Đặt nhiều mục tiêu quan trọng về dân số
Trong những năm qua, nhờ triển khai hiệu quả các mô hình, đề án truyền thông, công tác Dân số - Kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) ở tỉnh Đắk Lắk đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Các chỉ tiêu về dân số của tỉnh đều được duy trì ở mức ổn định, công tác tham mưu cho cấp ủy được Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh Đắk Lắk ưu tiên hàng đầu. Trong giai đoạn 2021 - 2030, ngành dân số tỉnh Đắk Lắk cũng đặt ra nhiều mục tiêu quan trọng.
Nhiều chỉ tiêu vượt kế hoạch
Theo Phó Giám đốc Sở Y tế Đắk Lắk Nguyễn Trung Thành, công tác Dân số - KHHGĐ ở tỉnh Đắk Lắk đạt được những kết quả đáng ghi nhận, năm 2019, tỷ suất sinh thô giảm còn 16,6%; tỷ lệ tăng dân số tự nhiên giảm còn 1,1%; tỷ lệ phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có chồng sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại là 68,18%; có 16.387 phụ nữ mang thai được sàng lọc trước sinh (đạt hơn 210% kế hoạch), 9.400 em bé được sàng lọc sơ sinh (đạt gần 114% kế hoạch).
Tính đến hết tháng 9 năm 2020, toàn tỉnh có 20.746 trẻ được sinh ra, trong đó, con thứ 3 trở lên chiếm 13,54% (giảm 0,6 % so với cùng kỳ năm 2019); 338 ca mới đình sản (đạt 103% kế hoạch năm), 11.985 ca mới đặt dụng cụ tử cung (đạt 75% kế hoạch năm), thuốc tiêm tránh thai đạt 123,2% kế hoạch năm; 10.382 phụ nữ mang thai được sàng lọc trước sinh (đạt 131,4% kế hoạch năm), 6.669 trẻ được sàng lọc sơ sinh (đạt 73,83% kế hoạch năm).
Để có được những thành quả trên, Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh Đắk Lắk đã duy trì và tăng cường thực hiện mô hình, đề án nâng cao chất lượng dân số như mô hình tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân,can thiệp giảm tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; đề án kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh, tăng cường tư vấn và cung cấp dịch vụ DS-KHHGĐ cho vị thành niên thanh niên, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, sàng lọc trước sinh và sơ sinh. Nhiều chương trình truyền thông nhằm nâng cao nhận thức cho chính quyền, người dân về tầm quan trọng của chương trình Dân số - phát triển cũng được đẩy mạnh triển khai rộng khắp từ cấp huyện đến cấp xã, thôn, bản…
Cùng với đó, trong những năm qua, Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh Đắk Lắk đã làm tốt công tác tham mưu cho Sở Y tế trình các cấp ban hành nhiều văn bản triển khai như Chương trình số 25-CT/TU ngày 6.2.2018 của Tỉnh ủy về thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25.10.2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác Dân số trong tình hình mới; Kế hoạch số 4416/KH-UBND ngày 4.6.2018 của UBND tỉnh Đắk Lắk về việc triển khai thực hiện Chương trình số 25-CT/TU ngày 6.2.2018 của Tỉnh ủy; Quyết định số 1733/QĐ-UBND ngày 3.8.2020 về ban hành kế hoạch truyền thông dân số đến năm 2030; Quyết định số 2463/QĐ-UBND ngày 13.10.2020 về ban hành kế hoạch hành động giai đoạn 2021 - 2025 của tỉnh Đắk Lắk thực hiện Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030...
Đạt được nhiều mục tiêu quan trọng
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác Dân số - KHHGĐ ở tỉnh Đắk Lắk còn một số khó khăn và thách thức như Đắk Lắk là tỉnh có 47 dân tộc anh em chung sống, phong tục tập quán một số nơi còn lạc hậu nên tình trạng tảo hôn, sinh đông con còn xảy ra (là 1 trong 33 tỉnh có mức sinh cao của cả nước); tỷ số giới tính khi sinh 109,36 bé trai/100 bé gái, chất lượng dân số còn thấp. Trong khi đó, kinh phí triển khai thực hiện các hoạt động về dân số còn hạn hẹp, nhân lực Phòng dân số giảm 32 viên chức (giảm 32,4% so với cùng kỳ năm 2019), cộng tác viên dân số có nhiều biến động...
Để giải quyết những vấn đề đó, Chi cục Dân số - KHHGĐ cần tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động truyền thông nhằm nâng cao nhận thức và chuyển đổi hành vi của các tầng lớp nhân dân về kế hoạch hóa gia đình và chất lượng dân số; tham mưu kịp thời các văn bản, chính sách mới về công tác dân số trong tình hình mới.
Mới đây nhất, ngày 3.8.2020, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk, bà H'Yim Kđoh đã ký quyết định số 1733/QĐ-UBND về việc ban hành Kế hoạch truyền thông dân số tỉnh Đắk Lắk đến năm 2030 với 4 nhóm mục tiêu. Thứ nhất, nâng cao kiến thức, kỹ năng thực hành của các nhóm đối tượng về sàng lọc trước sinh và sơ sinh; tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân; không tảo hôn; không kết hôn cận huyết thống; chăm sóc sức khỏe người cao tuổi nhằm góp phần nâng cao chất lượng dân số.
Thứ hai, tăng cường hiểu biết và thay đổi hành vi về kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh, tạo dư luận xã hội ủng hộ những người phát hiện, ngăn chặn các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi, góp phần giảm tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh.
Thứ ba, nâng cao kiến thức, kỹ năng thực hành của các nhóm đối tượng về thực hiện kế hoạch hóa gia đình, giảm sự chênh lệch bất lợi về mức sinh giữa các địa phương.
Cuối cùng, tăng cường lồng ghép các vấn đề dân số trong chính sách, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; phát huy lợi thế của cơ cấu dân số vàng, thích ứng với quá trình chuyển đổi nhân khẩu học để phát triển bền vững về kinh tế - xã hội.
Phó Giám đốc Sở Y tế Đắk Lắk Nguyễn Trung Thành mong muốn, Bộ Y tế ban hành văn bản nhằm ổn định bộ máy làm công tác dân số; hỗ trợ các nguồn lực để triển khai có hiệu quả các mô hình, đề án nâng cao chất lượng dân số và xã hội hóa phương tiện tránh thai... góp phần hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch về công tác dân số năm 2020 và những năm tiếp theo.