Hà Nội bàn giải pháp bảo tồn, phát triển làng nghề truyền thống
Sáng 23.7, tại Hà Nội, Chi Cục phát triển Nông thôn thành phố Hà Nội đã tổ chức Hội thảo "Một số giải pháp bảo tồn, phát triển làng nghề trên địa bàn thành phố".
Dự Hội thảo có: Phó Cục trưởng cục Kinh tế hợp tác và nông thôn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Nguyễn Thị Hoàng Yến; Phó Chánh Văn phòng điều phối Nông thôn mới Trung ương Trần Nhật Lam; Chi cục trưởng Chi cục phát triển nông thôn, Phó Chánh văn phòng Thường trực Văn phòng điều phối nông thôn mới thành phố Hà Nội Nguyễn Văn Chí.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, Chi Cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn thành phố Hà Nội Nguyễn Văn Chí nhấn mạnh: Nhận thức được tầm quan trọng của công tác bảo tồn phát triển nghề, làng nghề, những năm qua, thành phố đã chỉ đạo triển khai công nhận danh hiệu làng nghề, làng nghề truyền thống Hà Nội, xét và đề nghị Nhà nước phong tặng danh hiệu nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú; nghệ nhân Hà Nội.
Ngoài ra, để bảo tồn và phát triển nghề, làng nghề thành phố đã chỉ đạo triển khai xây dựng quy hoạch phát triển nghề và làng nghề thành phố; các chương trình, đề án, kế hoạch phát triển làng nghề kết hợp với du lịch, phát triển sản phẩm xuất khẩu, sản phẩm OCOP Hà Nội; xây dựng cơ chế chính sách khuyến khích phát triển làng nghề của thành phố…
Với mong muốn khôi phục và chấn hưng làng nghề, không để các làng nghề truyền thống bị mai một, nghề quý bị “thất truyền”, tạo sự bứt phá trong sản xuất, xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ và phát triển du lịch làng nghề, đáp ứng ngày càng cao nhu cầu của khách hàng, làm cho mô hình phát triển sản xuất hộ gia đình, doanh nghiệp làng nghề mà hạt nhân là các nghệ nhân ngày càng phát triển, đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao và thực hiện có hiệu quả Chương trình 04 của Thành ủy về Đẩy mạnh thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng nông thôn mới gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân giai đoạn 2021-2025…
Báo cáo tại Hội thảo, Phó Chi cục trưởng Chi cục phát triển nông thôn thành phố Hà Nội Trần Sỹ Tiến cho biết: Trên địa bàn hiện có 806 làng đang hoạt động, với có 318 làng nghề truyền thống đã được công nhận tại 23 quận, huyện và thị xã. Trong đó, có 270 làng được công nhận danh hiệu làng nghề, 48 làng được công nhân danh hiệu làng nghề truyền thống. Bao gồm: 67 làng nghề chế biến, bảo quản nông, lâm, thủy sản; 22 làng nghề Sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ; 16 làng nghề xử lý, chế biến nguyên liệu phục vụ sản xuất ngành nghề nông thôn; 196 làng nghề sản xuất đồ gỗ, mây tre đan, gốm sứ, thủy tinh, dệt may, sợi thêu ren, đan lát, cơ khí nhỏ; 12 làng nghề sản xuất kinh doanh sinh vật cảnh; 5 làng nghề làm các dịch vụ phục vụ sản xuất đời sống dân cư nông thôn…
Các làng nghề, làng nghề truyền thống đã và đang góp phần tích cực chuyển dịch cơ cấu, phát triển kinh tế nông thôn; tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập cho lao đọng tại các địa phương, tạo tiền đề thực hiện thành công chương trình mỗi xã một sản phẩm OCOP và xây dựng nông thôn mới trên địa bàn. Với các sản phẩm của làng nghề đa dạng nhiều chủng loại, mẫu mã đẹp, chất lượng tốt, một số có thể cạnh tranh trên thị trường trong và ngoài nước, bao gồm: Sản phẩm may mặc; sản phẩm gốm sứ; dệt và thêu ren truyền thống; đồ gỗ phục vụ tiêu dùng và xây dựng…
Hàng năm, Chi Cục đều tham mưu cho Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, UBND thành phố ban hành kế hoạch phát triển làng nghề nông thôn, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã triển khai thực hiện, định kỳ báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch 2 lần/năm vào tháng 6 và 12. Ban hành các văn bản hướng dẫn triển khai thực hiện các chính sách của Chính phủ, Bộ ngành liên quan; đề nghị sở, ngành rà soát đánh giá tình hình thực hiện các chính sách của Thành phố về khuyến khích phát triển làng nghề, kịp thời tham mưu sửa đổi, bổ sung, ban hành các chính sách hỗ trợ.
Tuy nhiên, hầu hết các doanh nghiệp ở các làng nghề trên địa bàn đều hoạt động với quy mô nhỏ, tự phát; các làng nghề hiện nay vẫn chưa có sự đầu tư đồng bộ về cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển du lịch; thị trường sản phẩm chưa được mở rộng; việc bảo tồn văn hóa truyền thống của sản phẩm làng nghề chưa được chú trọng; lao động ở các làng nghề có phần bị hạn chế về trình độ học vấn… Tại Hội thảo, các đại diện làng nghề đã tập trung làm rõ tiềm năng phát triển và nhu cầu sử dụng nguyên liệu mây tre đan; trực trạng và một số giải pháp phát triển làng nghề trạm khắc gỗ mỹ nghệ; phát triển làng nghề và hiện trạng môi trường nông thôn…
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Chánh Văn phòng điều phối Nông thôn Trung ương Trần Nhật Lam chia sẻ: Hà Nội đã đóng góp nhiều cho phong trào nông thôn mới cả nước với 15/18 huyện đạt chuẩn (chiếm tỷ lệ 83%), 100% xã đạt chuẩn nông thôn mới… Công tác phát triển ngành nghề nông thôn, phát triển sản phẩm OCOP Hà Nội cũng là bức tranh sáng của cả nước. Hội thảo tổ chức mang đến nhiều ý nghĩa tạo tiền đề để thành phố tháo gỡ khó khăn, phát triển ngành nghề nông thôn, sản phẩm OCOP trong thời gian tới.
Phó Chánh Văn phòng điều phối Nông thôn Trung ương cho rằng: Sản phẩm làng nghề là tiền đề để phát triển sản phẩm OCOP, coi phát triển làng nghề là bước đi trước cho sản phẩm OCOP. Hà Nội với lợi thế của mình cần rà soạt lại cơ chế chính sách để phát triển làng nghề, mỗi làng nghề, nhóm làng nghề cần có kế hoạch phát triển riêng. Phát huy tinh hoa sáng tạo của mỗi người thợ, mỗi nghệ nhân trong phát triển sản phẩm. Xây dựng cảnh quan môi trường làng nghề, góp phần vào hoàn thành các tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Hà Nội cũng cần nghiên cứu xây dựng môi trường làng nghề xanh sạch đẹp gắn với du lịch…