Phát triển cộng đồng học tập trong đội ngũ nhà giáo

Phát triển chuyên môn cho giáo viên hướng đến nâng cao chất lượng giáo dục thông qua cộng đồng học tập trong đội ngũ giáo viên không phải là chủ đề mới. Từ nhiều năm nay, sinh hoạt tổ chuyên môn tại các nhà trường đã tạo ra những cộng đồng giáo viên hỗ trợ nhau hiệu quả. Tuy nhiên, việc tạo ra các cộng đồng học tập trên không gian số, cộng đồng học tập của giáo viên có sự gắn kết giữa giảng viên sư phạm và giáo viên phổ thông; giáo viên dạy cùng môn học trong cả nước có thể kết nối với nhau trên môi trường internet... thì mới xuất hiện lần đầu tiên khi triển khai mô hình bồi dưỡng thuộc Chương trình Phát triển các trường sư phạm để nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông (ETEP).

3 năm qua, đã có gần 30.000 giáo viên, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông cốt cán thuộc 63 Sở GD-ĐT tham gia chương trình ETEP. Ở từng trường ĐH sư phạm, khi triển khai bồi dưỡng, giáo viên cốt cán được phân bố theo các môn học, cấp học và theo cụm 2 - 3 Sở GD-ĐT cùng nhau tham gia bồi dưỡng 9 module với sự hỗ trợ của đội ngũ giáo viên sư phạm chủ chốt.

Trong quá trình bồi dưỡng, tự bồi dưỡng, họ đã hình thành các nhóm Zalo trao đổi, chia sẻ những nội dung chưa hiểu, chưa rõ liên quan đến các module bồi dưỡng cũng như những khó khăn gặp phải trong quá trình giảng dạy, trong hỗ trợ đội ngũ đại trà... Sự trao đổi này được duy trì ngay cả khi không diễn ra hoạt động bồi dưỡng trực tiếp.

Đội ngũ giáo viên cốt cán không chỉ được học hỏi, chia sẻ từ giáo viên sư phạm chủ chốt mà còn chia sẻ, hỗ trợ lẫn nhau. Điều này đã có tác động thường xuyên, liên tục đến sự phát triển nghề nghiệp của đội ngũ giáo viên cốt cán.

TS. Lê Thị Duyên, giảng viên Trường ĐH Sư phạm Đà Nẵng chia sẻ, trong 3 năm tham gia tập huấn cho giáo viên cốt cán, nội dung về hoạt động trải nghiệm khó khăn hơn các môn khác nên nhận được nhiều thắc mắc, băn khoăn của giáo viên. Tuy vậy, thông qua các mạng xã hội như Zalo, Facebook… giảng viên sư phạm có cơ hội giải đáp các thắc mắc đó ngay lập tức. Hiện nay, các nhóm Zalo hoạt động rất tốt và sôi nổi.

Không chỉ là sự kết nối giữa giảng viên sư phạm và giáo viên cốt cán mà bản thân mỗi giáo viên cốt cán cũng lập nhóm với các thành viên mình phụ trách để hỗ trợ giải đáp thắc mắc. Cô Trần Huỳnh Nhị, Trường THPT Hòa Ninh (Vĩnh Long) cho biết: “Tại Vĩnh Long, mỗi giáo viên khi phụ trách việc học module cũng lập nhóm với các thành viên mình phụ trách để hỗ trợ giải đáp thắc mắc, hướng dẫn xây dựng kế hoạch... Việc lập nhóm thường gắn với một nhiệm vụ và nội dung cụ thể nhằm đáp ứng yêu cầu nào đó trong bồi dưỡng chuyên môn. Nội dung mà nhóm thường trao đổi là những khó khăn, vướng mắc hoặc chia sẻ tài liệu chuyên môn”.

Các cộng đồng học tập giữa các giảng viên sư phạm cùng chuyên môn của các trường ĐH sư phạm chủ chốt cũng được thiết lập. Họ trải qua 6 module, cùng nhau tham dự các hội thảo, tập huấn, chuyển giao tài liệu được phân theo các môn học. Trong các buổi tập huấn, họ trao đổi, thảo luận, góp ý hoàn thiện các module bồi dưỡng và từ đây thiết lập các mối quan hệ rộng hơn, vượt qua cả các module bồi dưỡng mà cùng chia sẻ cả về nội dung chương trình đào tạo sinh viên sư phạm, những khó khăn, biện pháp để nâng cao chất lượng đào tạo thuộc các chuyên ngành…

PGS. TS. Trần Xuân Bách, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Đà Nẵng chia sẻ: Trước khi tham gia chương trình ETEP, chúng tôi đã có kết nối với các trường đại học sư phạm nhưng quy mô nhỏ và hoạt động chưa thường xuyên. Sau khi tham gia chương trình, chúng tôi đã có giao lưu và kết nối sâu rộng hơn với các trường đại học sư phạm khác và nhận được nhiều lời mời tọa đàm trên cả nước.

Cùng với đó, thông qua hoạt động bồi dưỡng, ảnh hưởng của nhà trường cũng rộng hơn tới các địa phương. PGS.TS Trần Xuân Bách hy vọng, sau khi kết thúc chương trình bồi dưỡng sẽ có những hoạt động tiếp theo để có sự kết nối lâu dài giữa các giáo viên phổ thông, tiếp tục phát triển quá trình bồi dưỡng thường xuyên liên tục gắn kết và tăng cường vai trò của các trường sư phạm với địa phương.

Chia sẻ tại tọa đàm, nhiều thầy cô giáo khẳng định, để có được cộng đồng học tập hiệu quả, cần lưu ý tổ chức triển khai bồi dưỡng các module trên hệ thống trực tuyến LMS theo hình thức tự học có hỗ trợ của đội ngũ cốt cán và giảng viên sư phạm. Chính việc tự học có hỗ trợ, tương tác này tạo ra sự gắn kết, trao đổi, hình thành và phát triển các cộng đồng học tập giữa giảng viên sư phạm chủ chốt với giáo viên phổ thông, cán bộ quản lý giáo dục phổ thông cốt cán; giữa đội ngũ cốt cán với nhau; đội ngũ cốt cán với giáo viên đại trà và giữa các giáo viên đại trà với nhau.

Cùng với đó, từng thành viên phải có nhu cầu tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao năng lực nghề nghiệp cho bản thân, qua đó có tác động tích cực, lan tỏa trong cộng đồng học tập. Điều vô cùng quan trọng, cần cơ chế quản lý, sự vào cuộc của các cấp quản lý, từ tổ chuyên môn, trường phổ thông đến phòng, Sở GD-ĐT, kiên trì mục đích phát triển năng lực nghề nghiệp cho đội ngũ nhà giáo tại cơ sở.

Minh Vân