Ánh sáng tri thức đến bản, làng
Qua một năm thực hiện, dự án Xe thư viện đa phương tiện lưu động với 5 ô tô đầu tiên mang tên “Ánh sáng tri thức” đã đưa 268 đợt luân chuyển sách phục vụ lưu động đến cấp xã, trường, đồn biên phòng... tại 5 tỉnh. Qua kết quả bước đầu, có thể khẳng định đây là mô hình hiệu quả, góp phần đưa tri thức đến với bạn đọc các vùng miền. Năm 2018, dự án được tiếp tục triển khai mở rộng.
Đưa sách đến vùng xa
“Trong cuộc sống hiện đại, việc đọc hết sức quan trọng, góp phần mở rộng sự hiểu biết, phát triển tư duy, mở rộng tâm hồn, hình thành lối sống lành mạnh cho mọi người. Tuy nhiên, ở Việt Nam, không phải ai cũng có điều kiện tiếp cận tri thức. Với hơn 70% người dân sống ở nông thôn, vùng núi, vùng sâu, vùng xa, làm thế nào để đưa thông tin và tri thức đến với người dân là vấn đề đặt ra; và đó cũng chính là lý do mà dự án Xe thư viện đa phương tiện lưu động đã hình thành” - Vụ trưởng Vụ Thư viện, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Vũ Dương Thúy Ngà chia sẻ. Dự án đã được Vụ Thư viện triển khai từ cuối năm 2015, đầu năm 2016. Tháng 10.2016, 5 tỉnh được thụ hưởng gồm: Sơn La, Quảng Nam, Gia Lai, Nghệ An và An Giang.
 Xe thư viện đa phương tiện lưu động được trao tặng 8 thư viện tỉnh sáng 18.4 |
| Ảnh: Ng. Phương |
Với 5 xe thư viện đa phương tiện lưu động mang tên “Ánh sáng tri thức”, trong một năm qua, thư viện các tỉnh đã kết hợp phục vụ đọc sách, truy cập internet, với chiếu bóng cho nhân dân; trong đó, phục vụ hơn 1,8 triệu lượt sách báo, gần 1 triệu lượt người đọc, 30.000 lượt người truy cập máy tính và internet, gần 50.000 lượt người xem phim. Theo bà Vũ Dương Thúy Ngà, trên thực tế, chính quyền địa phương tại 5 tỉnh được thụ hưởng dự án đã hưởng ứng nồng nhiệt, bảo đảm duy trì bền vững cam kết đã đặt ra với dự án, thậm chí còn làm nhiều hơn thế. Xe không có sách chữ nổi, nhưng bằng nội lực của mình, các thư viện đã trang bị thêm để phục vụ người khiếm thị...
So sánh kết quả cụ thể của 5 thư viện lưu động, có thể thấy lượt phục vụ bạn đọc chiếm khoảng 20% so với 63 tỉnh, thành phố phục vụ luân chuyển trong cả nước trong năm. Trong đó, đối tượng được thụ hưởng chính là học sinh tại các trường tiểu học, THCS, trường dân tộc nội trú (chiếm hơn 70%); người dân ở nông thôn, miền núi chiếm 25%; sinh viên các trường đại học, cao đẳng; bộ đội, biên phòng và tù nhân tại các trại giam; người khiếm thị cũng được thư viện lưu động phục vụ...
