Luật Giải quyết tranh chấp môi trường

Anh Minh 09/07/2016 08:26

Trong số 14 luật về môi trường ở Nhật Bản đã được ban hành và sửa đổi kể từ năm 1970, quan trọng phải kể đến Luật Giải quyết tranh chấp môi trường, đã giúp bảo vệ quyền lợi của cộng đồng, giảm thiểu gánh nặng cho nạn nhân môi trường trong việc đòi bồi thường thiệt hại.

Để thực hiện Luật Giải quyết tranh chấp môi trường, Chính phủ Nhật Bản đã lập Ủy ban Điều phối tranh chấp môi trường (EDCC) vào năm 1972 như là một cơ quan bên ngoài của Văn phòng Thủ tướng, bằng cách củng cố các Ủy ban điều phối đất và Ủy ban Kiểm tra ô nhiễm Trung ương. EDCC có nhiệm vụ cung cấp các dịch vụ trung gian, hòa giải, trọng tài và các dịch vụ xét xử để giải quyết tranh chấp về môi trường một cách nhanh chóng, công minh và để cân bằng sử dụng đất giữa khai thác mỏ, khai thác đá và lợi ích chung trong việc sử dụng đất phù hợp và hiệu quả.

Thảm họa hạt nhân tại Fukushima
Thảm họa hạt nhân tại Fukushima

Ở Nhật Bản, các tỉnh cũng có thể thiết lập những Ủy ban Kiểm tra tình trạng ô nhiễm cấp tỉnh để giải quyết các vấn đề môi trường ở địa phương. Các Ủy ban này sẽ tiếp nhận các vụ kiện môi trường với bốn thủ tục giải quyết tranh chấp trong giải quyết tranh chấp lựa chọn: Hòa giải, trung gian hòa giải, phân xử, xét xử trách nhiệm và xét xử nguyên nhân

Hòa giải

Những người hòa giải được bổ nhiệm trong số ba hoặc ít hơn ba thành viên của Ủy ban Điều phối tranh chấp, có trách nhiệm giúp các bên liên quan đạt được giải quyết tự chủ thông qua đàm phán và thảo luận.

Hòa giải trung gian

Trong một vụ kiện, Ủy ban Trung gian hòa giải sẽ được thành lập, bao gồm 3 thành viên của Ủy ban Điều phối tranh chấp, giúp các bên hình thành các giải pháp hợp lý. Ủy ban có thể đánh giá vụ kiện, đề xuất giải pháp nhưng không có quyền đưa ra một quyết định ràng buộc pháp lý. Nếu hai bên chấp thuận hòa giải, thỏa thuận này trở thành một hợp đồng ràng buộc pháp lý.

Phân xử

Trong quá trình phân xử, các bên liên quan phải từ bỏ quyền của mình để kháng cáo tới tòa án tư pháp và giao phán quyết cho một ủy ban phân xử. Ủy ban Phân xử gồm 3 thành viên, được chọn lựa từ Ủy ban Điều phối tranh chấp. Kết quả phân xử có hiệu lực hợp pháp như quyết định pháp lý cuối cùng. Phán quyết có thể thực hiện bằng vũ lực khi có mệnh lệnh của tòa án.

Xét xử nguyên nhân, trách nhiệm

Dịch vụ xét xử do Ủy ban Điều phối tranh chấp cung cấp. Ủy ban Xét xử gồm 3 - 5 thành viên của Ủy ban Điều phối tranh chấp, được ủy quyền để đưa ra phán quyết hợp pháp nhằm giải quyết tranh chấp. Các vụ xét xử được tiến hành bằng cách điều chỉnh các vấn đề, kiểm tra các tài liệu chứng cứ và nhân chứng giống như các trường hợp tranh chấp dân sự.

Đối với thủ tục xét xử trách nhiệm, Ủy ban Xét xử phải xác định một bên có trách nhiệm bồi thường những thiệt hại ô nhiễm môi trường hay không và số tiền bồi thường cho những thiệt hại gây ra là bao nhiêu. Quyết định phán quyết được xem như là một thỏa thuận hợp pháp của các bên, trừ khi một bên không hài lòng đưa vụ kiện đến tòa án xét xử trong vòng 30 ngày sau khi xét xử.

Đối với thủ tục xét xử nguyên nhân, Ủy ban Xét xử chịu trách nhiệm xác minh có hay không nguyên nhân tồn tại giữa hành động bất hợp pháp bị cáo buộc và thiệt hại do ô nhiễm môi trường.

Với Luật Giải quyết tranh chấp môi trường, rất nhiều vụ ô nhiễm nguồn nước, nguồn đất, gây tác hại nghiêm trọng đến người dân đã được xử lý, trong đó, đáng kể là vụ ô nhiễm thủy ngân ở vịnh Minamata. Sau khi luật này được ban hành, tập đoàn Chisso, đơn vị bị cáo buộc đã đổ thủy ngân methyla xuống Vịnh Minamata, đã phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho các nạn nhân.

Anh Minh