Những đứa trẻ chín ép
David Elkind sẽ khiến chúng ta phải nghiêm túc nhìn nhận lại xem con trẻ đã và đang bị bắt buộc trưởng thành nhanh như thế nào và cũng như những hệ lụy của nó. Từ đó, mang đến cho bậc làm cha làm mẹ những suy ngẫm về hành động cấp bách hiện giờ: Thay đổi cách tương tác cùng con trẻ.
David Elkind sinh năm 1931 là nhà tâm lý học và nhà giáo dục người Mỹ. Các công trình của ông tập trung nghiên cứu nhận thức, tri giác và sự phát triển về mặt xã hội ở trẻ em và thanh thiếu niên, cũng như những nguyên nhân và tác động của áp lực căng thẳng lên chúng.Trong cuốn Những đứa trẻ chín ép, từ góc nhìn tâm lý học xã hội, David Elkind lý giải tại sao chúng ta ngày càng hối thúc con trẻ trưởng thành nhanh hơn, và việc hối thúc đó sẽ để lại những hậu quả như thế nào lên tâm trí, nhận thức và cảm xúc của trẻ.
 Cuốn sách được viết dựa trên góc nhìn tâm lý học xã hội |
Những ảnh hưởng của xã hội đến trẻ đã được tác giả đào sâu, điển hình là cuộc cách mạng công nghệ thông tin tạo ra những biến đổi vượt bậc. Đó là một xã hội bị quy định bởi giờ giấc, tiến độ, và con trẻ bị kéo vào cái guồng đó. Ví dụ, với thai nhi là các chương trình và thiết bị được thiết kế để tạo ra các mô thức âm thanh cho chúng lần đầu tiên được trải nghiệm một quy trình học tập có trình tự. Với trẻ sơ sinh là những chương trình “lapware” giúp trẻ bước đầu làm quen đầy hứng khởi với sự biến đổi diễn ra trên màn hình. Với trẻ nhỏ là các chương trình truyền hình, các trò chơi điện tử, thay vì chơi ngoài trời chúng sẽ ngồi lì trong nhà, dán mắt vào màn hình... Chính lúc những điều như vậy, trẻ đã không còn được nhìn nhận từ mối quan tâm nào mang tính an sinh, mà bị coi như một đối tượng người tiêu dùng, người ta chỉ nhìn chúng từ góc độ động cơ lợi nhuận, nói như tác giả thì tuổi thơ ấy đã bị “thương mại hóa”.
 Trẻ em đang bị cuốn vào guồng quay của cách mạng thông tin |
Trong cuốn sách của David Elkind, mỗi người sẽ bắt gặp những đứa trẻ đáng thương phải gồng mình lên trước áp lực học hành, trước nạn bắt nạt học đường, phải cố để tỏ ra hoàn hảo cho những ông bố, bà mẹ của chúng. Trang viết của David Elkind đưa ra cách cải thiện tình trạng đó, bằng việc tìm kiếm những gì có lợi cho trẻ. Như thiết kế các chương trình máy tính phù hợp với năng lực và phong cách học tập khác nhau ở từng trẻ, đáp ứng được những điểm khác biệt cá nhân theo những cách mà sách giáo khoa không làm được. Hay thay vì để con trẻ dán mắt vào màn hình, người lớn trò chuyện, hát cho chúng nghe, chơi cùng chúng với sự quan tâm trìu mến...
Điều quan trọng, như nhà tâm lý học và giáo dục học này chỉ ra, đó là người lớn nên học cách giảm bớt sự hối thúc đối với trẻ, thay vì kỳ vọng và đặt áp lực lên vai chúng, người lớn hãy học cách đợi chờ. “Chỉ khi thật sự biết đợi chờ, chúng ta mới nghe được những lời bộc bạch, những tâm tư, tình cảm của con trẻ và cả những phát kiến vĩ đại của chúng về mặt nhận thức, tư duy. Trẻ con cần thời gian. Cũng như trái cây cần nắng, gió. Đủ nắng, đủ gió, đủ yêu thương cây sẽ cho trái ngọt”.
Những đứa trẻ chín ép được Nhã Nam chuyển ngữ và phát hành tại Việt Nam từ cuối tháng 3.