Hướng đến đảm bảo quyền và bổn phận của trẻ em
Phó Cục trưởng Cục Trẻ em (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) Nguyễn Thị Nga cho biết, Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị 20/CT-TW ngày 5.11.2012 về việc “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chăm sóc, giáo dục và bảo vệ trẻ em trong tình hình mới”. Quốc hội đã ban hành Luật Trẻ em 2016. Chính phủ đã ban hành rất nhiều Nghị định và đặc biệt có sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Chính phủ; các bộ,̣ ngành, tổ chức, địa phương trong việc triển khai các chương trình, mô hình về công tác trẻ em.
Năm 2020 là năm bản lề, đánh dấu sự kết thúc của hàng loạt chương trình, chiến lược quốc gia, trong đó có các chương trình liên quan đến sự tham gia và bảo vệ trẻ em. Dự thảo chương trình thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề về trẻ em và dự thảo chương trình bảo vệ trẻ em giai đoạn 2021-2025 là hai chương trình có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự phối hợp giữa các bên liên quan trong công tác quản trị quyền trẻ em.
Ngoài các nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt đã được nêu trong Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em năm 2004, Luật Trẻ em năm 2016 quy định thêm các nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt như: trẻ em bị tổn hại nghiêm trọng về thể chất và tinh thần do bị bạo lực; trẻ em bị bóc lột; trẻ em bị mua bán; trẻ em mắc bệnh hiểm nghèo hoặc bệnh phải điều trị dài ngày thuộc hộ nghèo hoặc hộ cận nghèo; trẻ em di cư, trẻ em lánh nạn, tị nạn chưa xác định được cha, mẹ hoặc không có người chăm sóc.
| Cuộc thi tìm hiểu Luật Trẻ em trực tuyến góp phần hướng đến đảm bảo quyền và bổn phận của trẻ em |
Nguồn: ITN
Trước đây, quyền của trẻ em được gói gọn trong 10 điều, thì tại Luật Trẻ em 2016, có 25 điều quy định cụ thể về quyền của trẻ em, trong đó có nhiều quyền được bổ sung như: quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo; quyền bí mật đời sống riêng tư; quyền được chăm sóc thay thế và nhận làm con nuôi; quyền được bảo vệ để không bị xâm hại tình dục, không bị bóc lột lao động, không bị bạo lực, không bị mua, bán, bắt cóc, đánh tráo, chiếm đoạt; quyền được bảo vệ trong tố tụng và xử lý vi phạm hành chính; quyền được bảo vệ khi gặp thiên tai, thảm họa, ô nhiễm môi trường, xung đột vũ trang; quyền được đảm bảo an sinh xã hội; quyền của trẻ em không quốc tịch, trẻ em lánh nạn, tị nạn.
Ngoài ra, kế thừa Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em năm 2004, các bổn phận của trẻ em được quy định cụ thể trong Luật Trẻ em năm 2016 phù hợp với chế định về nghĩa vụ công dân của Hiến pháp 2013, trẻ em có bổn phận đối với gia đình, nhà trường, cộng đồng, xã hội, quê hương, đất nước và chính bản thân các em.
Bên cạnh đó, về việc bảo đảm thực hiện chăm sóc và giáo dục trẻ em, Luật Trẻ em 2016 quy định các chính sách cơ bản của Nhà nước để bảo đảm trẻ em được chăm sóc, nuôi dưỡng, chăm sóc sức khỏe, giáo dục, bảo đảm điều kiện vui chơi, giải trí, hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao, du lịch và thông tin, truyền thông cho trẻ em.
| Cuộc thi tìm hiểu Luật Trẻ em trực tuyến thu hút được số lượng lớn các em học sinh tham gia |
Nguồn: ITN
Đây là căn cứ quan trọng để Nhà nước ban hành các chính sách cụ thể thực hiện đầy đủ các quyền trẻ em phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế-xã hội và giải quyết các vấn đề có liên quan đến trẻ em phát sinh trong thực tế.
Thực hiện Chương trình công tác Đoàn và phong trào thiếu nhi năm 2019, Kế hoạch số 87 - KH/TWĐTN-CTTN ngày 21.8.2018 về triển khai thực hiện Luật trẻ em năm 2016, Ban Bí thư Trung ương Đoàn tổ chức cuộc thi tìm hiểu Luật trẻ em trực tuyến với tên gọi “Luật của chúng em” trong đội viên, thiếu niên, nhi đồng cả nước.
Theo Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng Đội Trung ương Nguyễn Phạm Duy Trang, cuộc thi nhằm đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền trong đội viên, thiếu niên, nhi đồng về Luật trẻ em năm 2016; nâng cao nhận thức của các cấp bộ Đoàn, Hội đồng Đội các cấp, thiếu nhi và toàn xã hội về các quyền và bổn phận của trẻ em. Tạo sân chơi bổ ích cho thiếu nhi; trang bị những kiến thức, kỹ năng cần thiết về bảo vệ, chăm sóc trẻ em, phòng chống tại nạn thương tích, phòng chống xâm hại, bạo lực học đường. Cuộc thi tổ chức sâu rộng trong các cấp bộ Đoàn, Đội ở cơ sở; đảm bảo ý nghĩa giáo dục và phù hợp với các đối tượng tham gia. Cuộc thi được tổ chức theo 3 vòng thi gồm vòng loại, vòng bán kết và vòng chung kết. Đến thời điểm hiện tại, đã có 312.898 thí sinh đã đăng ký thi, trong đó có 217.571 thí sinh đã thi.