Phải hành động quyết liệt hơn nữa!

Dóng lên hồi chuông cảnh tỉnh, răn đe

Báo cáo về kết quả xử lý các vụ việc, vụ án Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo và Ban Nội chính Trung ương theo dõi, đôn đốc cho biết, năm 2016, các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo đã truy tố, xét xử sơ thẩm 8 vụ/121 bị cáo và xét xử phúc thẩm 6 vụ/55 bị cáo. Với các vụ án thuộc diện Ban Nội chính Trung ương theo dõi, đôn đốc đã truy tố, xét xử sơ thẩm 3 vụ/10 bị cáo; xét xử phúc thẩm 2 vụ/3 bị cáo.

Việc điều tra, truy tố, xét xử rất nghiêm khắc đã dóng lên hồi chuông cảnh tỉnh, răn đe, phòng ngừa tham nhũng, được nhân dân đồng tình, ủng hộ. Đây là nỗ lực rất đáng ghi nhận trong kết quả hoạt động của Ban Chỉ đạo năm qua, cho thấy sự tích cực, chủ động, sáng tạo, sâu sát, quyết liệt trong thực hiện nhiệm vụ của các thành viên Ban Chỉ đạo.

Đáng chú ý, trong thực hiện nhiệm vụ chỉ đạo xử lý các vụ việc, vụ án đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm, ngoài 2 phiên họp của Ban Chỉ đạo, Thường trực Ban Chỉ đạo đã tổ chức 2 cuộc họp để chỉ đạo xử lý một số vụ án tham nhũng, kinh tế đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp. Phương châm là vừa chỉ đạo định hướng chủ trương xử lý, vừa chỉ đạo cụ thể từng nội dung công việc, gắn với trách nhiệm của các cơ quan chức năng và người có thẩm quyền, với chủ trương: “Tài liệu chắc đến đâu xử lý đến đó, sau đó điều tra, xử lý tiếp nhằm tạo sự lan tỏa và chuyển biến tích cực trong phát hiện, xử lý tham nhũng”. Cùng với đó, Ban Chỉ đạo đã ban hành cơ chế “Chỉ đạo công tác phối hợp giữa các cơ quan tiến hành tố tụng Trung ương và cấp tỉnh trong điều tra, truy tố, xét xử sơ thẩm các vụ án tham nhũng, kinh tế…” nhằm tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng, kinh tế. Chỉ đạo các cơ quan chức năng đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố, đưa 6 vụ án ra xét xử sơ thẩm trong năm 2016 và quý I.2017; khẩn trương đưa 7 vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo đã xét xử sơ thẩm có kháng cáo, kháng nghị ra xét xử phúc thẩm trong năm 2016.

Với cách làm này, trong năm qua, nhiều vụ án tham nhũng đặc biệt nghiêm trọng, dư luận bức xúc đã được xử lý đúng tiến độ, nghiêm minh, theo quy định của pháp luật, như vụ án Phạm Công Danh, vụ án Hà Văn Thắm, vụ án Lê Dũng, vụ án Phạm Ngọc Ngoạn, vụ án Huỳnh Thị Huyền Như (phần điều tra lại)…

Theo Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng ban Chỉ đạo, điểm mới trong kết quả hoạt động năm qua là Ban Chỉ đạo đã chỉ đạo Ủy ban Kiểm tra Trung ương chủ trì, phối hợp với Ban Nội chính Trung ương và Ban cán sự Đảng Bộ Tài chính kiểm tra chuyên đề phòng ngừa, phát hiện, xử lý tham nhũng trong các lĩnh vực thuế, hải quan. Qua kiểm tra, Ủy ban Kiểm tra đã đưa ra 11 nhóm kiến nghị về công tác lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng đối với công tác phòng, chống tham nhũng; công tác tổ chức cán bộ phục vụ phòng, chống tham nhũng; hoàn thiện thể chế về phòng, chống tham nhũng; xử lý các vụ việc, vụ án tham nhũng; tăng cường quản lý nhà nước trong lĩnh vực thuế, hải quan… Yêu cầu chỉ đạo kiểm tra làm rõ trách nhiệm và xử lý đối với 29 cơ quan, đơn vị có liên quan. Ban Chỉ đạo cũng chỉ đạo các cơ quan chức năng tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm toán để phát hiện, xử lý tham nhũng. “Một điểm mới nữa trong năm nay là sự phối hợp giữa các cơ quan của Đảng với các cơ quan nhà nước, giữa cơ quan kiểm tra, giám sát của Đảng với cơ quan thanh tra, kiểm toán, điều tra trong phòng, chống tham nhũng chặt chẽ, kịp thời và hiệu quả hơn”, Tổng Bí thư cho biết.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì Phiên họp - Ảnh: Trí Dũng

Trọng tâm vẫn là lãnh đạo, chỉ đạo phát hiện, xử lý tham nhũng

Ghi nhận những kết quả đạt được, song các thành viên Ban Chỉ đạo cũng thẳng thắn chỉ rõ những điểm tồn tại, hạn chế. Như phân tích của Tổng Bí thư, thì vừa qua số vụ việc, vụ án được xem xét, xử lý rất nhiều, nhưng nếu tách bạch với tính chất hoàn toàn là “án tham nhũng”, thì còn ít, chưa đáp ứng được yêu cầu và mong muốn. Và mặc dù đã có quyết tâm cao, nỗ lực lớn, làm quyết liệt, nhưng “dân vẫn chưa bằng lòng” (ý của Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu, Phó Trưởng ban Chỉ đạo). 

