngân sách địa phương thường xuyên, liên tục, đa dạng các hình thức giám sát, chủ động nghiên cứu các báo cáo thanh tra kiểm tra, kiểm toán về NSNN, tăng cường giám sát việc thực hiện các kiến nghị của các đoàn giám sát về tài chính- ngân sách. Tăng cường lựa chọn nội dung giám sát chuyên đề, đi sâu vào những nội dung có nhiều tồn tại, bất cập trong thực tiễn, xây dựng kế hoạch giám sát sớm, phù hợp về thời gian để thành viên và đại biểu chủ động bố trí tham gia đầy đủ. Xây dựng đề cương chi tiết, khoa học, hạn chế những nội dung chung chung, phân chia nhóm đối tượng giám sát để gửi các cơ quan đơn vị chủ động xây dựng báo cáo.

Cần chủ động trong phối hợp với cơ quan tài chính, kế hoạch ngay từ khâu dự toán, xây dựng phương án phân bổ ngân sách địa phương và xây dựng các báo cáo về ngân sách địa phương, phối hợp tốt với cơ quan Kiểm toán Nhà nước trong từng khâu, từng bước theo quy chế phối hợp giữa Kiểm toán Nhà nước và HĐND. Cùng với đó, chú trọng bồi dưỡng kỹ năng, phương pháp, nắm chắc thông tin và am hiểu pháp luật về các vấn đề giám sát (Luật Ngân sách và các văn bản hướng dẫn thực hiện, nghị quyết của HĐND, về tình hình kinh tế - xã hội ở địa phương…); chuẩn bị thu thập, cập nhật thông tin, tài liệu, các văn bản pháp lý và chuẩn bị một số nội dung cần làm rõ liên quan đến nội dung giám sát để cung cấp sớm cho đại biểu, nắm chắc quy trình, nội dung, có nhiều thông tin liên quan.

THÁI AN