Giải quyết "bài toán" liên kết vùng, tạo đà phát triển

Nhiều thuận lợi trong giải phóng mặt bằng phục vụ dự án 

Phát biểu thảo luận tổ, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng, Trưởng Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội bày tỏ sự nhất trí cao với Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế về Dự án đường Vành đai 4 vùng thủ đô và Dự án đường Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh. 2 dự án này sẽ cụ thể hóa Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 đã được Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng thông qua. Đồng thời, phù hợp với Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025. "Đặc biệt, Dự án Vành đai 4 còn có vai trò quan trọng trong liên kết vùng, thúc đẩy phát triển đô thị hóa, có ý nghĩa rất lớn trong phát triển kinh tế - xã hội thủ đô", Bí thư Thành ủy nhấn mạnh.

Cũng theo Trưởng đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội, về tổng quan, Dự án Vành đai 4 có tổng chiều dài khoảng 112,8km. Việc phân chia thành 7 dự án thành phần là hợp lý. Trong đó, sẽ tách riêng phần giải phóng mặt bằng và xây dựng đường song hành triển khai độc lập theo địa giới hành chính giữa các địa phương, thực hiện theo hình thức đầu tư công.

“Giải phóng mặt bằng luôn là vấn đề khó khăn nhất đối với các dự án đầu tư công. Vì thế, chúng ta tiến hành giải phóng mặt bằng một cách đồng bộ gồm cả 9,7km tuyến nối và dự trữ cho tuyến đường sắt vành đai là hợp lý. Dự án Vành đai 4 có tổng diện tích đất khoảng 1.341ha, trong đó, thành phố Hà Nội có 741ha và cơ bản là đất nông nghiệp nên việc giải phóng mặt bằng có nhiều thuận lợi, không ảnh hưởng đến người dân hai bên đường”, Bí thư Thành ủy nhấn mạnh.

Liên quan đến cơ chế, chính sách chung của các dự án, trong đó, có đề xuất cho phép trong giai đoạn triển khai dự án, nhà thầu thi công không phải thực hiện thủ tục cấp giấy phép khai thác mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường nằm trong hồ sơ khảo sát vật liệu xây dựng phục vụ dự án; việc khai thác mỏ khoáng sản được thực hiện đến khi hoàn thành dự án... (theo đề xuất thì dự án này chỉ áp dụng cho các gói dự án thuộc phạm vi Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong 2 năm (2022 - 2023), Bí thư Thành ủy cho rằng: nếu chỉ áp dụng cơ chế này trong năm 2022 và 2023 là không phù hợp về thời gian bởi, tại thời điểm Quốc hội mới thảo luận đã qua 6 tháng đầu năm 2022.

“Việc áp dụng Nghị quyết 43 của Quốc hội về Chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội vào dự án Vành đai 4 là không phù hợp. Hiện nay, Hà Nội đang đẩy nhanh phân tuyến cắm mốc, tính toán giá đền bù giải phóng mặt bằng để ngay sau khi Quốc hội thông qua là tiến hành triển khai”, Trưởng đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội nhấn mạnh.

Tạo không gian cho 5 đô thị vệ tinh phát triển

Nhất trí cao về việc xây dựng Dự án Vành đai 4, ĐBQH Nguyễn Phi Thường cho rằng, cần quan tâm kết nối giao thông của vùng thủ đô khi dự án đi vào hoạt động bởi đây là trục "xương sống" về giao thông giúp kết nối, phát triển các hành lang kinh tế khác. Trong đó, có hành lang kinh tế Hà Nội - Hải Phòng - Côn Minh (Trung Quốc). "Dự án cầu Thanh Trì và Vành đai 3 thiết kế với 5.000 - 6.000 lượt xe/giờ thế nhưng công suất thực tế hiện đã tăng lên gấp 8 lần dẫn đến thường xuyên xảy ra tình trạng kẹt xe. Do đó, khi triển khai dự án Vành đai 4, phải rút kinh nghiệm. Bởi, đây không chỉ là dự án vành đai liên tỉnh mà còn là vành đai đô thị với lưu lượng giao thông rất cao", ĐBQH Nguyễn Phi Thường lưu ý.

Đồng tình với sự cần thiết của Dự án đường Vành đai 4 - vùng thủ đô và Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh, ĐBQH Vũ Thị Lưu Mai cho rằng, việc đầu tư hai tuyến đường này cho TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh không chỉ mang lại giá trị kinh tế, mà còn có ý nghĩa chính trị, đối ngoại sâu sắc. Về ý nghĩa phát triển vùng, đại biểu khẳng định Dự án Vành đai 4 khi đưa vào sử dụng sẽ như "xương sống" kết nối 7 tuyến đường cao tốc như Hà Nội - Hải Phòng, Hà Nội - Lào Cai, Hà Nội - Thái Nguyên...; tạo không gian cho 5 đô thị vệ tinh phát triển và là tiền đề quan trọng trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp sang công nghiệp, thu hút phát triển các khu công nghiệp.

Đồng quan điểm, ĐBQH Vũ Tiến Lộc đánh giá một trong những "điểm nghẽn" trong phát triển kinh tế chính là liên kết vùng. Trong đó, tính kết nối giữa các tuyến đường cao tốc, giao thông được coi là cơ sở quan trọng để tháo gỡ, thúc đẩy liên kết vùng. "Dự án Vành đai 4 không chỉ có ý nghĩa với riêng các địa phương mà còn tạo ra kết nối trong cả nước", ĐBQH Vũ Tiến Lộc nhìn nhận.

Còn ĐBQH Nguyễn Anh Trí khẳng định, những giá trị Dự án Vành đai 4 mang lại rất lớn trong kết nối, mở rộng không gian phát triển, giảm tải ách tắc giao thông... Vì vậy, đại biểu mong muốn dự án sớm được đầu tư và thực hiện quyết liệt, hiệu quả. Quá trình thực hiện, hết sức lưu ý tới tuyến đường song hành thoát hiểm; cân nhắc kéo dài thời gian thu phí tuyến đường để thu hút nhà đầu tư...

Phi Long