Kafka và hành trình đến Việt Nam
Lần đầu tiên, Liên hoan Kafka được tổ chức tại Hà Nội, nhân dịp kỷ niệm 135 ngày sinh Franz Kafka - một trong những nhà văn được giới phê bình nhận định là có tầm ảnh hưởng lớn nhất thế kỷ XX. Người yêu văn chương, nghệ thuật Việt Nam sẽ có cơ hội khám phá di sản văn học, triết học độc đáo của nhà văn tại hơn 20 địa điểm giao lưu văn hóa của Thủ đô.
Phần không thể tách rời của di sản văn hóa châu Âu
Lễ hội Kafka 2018 được tổ chức bởi 5 quốc gia châu Âu gắn liền với đời sống và sự nghiệp của nhà văn Franz Kafka (1883 - 1924), gồm: Áo, Séc, Pháp, Đức và Thụy Sỹ. Tại họp báo sáng 23.3, Đại sứ Séc tại Việt Nam Vitezslav Grepl cho biết: “Chúng tôi muốn giới thiệu về văn hóa, văn học châu Âu thông qua cuộc đời, sự nghiệp của Kafka, được coi là một phần không thể tách rời của di sản văn hóa châu Âu và thế giới”. Festival gồm nhiều hoạt động: Chiếu các bộ phim tiêu biểu được chuyển thể từ tác phẩm của Franz Kafka hoặc lấy cảm hứng từ nhà văn; triển lãm cuộc đời và sự nghiệp mang tên Kafka - Hành trình đến với độc giả Việt Nam và Gặp gỡ Kafka; các tọa đàm: Franz Kafka - Cuộc đời và di sản, Franz Kafka - Hơn cả một cái tên, Triết học trong nghệ thuật Franz Kafka; trình diễn khiêu vũ và đọc sách mang tên Vũ điệu Kafka; thi viết Kafka với chúng ta...
 | |
| Poster giới thiệu về cuộc đời và sự nghiệp Franz Kafka | Ảnh: Ng. Phương |
Trong đó, nghệ thuật của nước Áo sẽ được giới thiệu thông qua chương trình Đọc và múa - Vũ điệu Kafka, do hai nghệ sĩ Charlotte Spitze và Ziga Jereb trình diễn. Phó Đại sứ Áo tại Việt Nam Christian Vlazny giải thích: “Chúng tôi lựa chọn 2 hình thức đọc và múa, giúp khán giả, độc giả, những người chưa biết rõ về Kafka có thể dễ dàng cảm nhận về tư tưởng và nội dung các tác phẩm của ông”. Trong khi đó, ông Etienne Rolland Piegue, đại diện Đại sứ quán Pháp cho rằng: “Nếu không có văn học của Kafka, triết lý văn học của Pháp có thể không đạt được thành tựu như hôm nay. Tham gia dự án văn hóa này, Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam sẽ trình chiếu bộ phim chuyển thể từ tác phẩm của nhà văn mang tên Vụ án do Pháp hợp tác với Đức và Italy sản xuất”.
“Franz Kafka được độc giả châu Âu yêu mến và có thuật ngữ thể hiện phong cách Kafka bằng tiếng Anh, Đức, Pháp... Điều đó thể hiện tầm ảnh hưởng lớn của Kafka ở châu Âu. Tuy nhiên, nét đặc trưng trong tác phẩm của ông là phản ánh sâu sắc nội tâm con người, nên dễ được đồng cảm, yêu mến bởi nhiều độc giả trên thế giới” - ông Thomas Lenferding, Tham tán Đại sứ quán Đức tại Hà Nội chia sẻ. “Kafka không phải người Đức, nhưng ông đã tiếp nhận nền giáo dục bằng tiếng Đức, và các tác phẩm của ông viết đã có đóng góp lớn cho văn học và văn hóa Đức. Trong lễ hội lần này, Đại sứ quán Đức sẽ trưng bày toàn diện về tác phẩm của Kafka và tập trung vào các cuộc trao đổi chuyên đề về cuộc đời và sự nghiệp của nhà văn”.
Cuộc du hành của một nhà tiên tri
| PGS. TS. Phạm Xuân Thạch |
Từ những năm 1980, Nhật ký Kafka và nhiều truyện ngắn của Kafka đã được dịch ra tiếng Việt, đăng trong các tạp chí và hợp tuyển. Dần dần, Kafka được chú ý nhiều hơn. Thập niên 1990, tác phẩm của ông, từ nhiều ngôn ngữ tiếp tục được chuyển sang tiếng Việt. Đến nay, theo thống kê có tới 24 tác phẩm của nhà văn đã được dịch và giới thiệu với độc giả Việt Nam.
PGS. TS. Phạm Xuân Thạch, Khoa Văn học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQG Hà Nội nhận định: Đến nay, chưa thể chuyển Việt ngữ tất cả tác phẩm của Franz Kafka, nhưng các tác phẩm quan trọng của ông như: Vụ án, Hóa thân, Lâu đài, Nước Mỹ, Thư gửi bố... đều đã được dịch và đó là di sản khá tốt. Và từ những năm 1990, những đánh giá sâu sắc về Kafka đã hiện diện trong nghiên cứu chung về văn học châu Âu của các học giả Việt Nam. Với Festival lần này, tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn sẽ có triển lãm, trưng bày, chiếu phim chuyên đề, đặc biệt là hội thảo khoa học Kafka với nền văn học châu Á. “Với người yêu thích văn học, Festival Kafka 2018 là trải nghiệm thú vị, mọi người có thể tham dự các chương trình mở như trưng bày, trình diễn, trò chuyện, cũng như các hoạt động học thuật, từ đó, hiểu thêm sâu sắc về cuộc đời, sáng tạo và tư tưởng của Kafka và thấy ông đã hiện diện gần gũi như thế nào trong nền văn hóa và văn học Việt Nam”.
“Thông qua lễ hội lần này, chúng tôi cũng mong muốn hỗ trợ xuất bản tác phẩm của Kafka sang tiếng Việt, hy vọng có thêm nhiều người Việt biết đến và yêu thích tác phẩm của nhà văn. Nghĩa rộng hơn, thông qua tác giả nổi tiếng và có tầm ảnh hưởng lớn, chúng tôi muốn giới thiệu nhiều hơn về triết lý về cuộc sống của châu Âu; mang đến khán giả, độc giả Việt Nam những nét văn hóa, tinh hoa của châu Âu thông qua các loại hình nghệ thuật: Điện ảnh, văn học, múa...”. - Đại sứ Czech Vitezslav Grepl khẳng định.