Hàng rào bảo vệ trẻ em tốt nhất chính là gia đình

Con an toàn – Cha mẹ ở ngay đây

Với mong muốn nâng cao nhận thức của gia đình, người chăm sóc trẻ, nhà trường và cộng đồng về Phòng chống xâm hại tình dục trẻ em, từ năm 2018, Viện Nghiên cứu quản lý phát triển bền vững (MSD) tổ chức chiến dịch truyền thông thường niên “Con an toàn - Cha mẹ ở ngay đây" từ năm 2018. Năm 2021, trong khuôn khổ dự án “Hỗ trợ tiếp cận tư pháp cho trẻ em bị xâm hại tình dục tại Hà Nội”, Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam (VACR) phối hợp cùng Viện MSD tiếp tục thực hiện chiến dịch truyền thông "Con an toàn - Cha mẹ ở ngay đây" từ ngày 25.3 – 25.4.2021 nhằm cung cấp thông tin và nâng cao nhận thức của cộng đồng, đặc biệt cha mẹ về nâng cao nhận thức của gia đình, người chăm sóc trẻ, nhà trường, các cán bộ xã hội, cán bộ nhà nước và cộng đồng về phòng chống xâm hại tình dục trẻ em, và hỗ trợ y tế pháp lý khi phát hiện trẻ bị xâm hại tình dục; giúp các bậc cha mẹ cũng hiểu hơn về quy trình tiếp cận dịch vụ y tế khám thương ban đầu.

Là người gắn bó với công tác trẻ em, bà Ninh Thị Hồng, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam chia sẻ: trong những năm gần đây, dù chúng ta đã ghi nhận sự nỗ lực của các cơ quan và ban ngành trong việc ngăn chặn hành vi xâm hại trẻ em nhưng còn rất nhiều vụ việc có tính chất phức tạp diễn ra gây bức xúc trong dư luận. Những hành vi xâm hại này sẽ để lại những vết thương cả về thể xác, tâm lý và tinh thần dai dẳng đối với nạn nhân, đặc biệt là khi các em còn ở độ tuổi rất nhỏ. Trong đó, việc truyền thông còn chưa hiệu quả, nhiều người dân còn chưa biết cách hướng dẫn con em mình tự bảo vệ bản thân cũng như hỗ trợ y tế và pháp lý khi không may bị xâm hại.

“Thông qua chiến dịch Con an toàn – Cha mẹ ở ngay đây, chúng ta hãy cùng nhau chung tâm, chung sức, chung trí, nỗ lực để mọi trẻ em đều được lớn lên an toàn, không em nhỏ nào bị bỏ lại phía sau”, bà Hồng nhấn mạnh. 

Gia đình nạn nhân bị xâm hại không nên im lặng

Ông Đặng Hoa Nam – Cục trưởng Cục Trẻ em, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội chia sẻ: “Mọi trẻ em đều có thể bị xâm hại dù là trẻ em trai hay trẻ em gái. Đặc biệt, khi trẻ em không may bị xâm hại rất cần sự tin tưởng và lắng nghe của những người thân cận nhất. Trẻ em sẽ không bao giờ nói dối hay dựng lên một câu chuyện mình bị quấy rối, xâm hại, bởi vậy chúng ta hãy lắng nghe các em với tấm lòng yêu thương và tuyệt đối tin tưởng. Hàng rào bảo vệ trẻ em tốt nhất chính là cha mẹ và gia đình, sau đó mới đến người thân, cộng đồng, chính quyền. Về phía các cơ quan nhà nước, chúng tôi luôn nỗ lực để nắm bắt thông tin và hỗ trợ, bảo vệ các em một cách nhanh nhất, an toàn nhất, để các em không phải chịu thêm bất cứ nỗi đau nào nữa”.

 “Tổng đài Quốc gia bảo vệ Trẻ em 111 có chức năng là đường dây nóng, thường trực 24/7 tiếp nhận về các vụ việc xâm hại trẻ em. Trong trường hợp khẩn cấp, Tổng đài 111 sẽ yêu cầu ngay lập tức với cảnh sát, chính quyền địa phương can thiệp để giúp đỡ trẻ em. Chúng tôi rất mong các gia đình của nạn nhân bị xâm hại sẽ không im lặng, sẽ mạnh mẽ lên tiếng để tố giác những hành vi sai trái, không để lọt lưới tội phạm và cũng là không cho hành vi phạm tội này có cơ hội tiếp diễn”, ông Nam nói.

Là người có nhiều năm kinh nghiệm tham vấn, hỗ trợ tâm lý cho trẻ em là nạn nhân của xâm hại, chuyên gia tâm lý Đoàn Thị Hương cho rằng gay khi trẻ em bị xâm hại, điều các em cần nhất là sự quan tâm, hỗ trợ kịp thời của những người thân cận nhất, chính là những người “sơ cứu" ban đầu cho trẻ. Câu nói “Cha mẹ ở ngay đây” có sức mạnh to lớn đối với các em trong giai đoạn nhạy cảm này. Bên cạnh đó, việc hỗ trợ y tế, pháp lý, thu thập bằng chứng cũng cần được thực hiện nhanh gọn, tế nhị, khéo léo, tránh cứa sâu thêm vào nỗi đau của các em và tránh việc ép buộc các em phải kể lại nhiều lần câu chuyện đau buồn này.

Trong khi đó, ở góc độ của một người làm công tác truyền thông, nhà văn, nhà báo Hoàng Anh Tú cho rằng, việc truyền thông, đưa tin về các vụ việc xâm hại trẻ em là một cách giúp cho những vụ việc này không bị chìm xuống, rơi vào quên lãng. Tuy nhiên, nhà báo khi thực hiện những nội dung này không nên đặt nặng việc phải đưa tin thật nhanh chóng, mà cần đưa thông tin chính xác và quan trọng hơn cả là đảm bảo bí mật danh tính của nạn nhân, gia đình và những người xung quanh. Điều này sẽ giúp nạn nhân không bị tổn thương hơn, cũng như không gây tâm lý e sợ, xấu hổ. Và không phải chỉ khi nào có vụ việc xảy ra chúng ta mới truyền thông, việc truyền thông cần thực hiện liên tục đến nhiều đối tượng hơn.

“Muốn con lên tiếng khi bị xâm hại hay bất cứ rắc rối nào, cha mẹ hãy dành cho con sự quan tâm, gần gũi thân thiết với con ngay từ khi con còn nhỏ, nói chuyện với con hàng ngày, tạo cho con thói quen lên tiếng. Nếu con không được trao quyền để lên tiếng thì trong những vấn đề nhạy cảm thế này, các con sẽ càng khó khăn hơn khi nói ra câu chuyện của mình, cha mẹ sẽ không thể hỗ trợ được con hiệu quả”, ông Tú nói.

Song Hà