Không thể trì hoãn!

Không phải cho đến thời điểm này, dự án đường Vành đai 4 Vùng thủ đô Hà Nội, đường Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh mới được đặt ra. Đây là dự án có vai trò liên kết vùng, thúc đẩy phát triển đô thị hóa, có ý nghĩa rất lớn đối với việc phát triển kinh tế - xã hội. Việc đầu tư hoàn thành 2 dự án này sẽ góp phần cải thiện năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, tăng khả năng kết nối giao thông giữa các tỉnh trong vùng, phù hợp với quy hoạch giao thông quốc gia. Các dự án này cũng đã được dự kiến đầu tư trong giai đoạn 2011 - 2020. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau, chủ trương này đã tạm thời “gác” lại.

Thực tế cho thấy, việc hoàn thiện cơ sở hạ tầng giao thông là một trong những động lực rất quan trọng trong phát triển kinh tế. Trong 10 năm qua, chúng ta chỉ triển khai được hơn 1.000km đường cao tốc. Điều này ảnh hưởng không nhỏ tới phát triển kinh tế của nước ta thời gian qua.

Dù đã có rất nhiều cố gắng, nỗ lực để nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, nhưng theo Diễn đàn Kinh tế thế giới, hiện năng lực cạnh tranh toàn cầu 4.0 của nước ta mới xếp thứ 67/141 nền kinh tế. Riêng kết nối về hạ tầng giao thông chúng ta mới đứng thứ 103 về chất lượng giao thông đường bộ và 104 về chất lượng kết nối giao thông đường bộ. Điều đó cho thấy, giao thông đường bộ và sự yếu kém của các tuyến đường cao tốc là một trong những điểm nghẽn rất lớn trong năng lực cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam.

Xác định tầm quan trọng của việc cần sớm hoàn thiện hạ tầng giao thông nói chung, dự án giao thông quan trọng nói riêng, trong Nghị quyết số 29/2021/QH15 của Quốc hội về kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025, Quốc hội cũng nêu rõ, khẩn trương chuẩn bị đầu tư, sớm khởi công và cơ bản hoàn thành các dự án đường vành đai 3, 4 của khu vực động lực Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh.

Như vậy, ở vào thời điểm này, khi mà cơ sở pháp lý, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, nhu cầu thực tiễn và nguồn lực cơ bản đáp ứng yêu cầu, nên việc triển khai các dự án này là điều rất cần thiết. Việc đầu tư hoàn thành 2 dự án này sẽ góp phần cải thiện năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Cùng với đó là tăng khả năng kết nối giao thông giữa các tỉnh trong vùng, phù hợp với giao thông quốc gia, giúp mở rộng không gian phát triển. Đặc biệt, với áp lực về dân số đô thị như hiện nay thì việc triển khai dự án này sẽ góp phần giảm mật độ dân cư khu đô thị, giảm áp lực cho giao thông nội đô.

Đường Vành đai 4 vùng thủ đô và đường Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh đều là đường cao tốc, nhưng khác hoàn toàn so với các tuyến đường cao tốc khác. Bởi đây là cao tốc của vành đai. Do đó, khi tuyến đường này hình thành thì vùng lân cận quanh tuyến đường này sẽ hình thành các trung tâm đô thị, các trung tâm thương mại, các trung tâm phân phối và đây chính là một nguồn lực rất lớn cho quá trình phát triển ở các vùng này. Và điều này sẽ tạo nên động lực mới cho phát triển không chỉ hai thành phố lớn mà còn cho các vùng phụ cận. Do đó, đã đến lúc chúng ta cần phải dành nguồn lực thỏa đáng để đầu tư, phát triển đối với hai dự án quan trọng này.

Cần nhấn mạnh rằng, việc dành nguồn lực để thực hiện 2 dự án là điều rất cần thiết. Nhưng điều đó sẽ là chưa đủ nếu chúng ta chưa thực sự tạo ra một “thể chế đặc thù”. Nói như đại biểu Vũ Tiến Lộc (Hà Nội) thì chúng ta cần những con đường cao tốc trong giao thông vận tải, nhưng chúng ta cũng rất cần những con đường cao tốc trong tư duy chính sách và thủ tục hành chính để có thể khơi thông những điểm nghẽn, không chỉ về cơ sở hạ tầng mà còn về thể chế, về chính sách, về thủ tục hành chính cho sự phát triển của nền kinh tế đất nước.

Và khi chúng ta có trong tay những điều kiện cần và đủ này thì không có lý do gì để chúng ta phải trì hoãn những dự án quan trọng này.

Lê Hùng