Mong thêm nhiều chuyến đi
| “Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đang xây dựng Thông tư hướng dẫn công tác phục vụ lưu động và luân chuyển sách báo. Trong chương trình tập huấn năm nay, Vụ Thư viện cũng bổ sung nhiều công cụ để các thư viện phát huy hiệu quả tài liệu, thiết bị được trang bị trên xe phục vụ cộng đồng như: Hướng dẫn phương pháp đọc sách, sử dụng internet... Thời gian tới, rất mong các nhà hảo tâm chung tay để tất cả tỉnh, thành trong cả nước đều được trang bị thư viện lưu động, để “Ánh sáng tri thức” tiếp tục tỏa sáng, giúp người dân, đặc biệt là trẻ em và người khuyết tật có thêm cơ hội học tập suốt đời”. Vụ trưởng Vụ Thư viện Vũ Dương Thúy Ngà |
“Ánh sáng tri thức” đã bon bon trên các nẻo đường, chẳng ngại nắng, ngại mưa, mang lại niềm vui cho các mọi người, đặc biệt là trẻ thơ. Nhiều em chưa bao giờ thấy chiếc xe tiện ích như thế và mong thư viện lưu động sẽ sớm quay lại để mình và bạn bè có thể đọc thêm nhiều cuốn sách hay. Lê Nguyên Ngọc Bảo Châu, Lớp 5D, Trường Tiểu học A Châu Lăng, huyện Tri Tôn, An Giang chia sẻ cảm nhận: “Thấy cuốn sách 10 vạn câu hỏi vì sao em muốn đọc ngay. Đó là quyển sách hay bổ ích, đọc em biết nhiều điều mới lạ, biết thêm kiến thức của các nước khác. Em mong muốn những cuốn sách hay này sẽ đến nhiều vùng khác, giúp các bạn nhỏ thêm hiểu biết”.
Bà Nguyễn Thị Thủy - Giám đốc Thư viện tỉnh Gia Lai tâm sự: “Hầu hết ở các điểm có xe đến, người dân và học sinh phấn khởi, thích thú. Hình ảnh các em nhỏ chờ đợi thư viện lưu động đến, háo hức đọc sách, và bịn rịn mỗi khi xe đi... tạo ra động lực, niềm vui cho những người làm thư viện. Nhưng sau những chuyến đi như vậy, trong lòng chúng tôi đọng lại nỗi buồn. Bởi Gia Lai có tới 220 xã, phường, thị trấn, nhiều trường học ở vùng sâu, vùng xa, chỉ có 1 chiếc xe, nên năm qua dù cố gắng chúng tôi cũng chỉ thực hiện được 107 chuyến, so với nhu cầu thì còn rất nhỏ bé. Chúng tôi rất mong muốn có thêm nhiều chuyến đi đến với các em nhỏ, với đồng bào”.
Trên cơ sở những kết quả đạt được và hiệu quả phục vụ cộng đồng, năm 2018 Vụ Thư viện và Quỹ Thiện tâm - Tập đoàn Vingroup triển khai dự án mở rộng mô hình ô tô thư viện lưu động. Ngoài ra, Vụ Thư viện còn vận động tài trợ để các thư viện có thêm phần mềm quản lý thư viện, tài liệu điện tử và sách nói phục vụ người khiếm thị. Sáng 18.4, 8 ô tô thư viện lưu động (mỗi xe có hơn 4.000 cuốn sách, 6 máy tính, 1 máy chủ, 1 phần mềm, máy chiếu, vô tuyến) đã được trao tặng cho thư viện các tỉnh Lạng Sơn, Điện Biên, Hòa Bình, Nam Định, Ninh Bình, Quảng Bình, Lâm Đồng, Cà Mau. 8 tỉnh có vị trí địa lý, điều kiện khác nhau, song cùng khó khăn trong luân chuyển sách, phục vụ người dân, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa; một số tỉnh có địa hình phức tạp, nhân dân đa tôn giáo, người dân vùng sâu, vùng xa, vùng miền núi, biên giới ít điều kiện tiếp cận sách báo...
Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện khẳng định: Qua thời gian triển khai thử nghiệm, nếu mô hình mới này thực sự hiệu quả, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân, bên cạnh việc kêu gọi các nhà tài trợ, việc bổ sung nguồn sách báo cho thư viện hàng năm cần được đưa vào Chương trình mục tiêu Phát triển văn hóa. Để triển khai dự án này, cần phát huy sức mạnh tổng hợp, nhiều nguồn, trong đó ngân sách nhà nước vẫn là nguồn chủ đạo.