Thuận nhưng chưa tiện

Tăng ý thức cho cộng đồng

Những ngày gần đây, hình ảnh các anh, chị lao công mặc đồng phục màu xanh lá cây với chiếc xe đạp có gắn hai thùng rác bên cạnh cùng màu đi quanh phố phường để thu gom rác không còn là hình ảnh xa lạ đối với người dân Thủ đô Hà Nội và du khách.

Một ngày làm việc của Đội thu gom rác bằng xe đạp thuộc địa bàn quận Ba Đình trên các tuyến phố Đội Cấn - Hùng Vương- Trần Phú: Trên đoạn đường chưa đầy 1km, chiếc xe liên tục dừng, đỗ thu gom ni lông, giấy, chai lọ... Khi hai thùng đã đầy, rác được chuyển vào thùng cố định bên đường, rồi lại tiếp tục cuộc hành trình. Chị Nguyễn Thị Luyến - công nhân làm ca chiều thuộc Chi nhánh Ba Đình - URENCO cho biết: Ngày nào cũng thế, tờ mờ sáng chúng tôi đã phải dọn sạch tinh tươm toàn bộ khu vực xung quanh Lăng Bác. Để làm được điều này, các xe liên tục di chuyển quanh các tuyến phố để thu gom “rác tinh” - tức các loại rác nhỏ, túi nilông, vỏ chai... Từ ngày triển khai mô hình thu gom rác bằng xe đạp, công nhân môi trường như chị đỡ vất vả hơn so với đi bộ và phải đẩy xe rác như trước đây… Chị Luyến còn cho biết, không chỉ thu gom rác, các công nhân còn có nhiệm vụ tuyên truyền để người dân không xả rác ra nơi công cộng.

Khi được hỏi cảm nhận về mô hình thu gom rác này, nhiều du khách đến tham quan Thủ đô Hà Nội đã bày tỏ rất ấn tượng. Du khách người Hàn Quốc Han Ke-joung cho biết, anh đã đi du lịch ở nhiều nước, song đây là lần đầu tiên thấy công nhân môi trường nhặt rác bằng xe đạp. Còn đối với chính người dân sống tại Thủ đô Hà Nội như bà Nguyễn Thị Lợi ở phường Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm thì cho rằng, hình ảnh các cô lao công đi xe đạp khá lạ lẫm, khác hẳn với phương thức thu rác truyền thống. Nhưng màu xanh của trang phục, của xe, của thùng rác khiến người ta nghĩ ngay đến việc giữ gìn môi trường xanh, sạch, đẹp. Đặc biệt, dòng chữ "đừng vứt rác ra đường" in trên lưng áo các công nhân khiến mỗi người dân phải suy nghĩ về hành động xả rác thiếu ý thức của mình.

Cần có sự điều chỉnh

Mô hình thu gom rác bằng đi xe đạp bắt nguồn từ chủ trương đổi mới công nghệ, cơ giới hóa của Công ty URENCO. Được biết, sau khi triển khai thu gom bằng máy kết hợp sử dụng công nhân đi bộ dùng thùng nhỏ gom rác từ đầu tháng 6, mô hình dùng xe đạp thu gom rác đã triển khai tại 4 quận trung tâm là Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng và Đống Đa.

Theo Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội Nguyễn Hữu Tiến, ưu thế của mô hình dùng xe đạp thu gom rác là công nhân có thể di chuyển nhiều lần trên các tuyến phố. Khi phát hiện rác loại nhỏ sẽ thu gom ngay, còn khi gặp những loại rác lớn có thể đánh dấu rồi thông báo để xe thu gom rác lớn hơn đến làm nhiệm vụ. Ngoài ra, việc sử dụng mô hình này cũng góp phần cải thiện năng suất lao động so với cách đi bộ để thu gom và phù hợp với những nơi xe chuyên dụng không vào được, nhất là những góc hẹp, ngõ nhỏ, phố nhỏ, vỉa hè, vườn hoa... Cách làm này rất phù hợp với khu vực phố trung tâm của Thủ đô…

Những chiếc xe đạp thu gom rác không còn xa lạ đối với người dân Thủ đô.

Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm, loại hình thu gom rác này vẫn bộc lộ những hạn chế. Theo phản ánh của nhiều người dân trên địa bàn 4 quận nội được triển khai thí điểm, do việc thu gom rác lớn và quét lá đã có xe chuyên dụng, trên vỉa hè đã có công nhân đẩy thùng inox để thu gom nên người đi xe đạp chỉ thu nhặt rác ở mép đường dẫn đến hiệu quả không cao, trong khi đó lại phải cần thêm nhiều nhân lực. Ở mặt tích cực, việc di chuyển bằng xe đạp để thu gom rác tiện lợi hơn so với xe đẩy, nhưng vì là phương tiện thô sơ nên khi điều khiển xe đạp sát mép đường bên làn xe cơ giới để nhặt rác, vô tình đã trở thành người vi phạm Luật Giao thông đường bộ... Về vấn đề này, chị H - một công nhân thu gom rác bằng xe đạp thuộc chi nhánh Quận Đống Đa bày tỏ: Mô hình chở rác bằng xe đạp dù giúp công nhân môi trường đỡ vất vả, nặng nhọc hơn nhưng do thùng rác nhỏ nên thu gom được rất ít rác, chủ yếu là các loại rác tinh. Đó là chưa kể 2 thùng rác phía sau khá cồng kềnh, khi di chuyển trên phố rất dễ va quệt với các phương tiện khác, nhất là những lúc sang đường…

Trao đổi về vấn đề này, đại diện Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội thừa nhận, việc xe đạp thu dọn rác đi vào làn xe cơ giới là sai Luật Giao thông đường bộ dù phía sau xe đạp đã gắn một chiếc đèn cảnh báo, gọi là đèn công tác nên các phương tiện khác dễ dàng nhận ra xe của người đi thu gom rác để ưu tiên. Vấn đề này sẽ được Công ty tìm biện pháp khắc phục.

Không thể phủ nhận những hiệu ứng tích cực mà mô hình thu gom rác bằng xe đạp mang lại đối với môi trường Hà Nội, đặc biệt là những tác động đến ý thức của mỗi người dân. Tuy nhiên, URENCO có cần nghiên cứu, điều chỉnh phù hợp hơn, để việc thu gom rác vừa lại hiệu quả, vừa mang lại hình ảnh thân thiện đối với môi trường Thủ đô.

Bảo Hân