Đừng chỉ cam kết, phải có giải pháp cụ thể!
Hôm nay, Quốc hội tiến hành phiên chất vấn đầu tiên với rất nhiều trông đợi, kỳ vọng từ cử tri và nhân dân. Theo các chuyên gia, phiên chất vấn cần làm rõ được các giải pháp cụ thể để “trị tận gốc” những hạn chế, bất cập, thay vì chỉ là những cam kết, hứa hẹn.
GS.TS. ĐỖ KIM CHUNG, Học viện Nông nghiệp Việt Nam: Tránh giải pháp chung chung năm này qua năm khác
Thời gian qua, ngành nông nghiệp đã có những đóng góp rất tích cực vào sự phát triển kinh tế trong và sau đại dịch Covid-19. Càng phát triển, ngành lại càng có nhiều mối quan tâm để bảo đảm tính bền vững không chỉ cho nội tại mà còn xuất khẩu.
Phiên chất vấn của Quốc hội đối với lĩnh vực nông nghiệp đề ra những nội dung rất đúng, trúng và phù hợp trong bối cảnh hiện nay. Đặc biệt việc bình ổn giá các mặt hàng nông, thủy sản, giá phân bón, thức ăn chăn nuôi là vấn đề nóng mà doanh nghiệp, người dân rất quan tâm.
Thực tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã có những giải pháp để thúc đẩy chuỗi giá trị sản xuất, nâng cao vị thế của ngành, đẩy mạnh xúc tiến thương mại; nhất là đã có những giải pháp để bình ổn giá phân bón như áp thuế xuất khẩu phân bón, khuyến khích nông dân sử dụng phân vô cơ thay thế phân hữu cơ... Tuy nhiên, có lẽ cần có những tác động mạnh hơn để cung và cầu đúng theo cơ chế thị trường.
Theo đó, nên cho phép các tổ chức kinh tế và các thành phần kinh tế tham gia vào thị trường một cách hữu hiệu, thay vì can thiệp trực tiếp vào vấn đề giá bởi sẽ làm méo mó thị trường. Khi các thành phần kinh tế, các tổ chức kinh tế nắm bắt được nhu cầu của thị trường thì sẽ tự động đáp ứng được và tự biết điều chỉnh phù hợp.
Với cách lựa chọn chủ đề cho phiên chất vấn rất thiết thực, kỳ vọng sẽ đem lại hiệu quả cao cho đổi mới và thúc đẩy sự phát triển của ngành nông nghiệp. Tôi mong muốn các đại biểu sẽ đặt vấn đề trọng tâm để có những trao đổi sát thực tế, từ đó đưa ra được các giải pháp phù hợp. Quan trọng nhất là các giải pháp phải cụ thể, rõ ràng, mang tính khả thi cao, tránh đưa những giải pháp chung chung từ năm này qua năm khác.
PGS.TS. TRẦN CHỦNG, Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam (VARSI): Phải nhận dạng đầy đủ thách thức, rủi ro
Việc Quốc hội lựa chọn chất vấn Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải về tiến độ, chất lượng và công tác phòng, chống thất thoát, lãng phí trong các dự án, công trình giao thông trọng điểm quốc gia, hệ thống cao tốc; công tác kiểm tra, giám sát, bảo đảm chất lượng các công trình giao thông đầu tư từ ngân sách nhà nước là rất đúng và trúng. Bởi lẽ, nhiệm kỳ này, Chính phủ rất ưu tiên tập trung cho giao thông, nhất là hệ thống đường cao tốc. Việc chất vấn này thể hiện rõ cam kết, quyết tâm của Chính phủ trước Quốc hội và nhân dân phấn đấu đạt mục tiêu song cũng cần sự ủng hộ, giám sát của Quốc hội.
Thực tế trong đầu tư hạ tầng giao thông bằng vốn ngân sách thường mắc phải 3 “căn bệnh” kinh niên: Đội vốn, chậm tiến độ, chất lượng có vấn đề. Vì thế, điều mà cử tri mong đợi là từ hoạt động chất vấn lần này, Bộ Giao thông Vận tải cần rút được ra bài học thành công và chưa thành công, nhìn ra gốc rễ căn nguyên để có giải pháp cụ thể, trị tận gốc.
Việc hứa hẹn, cam kết tiến độ cần phải nhận dạng được hết các thách thức, rủi ro, nhất là thách thức về mặt kỹ thuật. Chẳng hạn ở đồng bằng sông Cửu Long, thách thức lớn nhất với các công trình hạ tầng giao thông là xử lý nền đất yếu. Nếu như xử lý bằng cọc bác thấm, cọc cát… thì phải chờ thời gian nhất định mới đạt được kết cấu, thậm chí chờ hàng năm. Nếu muốn sớm phải dùng công nghệ mới và phải chấp nhận tăng tiền vốn, chứ không thể chỉ dùng ý chí quyết tâm là được, tức là cần phải rõ về mặt kỹ thuật với các công trình trong vùng này.
