Gần 8% trẻ từ 0-15 tuổi bị thiếu hụt các chỉ số quan trọng

Hội thảo cũng đã đưa ra những đánh giá, tổng kết việc thực  hiện các phương pháp luận đo lường nghèo trẻ em được xây dựng từ năm 2006; 2015 và 2016. Theo đó, 7,7% trẻ em trong độ tuổi từ 0 đến 15 tuổi ở Việt Nam thiếu hụt hơn 1/3 các chỉ số quan trọng của nghèo đa chiều, và 19,6% trong số đó thiếu hụt hơn 1/5 các chỉ số. Thực tế, có rất nhiều trẻ bị thiếu hụt nhiều chiều phúc lợi sống trong các hộ gia đình không nghèo về tiền tệ và ngược lại.

Bà Yosshini Nishno – Trưởng phòng chính sách xã hội Unicef đánh giá, mặc dù Việt Nam có tốc độ giảm nghèo nhanh nhưng tỷ lệ nghèo trẻ em còn cao, ước tính năm 2014 có tới 36,7% trẻ em nghèo; khoảng trống phúc lợi giữa các khu vực, nhất là khu vực đồng bào dân tộc thiểu số còn cách biệt và dai dẳng. Chỉ có 1/3 các trường hợp (tương đương 8% trong tổng số trẻ em) được cả ba phương pháp đo lường trên xác định là đối tượng hưởng lợi từ chương trình an sinh xã hội. Như thế, có nghĩa là một tỷ lệ đáng kể trẻ em bị thiếu hụt có thể bị gạt ra ngoài các chương trình an sinh xã hội nếu các phương pháp đo lường không tập trung vào nhu cầu của các em.

Qua đó, các đại biểu cũng đưa ra nhận định, nếu chúng ta không sử dụng phương pháp đo lường nghèo đa chiều trẻ em (MDCP) để thống kê sẽ dẫn đến tình trạng trẻ em bị bỏ sót bởi các phương pháp xác định hiện tại là phương pháp đo lường nghèo đa chiều quốc gia (MDP) và xác định đối tượng bằng chỉ số đại diện (PMT).

Còn theo Tiến sĩ Nguyễn Việt Cường, thành viên nhóm nghiên cứu Báo cáo Nghèo đa chiều trẻ em Việt Nam, tỷ lệ nghèo đa chiều của trẻ em có sự tác động nhiều từ bốn yếu tố là: Nghèo tài chính, thuộc dân tộc thiểu số, chủ hộ không có bằng cấp và hộ gia đình đông con. Khảo sát cho thấy, trẻ em thuộc hộ không nghèo nhưng có nguy cơ nghèo đa chiều hơn cả trẻ em nghèo về chi tiêu (14,1% so với 11,7%); trẻ em dân tộc thiểu số chịu sự thiếu hụt ở hầu hết các chiều và do đó, có mức nghèo đói cao nhất (28,9%). Bên cạnh đó, kết quả khảo sát ở những chiều đặc thù của trẻ như trong chiều dinh dưỡng cho thấy, khu vực Tây Nguyên có tỷ lệ trẻ em sống trong các hộ gia đình bị thiếu hụt calo lớn nhất (20,1%), tiếp đến là khu vực Đông Nam Bộ với 18,2% (mặc dù đây là khu vực có mức nghèo đói thấp nhất với 4,7%). Và có đến 42,6% trẻ em dân tộc thiểu số bị thiếu sự đa dạng về khẩu phần ăn so với 6% trẻ em dân tộc Kinh… Với chiều giáo dục, có tới 24% trẻ em trong các hộ gia đình có chủ hộ không có trình độ học vấn không được đến trường. Trẻ em dân tộc thiểu số, trẻ em trai và trẻ mồ côi cũng có xu hướng bỏ học hoặc nhập học không đúng độ tuổi cao hơn nhiều các nhóm khác. Ở chiều thông tin, một lần nữa, trẻ em dân tộc thiểu số là nhóm có mức thiếu hụt cao nhất với 1/4 trong số đó không được tiếp cận thông tin (qua đài, phát thanh, truyền hình…) và 1/5 không được tiếp cận các thiết bị truyền thông khác như điện thoại, internet…

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Nguyễn Trọng Đàm cho rằng, phải đặt nghèo đa chiều trẻ em là một vấn đề độc lập, bởi trẻ em là nguồn nhân lực, là thế hệ tương lai, phải tập trung vào nghiên cứu vấn đề nghèo đa chiều trẻ em để giải quyết bài toán giảm nghèo bền vững. Cần xem xét các kết quả của nghiên cứu này để chuyển thành chính sách quốc gia, làm sao hài hòa giữa nghèo đa chiều trẻ em với nghèo đa chiều chung. Ông Đàm cũng nhấn mạnh, cần tập trung và nhóm yếu tố là: dinh dưỡng, giáo dục và bảo vệ cho trẻ.

Về phía UNICEF, bà Yosshini Nishno cũng khuyến nghị, cần điều chỉnh phương pháp đo lường nghèo đa chiều (MDP) để phù hợp với nhu cầu của trẻ em. Trong trung hạn, có phương pháp đo lường phù hợp để số lượng trẻ em có thể tiếp cận được hỗ trợ an sinh xã hội thiết yếu tăng lên. Về lâu dài, Việt Nam nên hướng tới hệ thống an sinh xã hội phổ quát được thiết kế phù hợp với nhu cầu của từng trẻ, sao cho mỗi trẻ đều nhận được sự hỗ trợ đầy đủ và cần thiết theo Công ước về quyền trẻ em và pháp luật về trẻ em của Việt Nam.

Thái Bình