Tăng cường kiểm soát quyền lực trong xây dựng pháp luật
Tăng cường kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm trong công tác xây dựng pháp luật là một trong những yêu cầu, nhiệm vụ cấp thiết đang đặt ra hiện nay. Nêu vấn đề chất vấn với Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long tại Phiên họp thứ 25 của UBTVQH, nhiều đại biểu đề nghị, Bộ trưởng cho biết, giải pháp nào để kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật thuộc trách nhiệm của Chính phủ?
Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp, các Bộ trưởng có liên quan chỉ đạo quyết liệt thực hiện các giải pháp đã đề ra, trong đó tập trung tăng cường hiệu lực, hiệu quả việc kiểm soát quyền lực phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ trong công tác xây dựng pháp luật. Đẩy mạnh giám sát, kiểm tra, phòng ngừa, khắc phục tình trạng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm trong một bộ phận công chức pháp chế. Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong công tác xây dựng pháp luật.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ
Để phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động lập quy, thì việc kiểm soát quyền lực trong thực hiện quyền lập quy là hết sức quan trọng. Tuy nhiên, theo ĐBQH Trần Thị Hồng Thanh (Ninh Bình), hiện nay tính hiện thực hóa các quy định của Hiến pháp và pháp luật về kiểm soát quyền lực trong hoạt động lập quy còn hạn chế. Để thực hiện có hiệu quả việc kiểm soát quyền lực trong hoạt động lập quy cần tập trung vào những nhiệm vụ, giải pháp gì?
Trả lời câu hỏi của đại biểu, Bộ trưởng Lê Thành Long cho biết, đối với cơ quan hành pháp hiện đã có rất nhiều biện pháp để kiểm soát quyền lực trong thực hiện nhiệm vụ lập quy. Ví dụ, Chính phủ phải báo cáo, giải trình hoặc cử các thành viên Chính phủ trả lời chất vấn trước Quốc hội; các hoạt động giám sát của Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, các đại biểu Quốc hội. Các hình thức giám sát này đang phát huy hiệu quả tốt.
Đối với Chính phủ, Bộ trưởng nêu rõ, vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 126/NQ-CP, ngày 14.8.2023, trong đó nêu cụ thể, rõ ràng những giải pháp nâng cao chất lượng công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật nhằm ngăn ngừa tình trạng tham nhũng, lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ. Và một trong những nhiệm vụ cần tập trung trong thời gian tới, đó là thực hiện tốt Nghị quyết số 126/NQ-CP.
Chưa hoàn toàn hài lòng với trả lời của Bộ trưởng, ĐBQH Trần Thị Thanh Hương (An Giang) nêu vấn đề: Quyết tâm xuyên suốt của Đảng, của Quốc hội và Chính phủ là hạn chế tình trạng lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ được “cài cắm” trong các văn bản quy phạm pháp luật, bởi đây cũng là một dạng tham nhũng. Bộ trưởng cho biết thêm về những chế tài phải nghiêm khắc hơn như thế nào và Bộ có giải pháp gì để tăng cường kiểm soát, chấn chỉnh đối với vấn đề này?
“Về chế tài, chúng ta nên tính để thực hiện nghiêm những quy định trong lĩnh vực công chức, công vụ và có thể phải cụ thể hóa các yếu tố để xem xét xử lý kỷ luật”. Khẳng định điều này, Bộ trưởng cũng nêu rõ, “phải nhấn mạnh hơn vấn đề kỷ luật công vụ, công chức”. Theo đó, cần công bố đầy đủ thông tin kỷ luật ra sao, khiển trách, cảnh cáo như thế nào, thậm chí là cho thôi chức vụ. Trong một số trường hợp vừa rồi chúng ta cũng đã và đang bắt đầu xử lý, tuy nhiên đây không phải là câu chuyện dễ. Về chế tài hình sự, hiện nay thông qua một số vụ việc về điều tra, truy tố, xét xử, kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán đã có những phân tích về các vi phạm và “chừng mực nào đó gọi là lợi ích nhóm”. Đơn cử, từ vấn đề thẩm quyền không đúng, ban hành gấp gáp, đến “đáng lẽ chính sách ban đầu thế này nhưng sau lại thành ra thế khác”. Một chế tài rất quan trọng nữa, theo Bộ trưởng, đó là Quy định số 69-QĐ/TW của Bộ Chính trị về kỷ luật tổ chức đảng, đảng viên vi phạm.
Trước đó, trong báo cáo khái quát một số nội dung cơ bản về các nhóm vấn đề chất vấn tại Phiên họp thứ 25 của UBTVQH, Bộ Tư pháp nêu rõ, để tăng cường kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm, cơ quan chủ trì lập đề nghị, soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật cần kịp thời báo cáo, xin ý kiến cấp ủy, tổ chức Đảng về những chính sách quan trọng, định hướng lớn; đề cao trách nhiệm người đứng đầu và từng cá nhân, chú trọng tổng kết pháp luật, đánh giá tác động chính sách, lấy ý kiến, tiếp thu, giải trình ý kiến góp ý, thẩm định. Đồng thời, tăng cường giám sát, kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong công tác xây dựng pháp luật.