Kỷ cương và trách nhiệm

Kỷ cương, thượng tôn “phép nước”

Lần lấy phiếu tín nhiệm vừa qua thực hiện theo Luật Tổ chức Chính quyền địa phương, Luật Hoạt động giám sát của QH và HĐND, Nghị quyết số 85/2014 của QH và những hướng dẫn của UBTVQH. Trên cơ sở những quy định hiện hành, các cơ quan có thẩm quyền đã kỷ cương, trách nhiệm hướng dẫn chu đáo, triển khai cẩn thận, kịp thời. Ngay từ đầu năm, Nghị quyết của HĐND các cấp về chương trình hoạt động giám sát năm 2018 đã ghi rõ: Hình thức giám sát trực tiếp tại kỳ họp cuối năm, có tiến hành lấy phiếu tín nhiệm những chức danh do HĐND bầu. Từ đó, mọi hoạt động của HĐND trong năm đã hướng vào công tác chuẩn bị, nắm bắt thông tin, khởi động, tập dượt đánh giá bước đầu những cơ quan, đơn vị do các chức danh HĐND bầu cử đứng đầu.

Việc triển khai hình thức giám sát lấy phiếu tín nhiệm, trước hết tập trung đầy đủ, nghiêm túc trong các cơ quan HĐND. Thường trực HĐND các cấp đều đã ban hành kế hoạch, tổ chức triển khai rất sớm, phân công cụ thể đến từng cơ quan hữu quan thực hiện nhiệm vụ. Bản kế hoạch cũng yêu cầu hoạt động của các Ban, Tổ đại biểu và đại biểu HĐND suy nghĩ chuẩn bị thu nhận mọi thông tin từ cơ sở và nhân dân qua hoạt động giám sát liên quan đến đơn vị, các chức vụ được lấy phiếu tín nhiệm. Không những thế, Thường trực HĐND chủ động phối hợp với UBND, UBMTTQ tiến hành công tác chuẩn bị cho phiên họp và yêu cầu những người được lấy phiếu tín nhiệm chuẩn bị Bản tự kiểm điểm, đánh giá, kê khai tài sản… đúng quy định. Từ đó, mọi hoạt động TXCT, tiếp công dân cũng xoay quanh vào việc thu thập ý kiến, nguyện vọng của cử tri, tiến hành phân tích, đánh giá những dữ liệu liên quan đến công tác chuẩn bị cho phiên họp lấy phiếu tín nhiệm.

Đại biểu HĐND tỉnh Tuyên Quang bỏ phiếu tín nhiệm các chức danh do HĐND tỉnh bầu	Ảnh: Khánh Duy

Các chức danh nghiêm túc, trung thực

Lấy phiếu tín nhiệm chỉ diễn ra một lần trong nhiệm kỳ, nên cần có sự đánh giá thận trọng, chính xác quá trình công tác, thực hiện chức trách, nhiệm vụ nửa nhiệm kỳ qua và nhìn nhận khách quan chiều hướng của nửa thời gian còn lại. Bởi vậy, trách nhiệm chuẩn bị của người được lấy phiếu tín nhiệm rất cần thiết. Các chức vụ được HĐND bầu không những kỷ cương, kỷ luật khi thừa hành công vụ do HĐND trao cho; mà yêu cầu phải kỷ cương, trung thực khi suy nghĩ viết Bản tự kiểm điểm. Bản tự kiểm điểm đánh giá lần này không những chỉ thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được phân công như những lần trước. Quan trọng hơn, phải kiểm điểm theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4: Về xây dựng, chỉnh đốn Đảng… Nội dung kiểm điểm còn phải thể hiện được: Tư tưởng, phẩm chất chính trị , đạo đức, lối sống, kê khai tài sản… Bước đầu, các Bản tự kiểm điểm của người được lấy phiếu tín nhiệm gửi đến Thường trực HĐND đúng thời gian, bố cục nội dung cơ bản đúng hướng dẫn.

Sau khi nhận được Bản tự kiểm điểm, Thường trực HĐND nghiên cứu, xem xét; trường hợp chưa bảo đảm theo quy định thì đã yêu cầu bổ sung thêm. Khi tập hợp đầy đủ Bản tự kiểm điểm, Thường trực HĐND đã sao gửi đến đại biểu HĐND để nghiên cứu trước, tìm hiểu thêm thông tin và chỉ đạo các Tổ đại biểu HĐND, kết hợp trong cuộc họp chuẩn bị báo cáo TXCT để xem xét, đánh giá bước đầu. Những ý kiến của đại biểu HĐND được tổng hợp đầy đủ cùng với báo cáo của UBMTTQVN gửi lên Thường trực HĐND. Thường trực HĐND nghiên cứu, xem xét lại các Bản tự kiểm điểm và những báo cáo liên quan khác; có những trường hợp cần thiết được tiến hành xác minh làm rõ. Quá trình xác minh, người được lấy phiếu tín nhiệm và các cơ quan chức năng phối hợp, cộng tác chặt chẽ thể hiện trách nhiệm, kỷ cương, kỷ luật chuẩn bị chu đáo cho kỳ họp HĐND.

Tổ đại biểu trách nhiệm, khách quan

Có thể nói, vai trò của Tổ đại biểu HĐND được phát huy mạnh mẽ, thể hiện rất rõ trong việc thực hiện chức năng giám sát trực tiếp, lấy phiếu tín nhiệm những chức danh do HĐND bầu. Không những thường xuyên tổ chức cho đại biểu HĐND tiếp xúc cử tri, tiếp công dân tại cơ sở. Mà khi sinh hoạt chuẩn bị cho kỳ họp, các Tổ đại biểu HĐND đã rất trách nhiệm, kỷ cương tham gia đánh giá những ngành, những đơn vị và các chức danh cụ thể liên quan đến lấy phiếu tín nhiệm để báo cáo đến Thường trực HĐND. Tổ đại biểu HĐND còn phân công, gợi ý để các đại biểu tích cực thảo luận, chất vấn làm rõ những vấn đề còn bức xúc, nổi cộm liên quan đến người được lấy phiếu tín nhiệm.

