Khơi gợi ý chí thoát nghèo
Thời gian qua, công cuộc xóa đói giảm nghèo (XĐGN) ở Việt Nam đã đạt kết quả quan trọng, được thế giới ghi nhận. Tuy nhiên, mỗi khi chuẩn nghèo được nâng lên thì câu hỏi làm thế nào để giúp dân thoát nghèo lại được đặt ra và luôn được nhấn mạnh trong các văn kiện của Đảng, trở thành hệ thống quan điểm lãnh đạo, chỉ đạo trong sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Và, “nơi nào có sự vào cuộc sát sao của các cấp ủy và chính quyền, nơi ấy nhất định sẽ XĐGN thành công” - Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định tại Hội nghị giảm nghèo trực tuyến toàn quốc 2016.
Khi cấp ủy vào cuộc
Trở lại xã Hợp Thành, huyện Phú Lương, Thái Nguyên sau 6 năm Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong xã quyết tâm thực hiện công cuộc XĐGN mới thấy hết sức mạnh của đoàn kết cũng như vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền trong xã. Từ một xã 30a đặc biệt khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo chiếm tới 64% vào năm 2010, đến nay, con số này giảm còn 15,5% (theo chuẩn mới là trên 20%).
Bí thư Chi bộ Làng Mới, xã Hợp Thành Liêu Thị Hà cho biết, xóm có trên 90% đồng bào dân tộc thiểu số, đất sản xuất ít và manh mún (trung bình mỗi khẩu chỉ có khoảng 1 sào ruộng), trình độ thâm canh thấp, chăn nuôi nhỏ lẻ và tự phát… Đó là những nguyên nhân chính dẫn đến tỷ lệ hộ nghèo của xóm luôn ở mức cao. Điều đó, không chỉ làm đau đầu các cấp lãnh đạo địa phương mà còn là nỗi băn khoăn, day dứt của những cán bộ trực tiếp với dân. “Làm thế nào để giúp bà con thoát nghèo luôn là câu hỏi ám ảnh chúng tôi trong cả bữa ăn, giấc ngủ. Trong các cuộc họp chi bộ xóm, vấn đề này luôn là đề tài nóng và được giao ban thường xuyên. Bởi thế, các nghị quyết của Chi bộ đã sát thực và phát huy hiệu quả”, Bí thư Hà chia sẻ.
Từ năm 2014 đến nay, Chi bộ đã xây dựng Nghị quyết, tập trung lãnh đạo phát triển kinh tế rừng và chuyển đổi giống chè trên địa bàn, nhất là Nghị quyết về chăn nuôi gà thả vườn… cùng với đó là sự hỗ trợ kịp thời về vốn từ NHCSXH. Sự tiên phong vào cuộc của các Đảng viên, nên số hộ nghèo của xóm giảm từ 45/77 năm 2011 xuống còn 17/86 hộ hiện nay.
Tương tự Làng Mới, các chi bộ nông thôn thuộc Đảng bộ xã Hợp Thành đã quan tâm lãnh đạo và đạt được kết quả rất tích cực trong công tác giảm nghèo. Điển hình như các chi bộ: Khuân Lâm, Tiến Bộ, Tiến Thành, Phú Thành, Kết Thành… Bài học kinh nghiệm chung trong lãnh đạo công tác giảm nghèo của các chi bộ là xây dựng nghị quyết sát với thực tế, khắc phục tình trạng nghị quyết chung chung; huy động sự vào cuộc tích cực của các tổ chức đoàn thể trong việc vận động, giúp đỡ các hộ nghèo, đồng thời phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên…
Theo Bí thư Đảng ủy xã Hợp Thành Đỗ Quốc Đạt, xã vẫn là địa phương thuộc vùng 135, tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo cao hơn trung bình toàn huyện Phú Lương. Tiêu chí hộ nghèo và thu nhập (nằm trong số 5 tiêu chí nông thôn mới mà xã chưa đạt) vẫn đang là những thách thức. Điều đó đòi hỏi sự tiếp tục nỗ lực của cả hệ thống chính trị và người dân trong xã. Nhưng “chúng tôi tin, với sự quyết tâm của cán bộ và nhân dân cùng với sự tiếp sức của các ban, ngành liên quan mà gắn bó nhất, bền bỉ nhất là NHCSXH, chúng tôi sẽ sớm thành công trong công cuộc xóa đói, giảm nghèo” - Bí thư Đỗ Quốc Đạt quả quyết.
