Minh bạch đang ở đâu?

 Nhưng vì sao nói nhiều đến minh bạch, nhưng “nhãn tiền” cuộc sống bao việc vẫn cứ thấy minh bạch như vẫn còn xa. Các DN và người dân nhìn vào cách hành xử của các cơ quan công quyền, các công chức thực thi nhiệm vụ, vẫn lộ rõ sự minh bạch đó đây đang như đi ngược lại. Thì cứ nhìn một việc các trạm kiểm soát vi phạm giao thông, mà người thực thi cứ “núp với nấp”, vừa mất đi hình ảnh đẹp đĩnh đạc trong thi hành công vụ của cảnh sát giao thông, vừa làm cho trong mắt người dân rất phản cảm.

 Nói chuyện nhỏ ngoài đường, để nhìn về cái lớn hơn trong các công sở hiện nay. Ai cũng nhìn thấy bộ máy hành chính quá nặng nề cồng kềnh, đang là căn nguyên của những sự hành DN, nhũng nhiễu với người dân, mà Đảng, Chính phủ đang quyết tâm tuyên chiến. Rõ ràng ngân sách không thể “cõng nổi” đội ngũ công chức quá đông. Nhưng loại ai, để ai thì quả là bài toán khó có ngay lời giải. Cứ nói công chức “vác ô”, nhưng tổng kết hàng năm ai cũng hoàn thành nhiệm vụ, thậm chí hoàn thành xuất sắc hết cả kia, thì loại ai, ai loại?

Cái không minh bạch nhìn rõ cả trong nhận xét đánh giá cán bộ dưới quyền. Con cháu cài cắm, thân hữu gửi gắm thân quen dù năng lực yếu kém, nhưng vì cái “tình thân” người nhà, vì cái nghĩa “chiến hữu” với nhau cũng đành phải “nhắm mắt” cho qua, đưa vào danh sách công chức tốt. Thế thì minh bạch nỗi gì?

Đánh giá cán bộ để đề bạt cất nhắc là một việc khó, công phu, cần ở người “có quyền” được đánh giá một sự khách quan, vô tư, nhưng liệu có vô tư, khách quan không? Liệu bộ nọ, ngành kia có chuyện “đan chéo” gửi con cháu sang nhau, kiểu tôi nhận con anh, anh nhận cháu tôi không? Nếu có cả, thì tránh sao được cái chút “thiên vị”, nể nang nhau.

Có phải thế mà câu chuyện tham nhũng chính sách, chính sách bị chi phối cũng bởi những cán bộ “con anh, cháu tôi” này đang ỷ thế cậy quyền khuynh đảo làm gió làm mưa! Nhìn lại những việc ồn ã trong tuyển dụng luân chuyển cán bộ kiểu “tung hứng” như “làm xiếc” ở Bộ Công thương mà dư luận đang chờ kết luận thanh tra, nếu không xử lý nghiêm thì làm sao nói đến hai tiếng minh bạch?

Xã hội hơn lúc nào hết cần sự minh bạch trong tất cả các lĩnh vực. Nhưng muốn “minh”, muốn “bạch” cũng còn là con đường dài cam go đâu có dễ. Vì sao? Truy đến cùng, thì cũng bởi cái “một bộ phân không nhỏ” công chức có quyền tha hóa, biến chất đang như những “con sâu từ trong” còn ẩn náu đó đây ngay chính các cơ quan công quyền của chúng ta? Nhận ra “dung nhan chân tướng” để “chỉ rõ mặt gọi rõ tên” nào có dễ dàng gì? Chúng “kết thành bè, kéo thành cánh”, o bế, che chắn cho nhau, bao bọc nhau như con sâu ém mình trong cái “kén bọc” rất kín, rất tinh vi. Nhìn về những vụ đất đai, bạc tiền thất thoát lớn, thì cũng đều là nhứng “nhân vật” có quyền nọ, chức kia cả.

 Đừng cho là dư luận xoi mói, truy xét, hãy thẳng thắn nhìn vào các cơ quan công quyền từ Trung ương đến các tỉnh thành, quận, huyện, xã phường suốt những năm qua được tuyển chọn thế nào, chất lượng đội ngũ ra sao? Rõ ràng là bất cập, là công chức yếu kém ỷ thế “cha chú” cũng chả ít. Cấp phép xây dựng, làm sổ đỏ những vị trí này là ai, liệu có phong bao, phong bì “bôi trơn” không? Ngồi nơi trụ sở, thuế, hải quan là ai mà DN đến các địa chỉ này làm thủ tục có bị nhiễu sự của những “chi phí ngầm” đâu dễ gọi rõ tên không? Không hiếm khi doanh nghiệp và người dân gõ cửa vay vốn ngân hàng còn bị gợi ý chia chác “hoa hồng”, phẩy phết trong những hợp đồng khế ước tiền cho vay? Thì đã có cán bộ hải quan ra hầu tòa, có cán bộ làm thủ tục thông quan ở sân bay Tân Sơn Nhất chỉ vài cái phong bì cầm của các DN đã “ẵm gọn” tiền tỷ rồi kia! Đã có không ít cán bộ NH quyền uy “tay nhúng chàm” quá tai tiếng. Mới đây thôi lại một giám đốc NH huyện ở Đắk Lắk ai hay chỉ một món cho vay nhỏ của khách hàng đã đòi bôi trơn “lại quả” 150 triệu đồng vừa bị cơ quan pháp luật “sờ gáy” nghe quá giật mình!

Minh bạch là gì, minh bạch ở đâu mà cứ như xa vời thế? Minh bạch là “trên bảo dưới nghe”! Nhưng minh bạch mà trên bảo dưới cứ ỳ ra, cứ lờ đi như không hay biết? Ai hay Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh chỉ đạo cách chức một Trưởng phòng TN - MT huyện Hóc Môn mấy tháng rồi, mà vẫn như “nước chảy bèo trôi”, như đi vào im lặng.

Lãnh đạo các tỉnh Tây Nguyên trả lời ra sao, khi Thủ tướng Chính phủ yêu cầu đóng tất cả các cửa rừng, mà sau đó tình trạng xe chở gỗ vẫn ùn ùn từ rừng đi ngang nhiên “qua mặt” cả chốt kiểm lâm gác rừng? Liệu có chuyện “ngoắc tay” để phá rừng không? Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo làm rõ vụ “coi trời bằng vung” này. Dư luận cả nước vẫn chờ câu trả lời từ lãnh đạo các tỉnh Tây Nguyên kia!

Minh bạch, rõ ràng là không thể khác! Không thể để cho cái sự minh bạch cứ chạy xa hoài, mà không chỉ thẳng mặt, gọi rõ tên ra?

Đăng Quang