Cơ sở pháp lý nào khởi kiện Grab ?
Doanh nghiệp kiện nhau ra tòa khi có tranh chấp là hành vi văn minh. Đây là khẳng định của các ĐBQH, luật sư và chuyên gia kinh tế tham dự tọa đàm “Kinh tế chia sẻ: mô hình xe công nghệ và những vướng mắc cần tháo gỡ” do báo Đại biểu Nhân dân vừa tổ chức. Trong vụ Vinasun kiện Grab đang thu hút sự chú ý của dư luận, các phân tích về cơ sở pháp lý của vụ kiện cho thấy Vinasun dường như đang ở thế khó. Có ý kiến cho rằng, vụ việc lẽ ra phải được xử ở cơ quan quản lý cạnh tranh trước thay vì tòa án.
Cụ thể, Bộ luật Dân sự 2015 quy định người nào có hành vi vi phạm quyền và lợi ích hợp pháp của người khác mà gây thiệt hại thì có nghĩa vụ bồi thường. Như vậy, khi Vinasun nhận thấy quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị thiệt hại do hành vi kinh doanh vi phạm pháp luật của Grab thì quyền khởi kiện yêu cầu bồi thường đối với Grab mặc nhiên phát sinh.
 Cuộc chiến giữa taxi công nghệ và taxi truyền thống ngày càng nóng |
“Dù là loại nào thì theo Bộ luật Dân sự, trách nhiệm bồi thường thiệt hại của Grab chỉ phát sinh khi có đủ tất cả các điều kiện: Grab có hành vi vi phạm pháp luật; có thiệt hại xảy ra cho Vinasun; có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi vi phạm pháp luật của Grab với thiệt hại xảy ra của Vinasun”, ông Nguyễn Như Phát khẳng định.
“Việc Vinasun tụt doanh thu, lợi nhuận mà đổ hết cho Grab là không thuyết phục”, ông Phát nói. Bởi theo ông có rất nhiều lý do khiến một công ty tụt doanh thu, lợi nhuận, chẳng hạn như thị phần bị chia sẻ. Trong bối cảnh thị trường có sự tham gia của nhiều công ty công nghệ chứ không chỉ có Grab, sẽ không thuyết phục nếu cho rằng Grab phải chịu hoàn toàn trách nhiệm cho sự sụt giảm lợi nhuận của Vinasun. Đó là chưa kể sự sụt giảm doanh số, lợi nhuận của Vinasun có thể do những nguyên nhân nội tại của doanh nghiệp này.
Luật sư Nguyễn Văn Chiến cũng nhấn mạnh rằng, điều kiện về mối quan hệ nhân quả giữa thiệt hại và hành vi vi phạm của bị đơn, ở đây là Grab, có vai trò quan trọng trong việc đánh giá mức bồi thường cuối cùng mà người bị thiệt hại, ở đây là Vinasun có thể nhận được. Nếu Vinasun không chứng minh được thiệt hại xảy ra là hệ quả của hành vi vi phạm của Grab thì theo lẽ công bằng, Grab không có nghĩa vụ phải bồi thường cho những khoản thiệt hại mà họ không gây ra.
 |
“Doanh nghiệp kiện nhau ra tòa khi có tranh chấp là hành vi văn minh”, ông Ngô Vĩnh Bạch Dương, Trưởng phòng Luật Kinh tế, Viện Nhà nước và Pháp luật khẳng định. Tuy nhiên ông cho rằng trong vụ Vinasun kiện Grab có vấn đề về thẩm quyền của tòa án. Theo ông, vụ việc cần được đưa ra xử ở cơ quan quản lý cạnh tranh theo Luật Cạnh tranh thay vì tòa án như hiện nay. Vụ việc chỉ nên ra tòa khi đã có quyết định xử lý về cạnh tranh không lành mạnh.
Từ thực tế sử dụng quyền khởi kiện đến khi có thể được tòa án chấp nhận yêu cầu khởi kiện là cả một quá trình dài và rõ ràng Vinasin đang ở thế khó. Dù vậy, những vấn đề pháp lý thú vị từ cuộc chiến giữa taxi công nghệ và taxi truyền thống đang đòi hỏi các nhà hoạch định chính sách phải sớm có giải pháp để thích ứng nhanh hơn với các mô hình kinh doanh mới trong nền kinh tế chia sẻ.