![]() Lãnh đạo địa phương và NHCSXH luôn sát cánh cùng người nghèo ở Tam Nông, Phú Thọ - Ảnh: Bình Nhi |
Luôn là nhiệm vụ trọng tâm
“Trong những năm qua, tín dụng chính sách xã hội do NHCSXH thực hiện là một giải pháp sáng tạo, có tính nhân văn sâu sắc và phù hợp với thực tiễn của Việt Nam, góp phần quan trọng thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách, các mục tiêu, nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước đã đề ra về giảm nghèo, tạo việc làm, phát triển nguồn nhân lực, bảo đảm an sinh xã hội, ổn định chính trị và phát triển kinh tế, xã hội theo định hướng xã hội chủ nghĩa”. Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng ban Kinh tế Trung ương - |
Trong 6 nhiệm vụ trọng tâm mà Đại hội Đảng toàn quốc Khóa XII đề ra thì các vấn đề về chăm lo, nâng cao đời sống nhân dân, bảo đảm an sinh xã hội… là nhiệm vụ trọng tâm thứ 5. Điều đó cho thấy sự quyết tâm của Đảng, Nhà nước trong vấn đề xóa đói, giảm nghèo. Theo Phó Tổng Giám đốc NHCSXH Bùi Quang Vinh, dù điều kiện kinh tế đất nước còn nhiều khó khăn nhưng nguồn vốn ưu đãi cho các đối tượng chính sách và người nghèo luôn tăng thêm ở mức 10%. Đặc biệt, năm 2017, việc tăng thêm 11.300 tỷ đồng đã nâng mức nguồn vốn này lên 67.000 tỷ đồng - mức cao nhất từ trước đến nay.
Nhìn lại năm 1986, thời điểm khởi đầu công cuộc đổi mới, một mặt Đảng khuyến khích mọi thành phần kinh tế làm giàu hợp pháp, mặt khác tích cực chỉ đạo thực hiện XĐGN trong cả nước. Nghị quyết Hội nghị lần thứ V BCH Trung ương KhóaVII tháng 6.1993 đã chỉ rõ: “Trợ giúp người nghèo chủ yếu bằng cách cho vay vốn, hướng dẫn cách làm ăn. Hình thành Quỹ XĐGN ở từng địa phương trên cơ sở dân giúp dân, Nhà nước giúp dân và tranh thủ các nguồn tài trợ nhân đạo trong nước và quốc tế. Phấn đấu tăng số hộ giàu đi đôi với XĐGN”.
Thực hiện chủ trương của Đảng, Chính phủ đã chú trọng xây dựng các nguồn lực cho XĐGN: Nguồn lực về lao động và đất đai; nguồn lực về vốn; thực hiện chuyển giao công nghệ giúp đỡ hộ đói, nghèo tổ chức cuộc sống; thực hiện các chính sách xã hội khác đối với người nghèo như hỗ trợ về y tế, giáo dục, khai trương Ngân hàng Phục vụ người nghèo (NHNg) hỗ trợ về vốn vay… Với sự đóng góp tích cực của NHNg trong quá trình thực hiện chính sách tín dụng ưu đãi của Nhà nước đối với hộ nghèo đã góp phần làm giảm tỷ lệ hộ đói nghèo từ 22,8% năm 1995 xuống còn 11% năm 2003, giúp cho trên 644 nghìn hộ thoát nghèo và trên 3 triệu hộ được vay vốn phát triển sản xuất.
Để tiếp tục thực hiện mục tiêu thiên niên kỷ về XĐGN, yêu cầu đặt ra là phải tập trung nguồn lực do Nhà nước huy động vào một tổ chức tín dụng duy nhất, nhằm tạo nên sức mạnh có tính đột phá, giúp giảm nghèo nhanh và bền vững, NHCSXH đã được thành lập trên cơ sở tổ chức lại NHNg.
Sau 15 năm đồng hành với hộ nghèo và các đối tượng chính sách, đến nay, tổng dư nợ của hơn 20 chương trình tín dụng ưu đãi do NHCSXH triển khai thực hiện đạt 157.372 tỷ đồng, trên 6.784 nghìn hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách đang vay vốn; góp phần làm giảm tỷ lệ hộ nghèo cả nước theo chuẩn nghèo mới từ 14,2% năm 2010 xuống còn 4,25% năm 2015, bình quân giảm 2%/năm. Tỷ lệ hộ nghèo ở các huyện nghèo giảm từ 58,33% cuối năm 2010 xuống còn 28% năm 2015, bình quân giảm trên 6%/năm.
Nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội đã kích thích, khơi dậy ý chí, năng lực vươn lên thoát nghèo của nhân dân. Các nhóm chính sách tín dụng được ban hành đã có tác dụng tích cực, thu hút được nhiều hộ nghèo, đồng bào DTTS tham gia vào việc vay vốn, góp phần xóa đói, giảm nghèo và tăng thu nhập, cải thiện đời sống. Do đó, vốn tín dụng chính sách cũng góp phần xóa bỏ tâm lý ỷ lại của người nghèo, nâng cao ý thức, trách nhiệm của người nghèo đối với việc sử dụng đồng vốn.