Thách thức lớn nữa ở đồng bằng sông Cửu Long là về vật liệu. Qua phiên chất vấn này, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải cần trả lời rõ giải pháp là gì thì mới bảo đảm tiến độ, chất lượng các công trình giao thông trong vùng.
Tóm lại, tôi trông đợi Bộ trưởng sẽ có được những giải pháp cụ thể, khoa học, khả thi để các công trình hạ tầng giao thông đầu tư từ vốn ngân sách tới đây thực sự hiệu quả. Quyết tâm cần phải thể hiện bằng hành động, thông qua những giải pháp cụ thể, chứ không phải chỉ dừng ở những cam kết, hứa hẹn!
TS. CẤN VĂN LỰC, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ Quốc gia: Vừa kiến tạo vừa kiểm soát rủi ro thị trường vốn
Thị trường vốn, bao gồm cổ phiếu và trái phiếu của Việt Nam thời gian qua đã có sự phát triển nhanh chóng, thể hiện rõ vai trò là kênh dẫn vốn quan trọng cho nền kinh tế và doanh nghiệp, nhất là vốn trung và dài hạn.
Thống kê cho thấy quy mô của thị trường vốn Việt Nam tăng trưởng bình quân 28,5%/năm giai đoạn 2016 - 2021. Đến cuối quý I.2022, quy mô thị trường vốn đạt trên 134% GDP năm 2021, gấp 3,5 lần quy mô năm 2015, trong đó quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu tương đương 93,8% GDP, quy mô thị trường trái phiếu đạt 40,7% GDP.
Tuy nhiên, thời gian qua, thị trường đã bộc lộ nhiều vấn đề. Nhiều hành vi vi phạm, đặc biệt là tình trạng thao túng, làm giá, đưa thông tin xuyên tạc, thiếu kiểm chứng làm ảnh hưởng đến thị trường, đến niềm tin của nhà đầu tư.
Tôi kỳ vọng, phiên chất vấn đối với người đứng đầu ngành tài chính, trong đó có thị trường vốn, sẽ làm rõ được tiềm năng, triển vọng, vai trò của nó; nguyên nhân, rủi ro, thách thức; đặc biệt là có giải pháp để lành mạnh hóa thị trường.
Tựu trung lại, về cách tiếp cận, quan trọng là phải vừa tiếp tục kiến tạo để thị trường phát triển vừa phải kiểm soát rủi ro, không bóp nghẹt, không ứng xử thái quá. Chú trọng bảo đảm tính công khai, minh bạch và chuyên nghiệp của thị trường. Vai trò, quyền lợi, nghĩa vụ của các bên liên quan cần phải xác định rõ hơn, cụ thể hơn. Đồng thời, khâu kiểm tra, giám sát, ban hành cơ chế chính sách, hướng dẫn cũng cần cải tiến để theo sát hơn với thị trường, bảo đảm thị trường phát triển ổn định và bền vững.
TS. NGUYỄN TRÍ HIẾU, chuyên gia tài chính ngân hàng: Cần có kế hoạch toàn diện
Để phục hồi và phát triển nền kinh tế, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 43/2022/QH15 về các chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế song quá trình triển khai còn chậm. Để đẩy nhanh việc triển khai Nghị quyết 43 cần thiết có sự vào cuộc của ngân hàng nhưng phải được nhìn nhận ở khía cạnh mới.
Thực tế, chúng ta vẫn cho mỗi ngân hàng tự điều hành, tự đưa ra kế hoạch chính sách hỗ trợ. Đây là một thiếu sót. Việc yêu cầu các ngân hàng hỗ trợ doanh nghiệp, yêu cầu giảm lãi suất, cẩn thận cho vay bất động sản hay mua chứng khoán… là tốt nhưng không đủ mà phải có kế hoạch toàn diện cho ngành ngân hàng. Có lẽ ngành ngân hàng cần tổ chức tổ hợp tín dụng, dùng tổ hợp đó để hỗ trợ các doanh nghiệp.
Đối với nguy cơ lạm phát ngày càng tăng cao cần kiểm soát được cung tiền, qua đó sẽ kiểm soát được dòng vốn tín dụng bằng cách tăng lãi suất. Điều này sẽ gây ra khó khăn cho doanh nghiệp vay vốn nhưng sẽ làm giảm rủi ro sử dụng dòng tiền vào đầu tư chứng khoán hay bất động sản. Tuy nhiên, liều lượng lãi suất tăng thế nào phải có lộ trình, quyết tâm của cả hệ thống chính trị cũng như của Chính phủ, vai trò của Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính.