Có cần thiết tăng độ tuổi trẻ em?
(ĐBNDO) - Công ước về Quyền trẻ em có hiệu lực từ năm 1990, như vậy từ hơn 26 năm trước đã quy định trẻ em là dưới 18 tuổi, trừ trường hợp luật pháp mà các nước công nhận tuổi thành niên lớn hơn, tức là nếu quy định trẻ em dưới 16 tuổi còn từ 16 - 18 tuổi không còn là trẻ em nữa thì không vi phạm công ước này.
Vậy từ hơn ¼ thế kỷ qua luật pháp ở Việt Nam được xây dựng trên cơ sở con người phân chia về độ tuổi thành 3 loại gồm trẻ em là từ dưới 16 tuổi, còn từ 16 – 18 tuổi là người chưa thành niên, từ 18 tuổi trở lên là người thành niên. Sau khi có công ước 26 năm về trước, chúng ta vẫn giữ tinh thần như vậy và không có vi phạm gì cả vì điều này không bắt buộc.
 | |
| ĐBQH Trương Trọng Nghĩa phát biểu tại hội trường | Ảnh: Quang Khánh |
“Vậy vì lý do gì lại đem khái niệm trẻ em phải dưới 18 tuổi áp dụng vào lúc này để đạt mục đích gì? Tôi chưa thấy có giải trình thỏa đáng về điểm này”.
Quy luật phát triển của con người nói chung là cho đến nay ở rất nhiều quốc gia, trẻ em ngày càng trưởng thành, do đó tuổi trẻ em, đặc biệt là tuổi chịu trách nhiệm hình sự và tuổi chịu trách nhiệm dân sự trẻ dần. Trước đây 16 tuổi, bây giờ là 14 tuổi và có quốc gia còn là từ 11 - 12 tuổi đã phải chịu trách nhiệm hình sự, nhưng ngược lại năng lực trách nhiệm dân sư hiện nay ta thiết kế trẻ từ 7 - 8 tuổi đã có năng lực hành vi dân sự hạn chế, cho đến 14 tuổi cũng có năng lực hành vi dân sự hạn chế, từ 16 - 18 tuổi có hành vi năng lực dân sự nhiều hơn.
Nếu quy định từ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi vẫn là trẻ em thì một loạt hành vi dân sự của các thanh thiếu niên ở lứa tuổi này phải tính toán lại. Vậy phải tính toán lại Bộ luật Hình sự như vấn đề kết hôn, vấn đề giao cấu với trẻ em, vấn đề gây phạm tội, như vậy là đi ngược lại với xu thế chung của các nước, và ngược lại về mặt dân sự lại hạn chế rất nhiều ở trẻ em. Đơn cử như Công ước về lao động là cấm lao động trẻ em, ở nước ta từ 16 - 18 tuổi không phải là trẻ em nên rất nhiều em được ký kết hợp đồng lao động, nay việc coi độ tuổi 16 - 18 là trẻ em đã có sự tính toán chưa? Điều này nếu không tính toán kỹ sẽ có xung đột với các quy định hiện hành. Đề nghị phải xử lý và giải trình tất cả những xung đột này trước khi thông qua quy định dưới 18 tuổi là trẻ em.
Bản thân tôi thấy không cần thiết quay lùi bánh xe lịch sử về 26 năm về trước, đất nước Việt Nam phát triển, con người Việt Nam phát triển thì không có lý do gì bắt thanh thiếu niên từ 16 - 18 tuổi phải quay trở về thành trẻ em. Không cần thiết phải đưa đối tượng từ 16 đến dưới 18 tuổi về trẻ em mới có thể chăm sóc tốt.