Loay hoay chờ vốn

Giải ngân rất thấp

Nghị quyết số 209/2015/NQ-HĐND của HĐND tỉnh Hà Giang, trong đó quyết định hỗ trợ 100% lãi suất có kỳ hạn đối với cá nhân, tổ chức vay vốn phát triển cây chè, cam, dược liệu, chăn nuôi trâu bò và nuôi ong, có hiệu lực từ ngày 1.1.2016. Hơn 3 tháng sau, UBND tỉnh Hà Giang có Quyết định số 04/2016/QĐ-UBND quy định chi tiết thực hiện Nghị quyết. Tuy nhiên, đến nay tổng số hộ đăng ký vay vốn theo Nghị quyết 209 là hơn 15.700 lượt hộ với tổng nhu cầu vay vốn trên 1.118,9 tỷ đồng; trong đó chỉ trên 1.000 hộ được giải ngân với tổng số tiền trên 90,1 tỷ đồng, chiếm tương ứng 6,3% tổng số hộ đăng ký vay và trên 8% tổng nhu cầu vay. Nguyên nhân được chỉ ra là do công tác tuyên truyền, phổ biến các nguyên tắc và điều kiện được vay vốn ở cấp cơ sở chưa hiệu quả, dẫn đến người dân chưa nắm rõ được chính sách nên đăng ký vay vốn tràn lan. Bên cạnh đó, lực lượng cán bộ thẩm định vay vốn  mỏng trong khi số hộ có nhu cầu vay quá lớn và nhiều nơi địa bàn xa xôi đi lại khó khăn, công tác thẩm định mất nhiều thời gian, chưa đáp ứng kịp thời nhu cầu của người dân…

Một nguyên nhân khác khiến người dân khó tiếp cận vốn lại chưa được chỉ ra là phải đáp ứng các thủ tục từ phía ngân hàng. Với địa hình chủ yếu là núi đá vôi, nhiều năm qua huyện Mèo Vạc xác định phát triển chăn nuôi làm kinh tế mũi nhọn, trong đó chú trọng nuôi bò và ong theo hướng hàng hóa. Lo lắng khi vụ ong sắp đến mà hồ sơ vay vốn theo Nghị quyết 209 vẫn chưa được giải ngân, ông Vương Minh Lương tại thôn Pả Vi Hạ, xã Pả Vi cho biết, nếu không được giải ngân kịp thời, ông sẽ lỡ dịp mua ong về làm tổ trước mùa hoa bạc hà.

Hiện ông Lương nuôi 30 đàn ong mật cho hiệu quả kinh tế cao. Với hơn 20 năm kinh nghiệm trong nghề và khẳng định nuôi ong không bao giờ lỗ, tháng 6.2016, ông nộp đơn vay 50 triệu đồng để mở rộng quy mô thêm 50 đàn ong. Hồ sơ vay vốn của ông đã được thẩm định và phê duyệt, nhưng chưa được giải ngân do chưa xây dựng được phương án nuôi ong theo yêu cầu của ngân hàng. Cầm trên tay tờ giấy hướng dẫn thiết lập phương án nuôi ong với hàng chục yêu cầu chi tiết, ông Lương đăm chiêu nói: “Dân làm sao xây dựng nổi phương án như vậy, đến ông là cán bộ xã về hưu còn thấy đau đầu với những yêu cầu trong phương án, nào là đánh giá về phương diện kỹ thuật, phương diện thị trường...”. Theo ông Lương, nhẩm tính lãi nuôi ong, mua ong giống, bán mật ong thành phẩm ra sao không khó, còn đánh giá theo các phương diện ngân hàng yêu cầu thì ông không đủ khả năng. Không những thế, khi ngân hàng về thẩm định đã yêu cầu, khi mua ong giống phải làm biên bản mua bán rõ ràng. Ông Lương lo lắng, nếu trường hợp người bán không biết nói và viết tiếng Việt sẽ rất khó để làm biên bản mua bán theo yêu cầu.

Không riêng ông Lương, tại Mèo Vạc hiện có khoảng 100 hộ đã được thẩm định cho vay phát triển nuôi ong, với tổng nhu cầu vay trên 9,6 tỷ đồng. Tuy nhiên, số hộ được giải ngân chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Điệp khúc chờ đợi

Trao đổi về những vướng mắc trong triển khai thực hiện Nghị quyết 209, ông Ngô Xuân Nam, Phó Trưởng ban Kinh tế - Ngân sách, HĐND tỉnh Hà Giang nhận định, khó khăn nhất trong thực hiện Nghị quyết là số hộ dân có nhu cầu vay vốn rất lớn trong khi đang sử dụng tín dụng ưu đãi từ các chính sách khác, do đó không thuộc diện đối tượng được thụ hưởng vay vốn theo Nghị quyết. Sau khi thương thuyết không thành với phía ngân hàng về việc giải quyết cho vay đối với các đối tượng đang có dư nợ tại các ngân hàng, tỉnh Hà Giang có hướng giải quyết: Giao cho các huyện tuyên truyền, vận động nhân dân đang có khoản nợ nhỏ ở ngân hàng tìm cách xử lý hoặc bán vật nuôi hiện có (trâu, bò, lợn, gà) để tất toán số nợ cũ và vay mới theo Nghị quyết 209. Đối với tổ thẩm định, lên phương án hỗ trợ cán bộ thẩm định vay vốn theo phương thức làm ngoài giờ để đẩy nhanh tiến độ thẩm định. Để giảm sức ép cho tổ thẩm định, chính quyền cấp xã được yêu cầu loại bớt những trường hợp không đủ điều kiện ngay từ khâu đăng ký vay vốn.

Tỏ ra khá bất ngờ trước yêu cầu đối tượng vay nuôi ong phải xây dựng phương án sản xuất, ông Nam cho hay, đây là lần đầu tiên ông gặp trường hợp này. Vay vốn nuôi ong hay nuôi trâu bò về bản chất không khác nhau, đều là vay để phát triển sản xuất. Tuy nhiên, vay mua trâu bò với giá trị vay lớn lại không yêu cầu xây dựng phương án sản xuất, trong khi đó nuôi ong thường giá trị vay nhỏ hơn lại đòi hỏi phương án sản xuất là một bất cập. Ngoài ra, với trình độ dân trí của người dân vùng cao, thậm chí nhiều người dân không biết tiếng Việt thì họ không thể hiểu được khái niệm phương án sản xuất.

Một kịch bản đặt ra nếu hồ sơ vay vốn nuôi ong của người dân được thẩm định và phê duyệt, nhưng bản thân họ không đủ khả năng xây dựng phương án sản xuất do hạn chế về nhận thức và không được hỗ trợ xây dựng phương án, thì việc tiếp cận vốn là không thể. Nếu vướng mắc về xây dựng phương án sản xuất không được giải quyết sớm, các hộ nuôi ong như ông Lương vẫn cứ loay hoay chờ đợi, trong khi mùa ong đang đến gần.

Hồng Quảng