Điều đặc biệt, tại phiên họp lấy phiếu tín nhiệm, Thường trực HĐND các cấp đều bố trí chương trình, sắp xếp thời gian thỏa đáng để các Tổ đại biểu thảo luận. Nội dung họp tổ lần này tập trung lần nữa xem xét, đánh giá các Bản tự kiểm điểm của những chức danh được lấy phiếu tín nhiệm và những văn bản liên quan khác. Cũng rất hay, các Tổ trưởng Tổ đại biểu HĐND, hầu hết đều lãnh đạo chủ chốt của chính quyền cấp dưới; không thuộc diện lấy phiếu tín nhiệm tại kỳ họp này nên rất khách quan, công khai khi chủ trì họp tổ. Những nhận xét, đánh giá của Tổ đại biểu được Đoàn thư ký kỳ họp phân công thành viên hầu hết Phó Trưởng ban HĐND về ghi chép công tâm, trách nhiệm, tổng hợp khách quan gửi đến chủ tọa kỳ họp.

Trước khi phát phiếu chuẩn bị lấy phiếu tín nhiệm, chủ tọa phiên họp báo cáo đầy đủ Bản tổng hợp ý kiến tham gia từ các Tổ đại biểu. Vì cũng trong diện được lấy phiếu tín nhiệm, nên chủ tọa phát biểu khách quan. Trong báo cáo tổng hợp, có nhiều Tổ đại biểu HĐND đã thẳng thắn, công tâm nêu lên một số Bản tự kiểm điểm thiếu thành khẩn với thiếu sót, tồn tại; nặng kể lể thành tích, công việc. Đây là điều buộc các đại biểu HĐND tự mình suy ngẫm, cân nhắc, soát xét khách quan, thực trạng trong mọi hoạt động; những cọ xát thảo luận, chất vấn tại nghị trường. Đồng thời, chọn lọc thông tin qua hoạt động giám sát giữa hai kỳ họp, TXCT, tiếp công dân và dư luận xã hội, để có nhận định, đánh giá chính xác.

Đại biểu dân chủ, công tâm

Lấy phiếu tín nhiệm cuối cùng thuộc trách nhiệm, quyền hạn của đại biểu HĐND, đánh giá khách quan, công tâm những người do chính mình đã lựa chọn bầu cử. Trải qua nửa nhiệm kỳ hoạt động ở HĐND, đại biểu đã chọn lọc, tập hợp nhiều thông tin từ nhiều chiều, nhiều góc độ; tư duy logich từng lĩnh vực, chức danh. Qua nghiên cứu các Bản tự kiểm điểm của từng chức danh, Bản tổng hợp ý kiến tham gia đóng góp từ các Tổ đại biểu và Bản báo cáo tham gia xây dựng chính quyền của MTTQVN, đại biểu HĐND đã suy nghĩ chín chắn, cân nhắc kỹ lưỡng, nhận ra được mức độ trung thực, kỷ cương của từng chức danh. Quan trọng hơn, đại biểu HĐND đã bản lĩnh, trách nhiệm thực hiện quyền dân chủ trực tiếp đánh giá chính xác mức độ tín nhiệm những chức vụ của HĐND, UBND.

Kết quả lấy phiếu tín nhiệm đã phản ánh đúng thực trạng khách quan từng lĩnh vực, từng chức danh. Đó là thước đo công tâm ý thức kỷ luật, kỷ cương những người do HĐND bầu. Những con số đó biết nói, chuyển đi thông điệp mạnh mẽ để khích lệ, nhắc nhở và cả răn đe. Kết quả quan trọng hơn, những người được lấy phiếu tín nhiệm tự hiểu mình nhiều hơn, để giữ vững đoàn kết, phát huy kết quả, khắc phục tồn tại, hạn chế; phấn đấu vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Qua kết quả lấy phiếu tín nhiệm, các chức danh do HĐND bầu cử hiểu thêm sự công tâm, trách nhiệm, khách quan của đại biểu dân cử. Từ đó để rèn luyện, học tập, tự ghép mình vào khuôn khổ, kỷ luật, kỷ cương, trách nhiệm trong thực thi nhiệm vụ, quyền hạn.

Sau khi tổ kiểm phiếu công bố kết quả lấy phiếu tín nhiệm, HĐND ban hành Nghị quyết xác nhận kết quả lấy phiếu tín nhiệm và được công bố công khai trên các phương tiện thông tin, báo chí. Cử tri rất quan tâm đến kết quả lấy phiếu tín nhiệm và hết sức tin tưởng tinh thần trách nhiệm, khách quan, bản lĩnh của những đại biểu do chính mình lựa chọn, trao gửi trọng trách. Đại biểu của dân đã đánh giá đúng đắn, công bằng, dân chủ những chức danh do HĐND bầu cử. Kết quả lấy phiếu tín nhiệm cũng là kênh thông tin cần thiết để các cơ quan, đơn vị tiến hành bình xét, phân loại cán bộ cuối năm. Đồng thời, đó cũng là dữ liệu để các cơ quan có thẩm quyền nghiên cứu, xem xét lựa chọn, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ của địa phương.

Trần Đình Huề - <i>Nguyên Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Bình</i>