Khai thác lợi thế, đẩy mạnh tái cơ cấu nông nghiệp

Nhiều ưu thế nhưng chưa phát huy tối đa hiệu quả

Với hơn 50% diện tích trong tổng số 13.125km2 là đất bazan nên sản xuất nông lâm nghiệp, của Đắk Lắk trong nhiều năm qua luôn chiếm lợi thế chiếm trên 45% GRDP của tỉnh. Báo cáo của Sở NN-PTNT tỉnh Đắk Lắk cho thấy, giá trị sản xuất nông nghiệp luôn tăng trưởng khá, đặc biệt là nhóm cây công nghiệp dài ngày như cà phê, cao su, hồ tiêu… chiếm trên 90% tổng kim ngạch xuất khẩu, giải quyết việc làm cho gần 70% lao động địa phương. Với diện tích 203.737ha cà phê, năm 2016 Đắk Lắk xuất khẩu 209.578 tấn nhân, kim ngạch đạt khoảng gần 400 triệu USD; diện tích hồ tiêu là 27.588ha, xuất khẩu đạt 3.392 tấn, kim ngạch đạt 29 triệu USD. Các sản phẩm khác như hạt điều xuất khẩu 471 tấn, cao su 6.463 tấn mủ, tinh bột sắn xuất khẩu 97.380 tấn…

Mặc dù sản xuất nông nghiệp thời gian qua của Đắk Lắk tăng trưởng khá, nhưng theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Dương Quốc Anh, ngành nông nghiệp của Đắk Lắk phát triển chưa toàn diện, còn thiếu bền vững, năng suất, giá trị các sản phẩm chủ lực chưa tương xứng với tiềm năng. Sản xuất nông nghiệp chủ yếu theo phương thức truyền thống, nhỏ lẻ, manh mún, chất lượng hàng nông sản chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao nên sức cạnh tranh trên thị trường yếu; sản xuất chưa gắn kết chặt chẽ với chế biến, tiêu thụ.

Thực tế qua kiểm tra việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ cà phê sang sầu riêng ở xã Ea Yông, huyện Krông Păc dù bước đầu đạt kết quả khả quan nhưng cả người dân và chính quyền đều chưa tìm được đầu ra bền vững cho sản phẩm. Do vậy, Đắk Lắk cần có những chính sách ưu đãi để thu hút các đơn vị, doanh nghiệp trong và ngoài địa phương đầu tư vào chế biến sản phẩm nông nghiệp và ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm để yên tâm sản xuất. Muốn làm được việc này, Thứ trưởng Thường trực Bộ NN-PTNT Hà Công Tuấn cho rằng: Đắk Lắk cần tăng cường liên kết 4 nhà (nhà nông - Nhà nước - nhà khoa học và doanh nghiệp) để tạo sự gắn kết chặt chẽ, giúp ngành nông nghiệp phát triển bền vững và tìm đầu mối bao tiêu sản phẩm, tránh lặp lại tình trạng “được mùa, mất giá, được giá lại mất mùa”, hoặc lặp đi lặp lại điệp khúc “chặt - trồng, trồng rồi lại chặt” như thời gian qua.

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển và Đoàn công tác thăm mô hình trang trại trồng xen canh cà phê - sầu riêng tại xã Ea Yông, huyện Krông Păc

Ảnh: Hà Nam

Tăng hỗ trợ tái cơ cấu ngành nông nghiệp

Để đáp ứng nhu cầu thực tế, Đắk Lắk cần ban hành chính sách đột phá, gắn với ứng dụng khoa học công nghệ - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Hồng Tịnh nêu vấn đề. Bởi có như vậy mới đáp ứng yêu cầu phát triển nông nghiệp sạch, an toàn và xây dựng thương hiệu bền vững.

Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Phạm Ngọc Nghị nêu rõ, thời gian qua, Đắk Lắk đã có nhiều nỗ lực trong việc giữ vững thương hiệu và vực dậy nền nông nghiệp sau những ảnh hưởng từ thiên tai và rớt giá. Tuy nhiên, địa phương cũng đang gặp những khó khăn nhất định trong việc tìm đầu ra cho sản phẩm. Do vậy, địa phương rất cần cơ chế để có chính sách đầu tư phù hợp nhằm phục vụ tốt cho sản xuất nông nghiệp, cải thiện đời sống của nông dân.

Riêng về việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đến thời điểm này, Đắk Lắk đã chuyển đổi được 10.000ha cà phê già cỗi, kém hiệu quả sang trồng cây khác có hiệu quả trước mắt như sầu riêng, bơ, nghệ… và có 3.640/5.714ha được tái canh. Tuy nhiên, qua giám sát, Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển và nhiều thành viên Đoàn công tác cho rằng, với cách làm manh mún như thế chưa chắc đã đem lại hiệu quả bền vững, vì đầu ra hết sức bấp bênh và phụ thuộc hoàn toàn vào thương lái. Đắk Lắk cần phối hợp với các Bộ NN - PTNT, Khoa học và Công nghệ, Kế hoạch và Đầu tư cùng các đơn vị liên quan, kêu gọi các nhà đầu tư trong và ngoài nước đầu tư các nhà máy chế biến và tìm mối tiêu thụ, chứ không chỉ quan tâm đến sản xuất theo quy trình thông thường hiện nay. Bởi, giá trị sản xuất sản phẩm nông nghiệp thô chỉ chiếm 30%, trong khi đó giá trị chế biến và dịch vụ tiêu thụ sản phẩm chiếm đến 70%. Đặc biệt, ngoài chú ý đến thị trường thế giới, các cấp, ngành của Đắk Lắk nên chú ý đến thị trường trong nước. Bởi chúng ta đang có đến 93 triệu dân, nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm hàng hóa lớn, Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển gợi mở.

Đắk Lắk là tỉnh lớn, có vị trí quan trọng trong khu vực Tây Nguyên. Sự phát triển của Đắk Lắk có tác động lớn đến các tỉnh trong khu vực. Vì vậy, khai thác và phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế, thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững không chỉ có lợi cho riêng Đắk Lắk mà còn cho cả vùng Tây Nguyên.

Hà Nam