Với cái nhìn điềm tĩnh và thực tiễn, chia sẻ khó khăn với các cơ quan chức năng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nói: Đương nhiên, cũng khó để có thể tách bạch tính chất của các vụ án, xác định đâu thực là án tham nhũng, đâu là án kinh tế. Đây là lý do mà giữa nhiệm kỳ trước, Ban Chỉ đạo đã bổ sung loại các vụ án “tham nhũng, kinh tế” đặc biệt nghiêm trọng vào diện theo dõi, chỉ đạo. Thực tế, giữa án tham nhũng với án kinh tế, đối chiếu với các điều luật để xử lý thì có khi chỉ là một ly, một lai. Ví dụ, tham ô là án tham nhũng rồi, nhưng nếu “cố ý làm trái…” thì lại là án kinh tế và với một mức án khác. Rất khó phân định và các cơ quan tranh luận nhau cũng thường ở chỗ này. Cho nên, gọi chung là vụ án “tham nhũng, kinh tế”, hay “tham nhũng - kinh tế”, vì rằng có khi hai lĩnh vực này chuyển hóa cho nhau. “Khối người làm kinh tế nhưng lại bỏ vào túi riêng, hoặc làm kinh tế với động cơ vụ lợi, lợi ích nhóm - như thế không phải tham nhũng thì là gì”, Tổng Bí thư thẳng thắn. 

Cũng theo một số thành viên Ban Chỉ đạo, mặc dù các cơ quan chức năng đã có nhiều cố gắng, nhưng khâu điều tra, giám định, nhất là giám định, vẫn còn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu phục vụ công tác phát hiện, xử lý tham nhũng. Đây là nguyên nhân khiến dư luận nghi ngờ rằng, liệu có gì khuất tất ở đây không? Tại sao vụ kia làm nhanh thế mà vụ này lại chậm? Hay như vấn đề thu hồi tài sản đã có tiến bộ, nhưng vẫn còn ít. Công tác phát hiện tham nhũng từ nội bộ còn ít, mà chủ yếu nhờ công luận, báo chí. Rồi cũng có tình trạng, trên Trung ương làm mạnh, nhưng dưới địa phương, cơ sở còn ít, hoặc chưa rõ. Nếu thực ở địa phương, cơ sở không có tham nhũng, không có tiêu cực thì mừng quá, nhưng hay là có mà không phát hiện ra được (?)… Những vấn đề mà dư luận quan tâm, đặt câu hỏi trong công tác đấu tranh, phát hiện, xử lý tham nhũng cũng là mối trăn trở của các thành viên Ban Chỉ đạo.

Đồng tình với 7 nhóm nhiệm vụ công tác trọng tâm, 12 nhiệm vụ cụ thể phân công cho các thành viên trong năm 2017, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Trưởng ban Chỉ đạo, nhấn mạnh trọng tâm vẫn là lãnh đạo, chỉ đạo phát hiện, xử lý tham nhũng. “Muốn làm tốt công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, các thành viên Ban Chỉ đạo phải tiếp tục có quyết tâm cao hơn nữa, nỗ lực lớn hơn nữa và hành động quyết liệt hơn nữa”, Tổng Bí thư yêu cầu. Theo đó, phải tập trung lực lượng để đẩy nhanh tiến độ điều tra, truy tố, xét xử các vụ án đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp, dư luận đặc biệt quan tâm. Trước hết là vụ Hà Văn Thắm và giai đoạn 2 của các vụ Phạm Công Danh, Huỳnh Thị Huyền Như, Vũ Quốc Hảo… cũng như các vụ án liên quan đến Tổng công ty cổ phần xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC). Tiếp đó, phải đẩy nhanh tiến độ thanh tra, kiểm toán, kiên quyết xử lý các dự án đầu tư lớn thua lỗ, kéo dài, đang “đắp chiếu”, khẩn trương điều tra khi có dấu hiệu tội phạm. Đồng thời, chú ý thêm khâu phát hiện, phòng, chống tham nhũng ở địa phương, cơ sở, hay các lĩnh vực như tài nguyên - môi trường, nhất là đất đai, khoáng sản, thuế, hải quan, khu vực tư nhân, khu vực đầu tư nước ngoài… Tăng cường khâu thanh tra, kiểm tra trách nhiệm của người đứng đầu. Kịp thời và chú ý đúng mức đến công tác khen thưởng, kỷ luật. Sắp tới phải khen thưởng mạnh hơn đối với cơ quan, đơn vị làm tốt, còn nơi nào để chậm phải kiểm điểm trách nhiệm, nhất là trách nhiệm người đứng đầu, tránh tình trạng “hòa cả làng”, Tổng Bí thư yêu cầu.

Với quyết tâm cao, nỗ lực lớn và hành động quyết liệt như vậy, có cơ sở để tin rằng, công tác đấu tranh phòng ngừa, phát hiện, xử lý tham nhũng sẽ đạt được nhiều kết quả rõ nét hơn nữa, củng cố vững chắc hơn niềm tin của nhân dân với Đảng và chế độ.

Thanh Tâm