Công bằng trong tuyển dụng

Bình đẳng và xứng đáng

Nguyên tắc bình đẳng được quy định trong Luật Công vụ, theo đó, tất cả công dân đều có quyền và cơ hội ngang nhau khi có nguyện vọng làm việc cho cơ quan nhà nước, miễn là người đó đáp ứng những yêu cầu theo quy định của pháp luật và vị trí công việc cần tuyển dụng.

Còn nguyên tắc xứng đáng có nghĩa là: Việc thi tuyển được tiến hành thông qua cạnh tranh công khai giữa các ứng viên để nhà nước tuyển dụng được những cá nhân giỏi, đáp ứng tốt nhất yêu cầu, vị trí công tác. Thực hiện nguyên tắc này nhằm loại trừ thái độ thiên vị chính trị, ảnh hưởng tình cảm cá nhân; việc xếp hạng thí sinh theo thứ tự xứng đáng, bảo đảm cho nền công vụ tuyển dụng được những ứng cử viên giỏi nhất. Việc đánh giá năng lực thí sinh được thực hiện qua các vòng thi như: Viết, nói, kinh nghiệm làm việc, thậm chí cả xét bằng cấp và việc xếp hạng được thực hiện bởi một hội đồng giám khảo độc lập với cơ quan hành chính.

Điều kiện thi tuyển

Ở Thái Lan, công dân muốn tham dự thi tuyển phải bảo đảm nhiều điều kiện, trong đó đầu tiên phải là công dân Thái Lan (mang quốc tịch Thái). Người dự tuyển cũng phải từ 18 tuổi trở lên, trung thành với thể chế dân chủ của Chính phủ thông qua Hiến pháp, nhà Vua (với tư cách là người đứng đầu quốc gia); không phải quan chức chính trị và không bị tâm thần, tàn phế, bệnh tật.

Hình thức và nội dung

Việc tuyển dụng công chức ở Thái Lan được thực hiện theo 3 hình thức: Thi tuyển cạnh tranh; chọn lựa; bổ nhiệm những người có năng lực chuyên môn đặc biệt vào các chức danh chuyên gia và chuyên viên.

Nội dung thi tuyển là một trong những yếu tố quyết định hiệu quả của kỳ thi. Việc tuyển chọn công chức không chỉ dựa vào khả năng học vấn và bằng cấp, mà còn phải đánh giá dựa trên thiên hướng nghề nghiệp, năng lực thực tế và tiềm năng của ứng viên.

Nội dung thi tuyển luôn được cân nhắc hợp lý, trước hết phải khiến thí sinh bộc lộ được kiến thức chuyên ngành và năng lực công tác sau khi trúng tuyển. Kiến thức đưa vào nội dung sát hạch trong kỳ thi là nội dung quan trọng, thông thường gồm có hai phần: Kiến thức cơ bản và kiến thức chuyên môn. Kiến thức cơ bản là những nội dung thuộc về ngành luật công như: Hiến pháp, hành chính, tài chính công… Kiến thức chuyên môn liên quan đến vị trí công tác của thí sinh sau khi trúng cử được đảm nhận. Nội dung đánh giá thí sinh thường dựa trên tiêu chí: Hiểu biết (tức là kiến thức có thể kiểm định được qua bài thi); biết cách làm (tức khả năng hành động và phát triển trong tiến trình nghề nghiệp hoặc thực hiện những chức năng khác); biết cách đối xử (tức hành vi xã hội thể hiện qua sự thích nghi với môi trường xã hội, khả năng làm việc nhóm, khả năng độc lập ra quyết định, khả năng lãnh đạo).

Trong một bài thi tuyển thường có 3 mảng: Kiến thức chung; kiến thức chuyên ngành; khả năng thích ứng với công việc được tuyển chọn. Kiến thức chung tập trung vào hai lĩnh vực, gồm: Các câu hỏi liên quan đến khả năng tổng quát về kỹ năng tiếp nhận thông tin, phân tích, nhận xét; các câu hỏi nhằm kiểm tra trình độ hiểu biết, kỹ năng trình bày ngôn ngữ Thái. Kiến thức chuyên ngành tập trung vào việc đánh giá những kiến thức và kỹ năng cần thiết cho chuyên ngành công tác của thí sinh đó, bao gồm: Kiến thức chuyên môn và những khả năng có lợi cho vị trí công việc, kiến thức về các vấn đề an ninh quốc gia; kinh nghiệm, lời nói, thái độ, cá tính và sự sắc sảo của ứng viên.

Cơ quan tổ chức và quản lý thi tuyển

Việc thi tuyển do Ủy ban Công vụ chịu trách nhiệm tiến hành. Trong những điều kiện cụ thể, Ủy ban Công vụ có thể ủy nhiệm cho các cơ quan khác của Chính phủ chịu trách nhiệm thực hiện chức năng này. Tuy nhiên, nội dung, thủ tục, các tiêu chuẩn đỗ - trượt và danh sách đủ tư cách thi vẫn thuộc thẩm quyền quyết định của Ủy ban Công vụ.

Việc thi tuyển công chức địa phương có thể do cơ quan nhân sự cấp tỉnh phụ trách, ở đây là Tiểu ban công vụ cấp tỉnh. Đối với công chức cấp cơ sở được một tổ chức cấp cơ sở chịu trách nhiệm tuyển dụng.

Quốc Đạt