Phân biệt chức năng Cảng vụ với Ban quản lý và khai thác cảng

Về mô hình Ban quản lý và khai thác cảng

Theo Báo cáo Một số vấn đề lớn về việc giải trình, tiếp thu chỉnh lý dự thảo Bộ luật Hàng hải Việt Nam (sửa đổi) do Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý trình bày, hiện còn hai loại ý kiến khác nhau. Loại ý kiến thứ nhất tán thành với Dự thảo quy định về mô hình Ban quản lý và khai thác cảng để áp dụng ở cảng biển trọng điểm, có quy mô lớn, sẽ được xây dựng mới. Loại ý kiến thứ hai cho rằng, quy định về Ban quản lý và khai thác cảng như dự thảo Luật là chưa rõ về tính chất, địa vị pháp lý… rất dễ dẫn tới chồng chéo với chức năng quản lý nhà nước của Cảng vụ hàng hải và chính quyền địa phương. Loại ý kiến này đề nghị nên nghiên cứu bổ sung một số nhiệm vụ cần thiết cho Cảng vụ hàng hải. Cơ quan thẩm tra tán thành với loại ý kiến thứ nhất.

Tán thành với quy định Ban quản lý và khai thác cảng trong dự thảo Luật, nhưng, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Phan Xuân Dũng cho rằng, nội dung này trong dự thảo Luật quy định quá ngắn, rất khó trong triển khai. Cần phải làm rõ, chính quyền cảng này có bao gồm Cảng vụ hàng hải, Cảng vụ đường thủy nội địa hay không? Khi có Ban quản lý và khai thác cảng thì Cảng vụ có tồn tại song song hay không và tồn tại kiểu như thế nào? Đề nghị cần nghiên cứu thêm, hình thành bộ máy tổ chức, tránh chồng chéo với Cảng vụ hàng hải và Cảng vụ đường thủy nội địa.

Làm rõ chức năng Cảng vụ và Ban quản lý

Cảng vụ là cơ quan quản lý nhà nước, nhưng trong dự thảo Luật quy định Cảng vụ chỉ có nhiệm vụ tham gia xây dựng kế hoạch. Còn Ban quản lý và khai thác cảng, hoạt động dưới hình thức doanh nghiệp nhà nước, lại làm quy hoạch, trong khi cơ quan quản lý nhà nước là Cảng vụ chỉ tham gia quy hoạch! Chủ nhiệm VPQH Nguyễn Hạnh Phúc đề nghị làm rõ vấn đề này.

Mặt khác, trong Báo cáo giải trình có ghi, mô hình Ban quản lý và khai thác cảng để áp dụng ở cảng biển trọng điểm, có quy mô lớn, sẽ được xây dựng mới. Vậy những cảng biển khác thì áp dụng mô hình quản lý gì? Chủ nhiệm Nguyễn Hạnh Phúc cho rằng Báo cáo giải trình chưa làm rõ vấn đề này.

Cho ý kiến về nội dung này, Phó chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng, quy định về Ban quản lý và khai thác cảng tại điều 142 là điểm đột phá của Luật Hàng hải sửa đổi lần này để tăng cường hiệu quả của hoạt động quản lý, khai thác cảng biển, khắc phục những hạn chế về đầu tư manh mún, khai thác không hiệu quả như một số cảng biển hiện nay. Phó chủ tịch nhận định, nếu chúng quy định được mô hình quản lý mà các nước phát triển đang áp dụng thì sẽ hiệu quả hơn. Phó chủ tịch QH cũng đặt vấn đề, nếu như mô hình Ban quản lý và khai thác cảng áp dụng cho các cảng lớn chúng ta sẽ xây dựng mới, vậy tại các cảng này có Cảng vụ hay không? Cảng vụ là cơ quan quản lý nhà nước, cánh tay nối dài của Cục Hàng hải, đặt tại cảng. Nếu khi áp dụng mô hình Cảng vụ tại cảng mà có Ban quản lý và khai thác cảng thì có chồng lấn và thừa cơ quan quản lý nhà nước hay không?

Phó chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân chỉ rõ, mô hình Ban quản lý và khai thác cảng là mô hình doanh nghiệp nhà nước, nếu ghi có chức năng quản lý nhà nước là không hợp lý, mà cần ghi là đơn vị được nhà nước giao chức năng quản lý một số nhiệm vụ trong phạm vi vùng biển, vùng đất được giao. Phó chủ tịch QH cho rằng, nếu luật này ra đời mà vẫn cứ quy định mô hình quản lý Cảng vụ với các bất cập hiện hành thì không bao giờ có cơ hội để chúng ta phát triển và khai thác cảng có hiệu quả. Vấn đề ở đây là nhà nước nên quản lý cái gì? Theo Phó chủ tịch QH, Cục Hàng hải và địa phương có cảng vẫn có thể quản lý nhà nước nếu chúng ta làm tốt công tác quy hoạch, đặc biệt là quy hoạch về đất đai, vùng nước của cảng. Đồng thời, giám sát việc triển khai thực hiện quy hoạch có đúng hay không? 

Nhấn mạnh sự cần thiết quy định về mô hình Ban quản lý và khai thác cảng biển, Phó chủ tịch QH đề nghị cần phải quy định rõ chức năng nào của đơn vị này được nhà nước giao quản lý.

+ Tiếp đó, UBTVQH cho ý kiến về các vấn đề lớn còn có ý kiến khác nhau của dự án Bộ luật Dân sự (sửa đổi).

Tự Cường- Trần Hiếu