Xây dựng điểm tập kết rác đáp ứng yêu cầu
Việc thiếu các bãi tập kết rác không chỉ gây khó khăn cho hoạt động sang tiếp, vận chuyển rác đi xử lý mà còn là nguyên nhân gây mất mỹ quan đô thị và ô nhiễm môi trường. Để bảo đảm cho quá trình thu gom và xử lý rác thải, Đồng Nai đang đẩy mạnh chương trình phân loại rác tại nguồn, cũng như xây dựng các điểm tập kết rác đáp ứng yêu cầu. Đây là giải pháp vừa hạn chế chi phí thu gom và xử lý, vừa gia tăng nguồn tài nguyên tái chế, tái sử dụng.
Ô nhiễm từ bãi tập kết rác
Theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đồng Nai, trung bình mỗi ngày, toàn tỉnh phát sinh hơn 1,8 nghìn tấn rác thải sinh hoạt. Lượng rác thải này chủ yếu được thu gom bằng các phương tiện thô sơ rồi đưa về các bãi tập kết, sau đó mới vận chuyển bằng xe chuyên dùng đến bãi xử lý. Tuy nhiên, do thiếu quỹ đất, vốn, nhiều địa phương đang thiếu bãi tập kết rác. Điều này không chỉ gây ô nhiễm môi trường mà còn làm mất mỹ quan, ảnh hưởng giao thông.
Đơn cử, bãi tập kết rác ở khối phố 3, thị trấn Vĩnh An, huyện Vĩnh Cửu không chỉ gây mùi hôi cho người dân xung quanh mà còn ảnh hưởng đến giao thông và mỹ quan do nằm kế bên Tỉnh lộ 768, cửa ngõ ra vào huyện. Chủ tịch UBND thị trấn Vĩnh An Trần Văn Hùng chia sẻ, trong quá trình bãi tập kết rác hoạt động, có thời điểm rác tràn ra đường, gây mùi hôi và ảnh hưởng đến giao thông.
Bãi tập kết rác ở xã Tam An, huyện Long Thành được quy hoạch có sức chứa 3 tấn rác/ngày nhưng hiện tại bãi rác này phải gánh trên 10 tấn rác/ngày. Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Long Thành Nguyễn Hoàng Nghĩa chia sẻ, do lượng rác quá nhiều, quãng đường vận chuyển rác đi xử lý từ huyện Long Thành về huyện Thống Nhất xa, nên thường xảy ra tồn đọng rác qua ngày gây mùi hôi. Chưa kể, đa phần các bãi tập kết rác thải sinh hoạt trên địa bàn huyện đều là tạm thời, chưa bảo đảm vệ sinh môi trường, mỹ quan và gây bức xúc cho người dân.
Là đô thị trung tâm của tỉnh, mỗi ngày phát sinh gần 800 nghìn tấn rác thải sinh hoạt (hơn 40% toàn tỉnh) nhưng TP. Biên Hòa chỉ có các điểm sang tiếp rác, chưa có các bãi tập kết rác. Theo lãnh đạo thành phố, hoạt động sang tiếp rác diễn ra ngay trên đường, công viên vừa mất mỹ quan đô thị, gây ô nhiễm môi trường vừa ảnh hưởng đến giao thông. Không chỉ TP Biên Hoà, huyện Long Thành, huyện Vĩnh Cửu, mà tại các địa phương khác như thị trấn Trảng Bom, TP Long Khánh… cũng đang gặp phải khó khăn tương tự trong quá trình thu gom và xử lý rác thải.
Đẩy mạnh phân loại rác tại nguồn
Luật Bảo vệ môi trường nêu rõ, bãi tập kết rác thải sinh hoạt phải có cao độ nền bảo đảm không bị ngập lụt; có sàn và vách ngăn bảo đảm kín khít, không rạn nứt, rò rỉ nước thải. Bãi tập kết lưu trữ rác qua ngày phải có hố thu gom nước rỉ rác; tường, vách ngăn, mái che để ngăn nước mưa chảy vào. Theo quy định, Đồng Nai chỉ có vài bãi tập kết rác ở một số xã nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu đạt; còn lại là bãi rác tạm, chưa đáp ứng các điều kiện về môi trường.
Về nguyên nhân, lãnh đạo TP Biên Hòa cho hay, dù tỷ lệ thu gom rác thải rắn sinh hoạt của thành phố đã đạt gần 100%, song với khối lượng rác lớn, hoạt động thu gom và xử lý rác theo ngày, thành phố bắt buộc phải có các bãi tập kết rác thải. Tuy nhiên, việc xây dựng các bãi tập kết rác thải ở nội ô rất khó thực hiện, do mật độ dân cư đông, quỹ đất không còn. Hoặc, một số nơi còn quỹ đất công nhưng không phù hợp quy hoạch bãi tập kết rác thải do xe ba gác không thể chở rác đi quá xa.
Việc thiếu các bãi tập kết rác không chỉ gây khó khăn cho hoạt động sang tiếp, vận chuyển rác đi xử lý mà còn là nguyên nhân gây ra tình trạng đổ trộm rác thải, gây mất mỹ quan đô thị và ô nhiễm môi trường. Để bảo đảm cho quá trình thu gom và xử lý rác thải, đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đồng Nai cho biết, tỉnh đang đẩy mạnh chương trình phân loại rác tại nguồn. Đây là giải pháp vừa hạn chế chi phí thu gom và xử lý, vừa tiết kiệm diện tích đất chôn lấp, cũng như gia tăng nguồn tài nguyên tái chế, tái sử dụng.
Để chương trình đạt hiệu quả, đặc biệt là theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực ngày 1.1.2022, việc phân loại rác thải sinh hoạt là bắt buộc với mọi cá nhân và hộ gia đình; ngoài việc đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân đổ rác đúng ngày, đúng giờ, đại điện Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh cho hay, cần xây dựng các bãi tập kết, điểm sang tiếp rác và nhà máy xử lý rác đúng tiêu chuẩn; từng bước chuẩn hóa phương tiện thu gom, vận chuyển rác.
Đồng thời, cùng với việc yêu cầu đóng cửa và điều chuyển rác đi nơi khác của các bãi tập kết rác không đáp ứng yêu cầu, các địa phương cần quy hoạch quỹ đất cho các bãi tập kết rác thải với tiêu chí thuận lợi giao thông, cách xa khu dân cư. Mặt khác, cần tăng cường kiểm tra các bãi tập kết rác hiện nay, nghiêm khắc xử lý những vi phạm về ô nhiễm môi trường.