Khi chiếc áo quá chật
Vừa điều chỉnh lĩnh vực quản lý, phát triển kết cấu hạ tầng giao thông - vận tải đường bộ, dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ; vừa điều lĩnh vực quản lý về bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn giao thông đường bộ, Luật Giao thông đường bộ năm 2008 đã trở thành “chiếc áo quá chật” khi điều chỉnh 2 lĩnh vực khác nhau, phạm vi điều chỉnh cũng rất rộng và khác xa nhau.
Có thể thấy những năm qua, lĩnh vực trật tự an toàn giao thông đã có nhiều thay đổi lớn, có vấn đề phát triển quá nóng trở nên nghiêm trọng đe dọa đến an toàn giao thông. Trong khi hoạt động giao thông đường bộ chiếm tỷ lệ trên 90% các loại hình tham gia giao thông và loại hình vận tải; phương tiện giao thông đường bộ tăng nhanh, bình quân từ 10 - 15%/năm; thực trạng tham gia hỗn hợp với rất nhiều các loại phương tiện giao thông cơ giới, thô sơ, xe 3 bánh, 4 bánh, xe tự chế… thì dường như Luật Giao thông đường bộ lại “đứng ngoài cuộc” trong việc quản lý, kiểm soát sự gia tăng của phương tiện hay sự tương xứng giữa tốc độ phát triển phương tiện giao thông với cơ sở hạ tầng.
Mâu thuẫn trên cũng chính là một trong những nguyên nhân mà Luật Giao thông đường bộ 2008 không thể giải quyết, trở thành lỗ hổng pháp lý, vướng mắc, lúng túng trong thực thi khi tình hình thay đổi nhanh điều này góp phần làm gia tăng tình trạng mất trật tự, an toàn giao thông và ùn tắc giao thông diễn ra nghiêm trọng; đặc biệt tại các đô thị lớn, mà chưa thể có giải pháp giải quyết triệt để, kịp thời và bền vững.
Rõ ràng “chiếc áo” pháp lý điều chỉnh giao thông đường bộ không những chật hẹp mà còn “khập khiễng” khi vừa điều chỉnh vấn đề nóng, đang thay đổi nhanh chóng từng ngày, từng ngày là an toàn giao thông; vừa điều chỉnh vấn đề căn bản, lâu dài là xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ. Trong khi đó một lĩnh vực do Bộ Công an “quản” trực tiếp, một lĩnh vực do Bộ Giao thông -Vận tải “quản” trực tiếp.
Việc đặt vấn đề sửa Luật Giao thông đường bộ 2008 tách làm 2 luật điều chỉnh hai lĩnh vực tương xứng là hoàn toàn cần thiết và đúng đắn. Tuy nhiên không thể chỉ có Bộ Công an trình dự thảo hoàn thiện cơ sở pháp lý mà Bộ Giao thông - Vận tải cũng cần vào cuộc đồng thời. Không chỉ vì lĩnh vực quản lý, phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, vận tải đường bộ, dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ cũng có nhiều thay đổi cần điều chỉnh hành lang pháp lý, mà vấn đề ở chỗ khi trật tự, an toàn giao thông được tách ra điều chỉnh bởi một luật độc lập thì Luật Giao thông đường bộ 2008 không thể giữ nguyên. Đây còn là vấn đề sáng kiến lập pháp mà Bộ Giao thông - Vận tải cần sớm vào cuộc.