Báo chí - kênh xây dựng hình ảnh đại biểu của dân
Báo chí là phương tiện thông tin đại chúng thiết yếu đối với đời sống xã hội, là diễn đàn của nhân dân. Trong hoạt động của các ĐBQH, một mặt, báo chí là nguồn cung cấp thông tin về tình hình trong nước và thế giới. Mặt khác, đây là phương tiện hữu hiệu để ĐBQH bày tỏ chính kiến, báo cáo với cử tri về hoạt động của mình, qua đó xây dựng hình ảnh trước cử tri và công chúng. Với vai trò và tầm ảnh hưởng như vậy, khi xuất hiện trước báo chí, ĐBQH cần nắm được những kinh nghiệm và kỹ năng cần thiết.
Với báo chí, thông điệp của tôi là cánh cửa phòng luôn mở với báo chí. Không bao giờ nói không với báo chí. Báo chí cần mình là dư luận xã hội cần mình, là cử tri cần mình. Đến với báo chí bằng tư duy và tấm lòng rộng mở. Về mặt thông tin và tri thức, báo chí không chỉ là bạn mà còn là người thầy của bất cứ ai cầu thị. |
Việc phỏng vấn ĐBQH để lấy tin hoặc định hướng dư luận xã hội là hoạt động thường xuyên và là thuộc tính của các cơ quan báo chí, đặc biệt trong khoảng thời gian diễn ra các kỳ họp QH. ĐBQH cần biết được mối quan tâm của báo chí để tạo lập và xây dựng mối quan hệ với báo chí cũng như có được những kinh nghiệm khi trả lời phỏng vấn và viết bài cho các báo.
Với ĐBQH, báo chí thường quan tâm và phỏng vấn các ĐBQH là lãnh đạo ở Trung ương và địa phương; ĐBQH là đối tượng đặc biệt (trẻ, người dân tộc thiểu số, đại biểu tôn giáo, trí thức…); ĐBQH là đối tượng liên quan đến vấn đề cụ thể của Kỳ họp (tài chính, giáo dục, y tế, môi trường…); ĐBQH là người thường có ý kiến “nóng”, đáng quan tâm trên hội trường kỳ họp…
Về thông tin, báo chí thường quan tâm đến những vấn đề bức xúc đang được QH thảo luận ở Hội trường, những vấn đề còn có nhiều ý kiến khác nhau về tình hình kinh tế - xã hội, những chủ trương, chính sách mới; những vấn đề của địa phương vừa có sự cố, thiên tai; những vấn đề, sự kiện bất ngờ, thu hút sự quan tâm của dư luận mới xảy ra gần đây…
Bằng việc nắm bắt được mối quan tâm của báo chí, ĐBQH sẽ có những định hướng và chuẩn bị kỹ lưỡng hơn khi xây dựng mối quan hệ với các cơ quan báo chí.
Khi trả lời phỏng vấn báo chí, ĐBQH cần nắm vững vấn đề mình được phỏng vấn… QH là cơ quan lập pháp, khi trả lời phỏng vấn báo chí hoặc xuất hiện trên truyền hình, trước hết, ĐBQH phải nắm vững luật pháp, không thể trả lời chung chung hoặc “có thể”, hoặc “để tôi kiểm tra lại xem vấn đề đó ở luật nào…?”. Người nghe, người xem sẽ biết ngay mình hổng kiến thức nền, đó là chưa nắm vững luật pháp.
Trong khi giao tiếp với báo chí, ĐBQH cần luôn đi thẳng vào vấn đề được hỏi, không vòng vo, không né tránh những câu hỏi hóc búa, nhạy cảm. Không nói sai sự thật, nói trái với ý nghĩ của mình. Phải có chính kiến của mình, không phát biểu theo ý kiến số đông, không nên để người đối thoại lái mình phát biểu theo ý định của họ. Trả lời phỏng vấn trên báo chí thực chất là cung cấp thông tin, định hướng dư luận, truyền thông điệp của đại biểu nên trong khi trả lời, nhất là trên truyền hình phải có tâm thế tự tin. Cần từ chối trả lời những vấn đề mình không biết rõ, mình chưa nghĩ chín hoặc những vấn đề quá nhạy cảm. Điều gì không nên nói hoặc không muốn nói với phóng viên thì đừng bao giờ nói, để mình không bị rơi vào tình trạng phát ngôn rồi không thể thu lại được, vì người xưa thường nói bệnh từ miệng mà vào, họa từ miệng mà ra.
Cần sử dụng cách nói có hàm ý, có hình tượng trong trường hợp cần tránh nói những điều quá thô hoặc quá sốc với người nghe. Có thể nhấn mạnh lại thông điệp mình định truyền đi là gì. Nên dùng từ có hình ảnh, tránh nói lời khô khan, hành chính. Nên hỏi lại người đối thoại khi cần thiết (để hiểu rõ câu hỏi, hiểu ý đồ của người hỏi và để có thời gian suy nghĩ thêm).
Khi giao tiếp với báo chí, đại biểu không nên ham sử dụng các thuật ngữ chuyên môn, thay vào đó cố gắng nói một cách giản dị, sinh động, dễ hiểu; sử dụng cách nói hài hước khi cần. Không vội vã, không trả lời nhanh quá hoặc chậm quá, giữ giọng nói ở mức vừa phải, không quá to và cũng không nói quá nhỏ. Lúc cần nhấn mạnh nên nhấn bằng giọng nói, tránh đều đều… Khi đối diện với một câu hỏi tiêu cực, đừng bắt chước thái độ tiêu cực, tự ái hay bảo thủ. Đặc biệt, đừng bao giờ bực bội, gay gắt hoặc sử dụng những lời châm chọc, miệt thị.
Nắm vững và thực hành tốt những kỹ năng tiếp xúc với báo chí thì chính là ĐBQH đã cung cấp thông tin, truyền thông điệp, sử dụng tốt công cụ này như một kênh thông tin để xây dựng hình ảnh đại biểu của dân.