Nổ mìn, chỉnh giờ và bước lùi một thập kỷ

Hòn bấc ném qua, hòn chì ném lại

Hai binh sĩ Hàn Quốc thuộc Sư đoàn Bộ binh số 1 bị thương nặng trong vụ nổ mìn sáng 4.8 ở phía Nam DMZ, thuộc tỉnh Gyeonggi của Hàn Quốc, khi đang thực hiện nhiệm vụ tuần tra tại đây. Thiếu tướng Koo Hong-mo thuộc Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Hàn Quốc cho biết, theo kết quả điều tra tại hiện trường, các binh sĩ Triều Tiên đã vượt qua ranh giới phân định quân sự để đặt mìn gần vị trí canh gác của binh sĩ Hàn Quốc ở DMZ. Tướng Koo Hong-mo nhấn mạnh hành động này của phía Triều Tiên vi phạm Hiệp định Đình chiến năm 1953 và Thỏa thuận Không tấn công lẫn nhau giữa hai miền, đồng thời yêu cầu Bình Nhưỡng xin lỗi. Ông cũng cảnh báo Triều Tiên sẽ phải “trả giá một cách công bằng” cho các hành động khiêu khích của họ.

Binh lính Hàn Quốc kiểm tra an ninh dọc hàng rào dây thép gai của Khu vực Phi quân sự (DMZ) ở Cheorwon, Hàn Quốc

Nguồn: AP

Khu vực DMZ dài 4km là một trong những phần đường biên giới được bảo vệ nghiêm ngặt nhất thế giới, ngăn cách hai miền Triều Tiên. Ngay sau vụ nổ mìn tại DMZ mới đây, Chính quyền Seoul lập tức siết chặt an ninh biên giới. Cùng với đó, quân đội Hàn Quốc cũng được lệnh nối lại chiến dịch tuyên truyền bằng loa công suất lớn dọc biên giới. Loại loa công suất lớn này sẽ giúp Hàn Quốc truyền tải thông tin tới người dân ở khoảng cách từ 10km tới 20km. Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Hàn Quốc Kim Min-seok khẳng định, nước này đã chuẩn bị cho những tình huống xấu và sẽ phản ứng ngay lập tức nếu binh sĩ Triều Tiên bắn vào những chiếc loa này. Đây là lần đầu tiên Hàn Quốc khởi động lại chiến dịch tuyên truyền vốn đã ngừng từ năm 2004.

Tháng 6.2004, Hàn Quốc và Triều Tiên đã nhất trí ngừng “Chiến tranh tuyên truyền dọc biên giới” nhằm làm dịu căng thẳng giữa hai miền. Năm 2010, Seoul định nối lại hoạt động tuyên truyền bằng loa phóng thanh và rải truyền đơn dọc biên giới để “trả đũa” Triều Tiên sau vụ chiến hạm Cheonan của nước này bị chìm, mà phía Seoul cho rằng do ngư lôi của Bình Nhưỡng gây ra. Tuy nhiên, chiến dịch này sau đó đã bị hủy do Triều Tiên tuyên bố nếu Hàn Quốc nối lại hệ thống loa phóng thanh, quân đội Triều Tiên sẽ bắn phá. Theo các nhà phân tích, hiện chưa rõ hoạt động tuyên truyền bằng loa phóng thanh dọc biên giới lần này kéo dài trong bao lâu, song những động thái kiểu “hòn bấc ném qua, hòn chì ném lại” này đang khiến mối quan hệ liên Triều chứng kiến bước lùi 11 năm.

Tăng nhiệt

Trong khi vụ nổ mìn còn chưa lắng xuống, Quốc hội Triều Tiên lại thông qua quyết định điều chỉnh múi giờ chuẩn sang “Giờ Bình Nhưỡng”, chậm hơn 30 phút so với giờ chuẩn mà hai miền đang sử dụng. Việc chỉnh giờ sẽ được áp dụng từ ngày 15.8, đúng dịp kỷ niệm 70 năm ngày Bán đảo Triều Tiên được giải phóng khỏi ách thống trị thực dân của Nhật Bản, một ngày lễ lớn chung của hai miền. Phản ứng trước động thái trên, Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye cảnh báo, quyết định đơn phương điều chỉnh giờ của Triều Tiên mà không có sự tham vấn hay báo trước, có thể khoét sâu những bất đồng giữa hai bên. Bà còn nhấn mạnh quyết định này đi ngược lại những nỗ lực hướng tới sự hợp tác liên Triều và công cuộc thống nhất hòa bình giữa hai miền.

Căng thẳng bị đẩy lên nấc thang mới khi người phát ngôn Bộ Thống nhất Hàn Quốc Jeong Joon-hee ngày 10.8 cho biết, Triều Tiên đã từ chối tiếp nhận đề nghị của Hàn Quốc về việc tổ chức đàm phán liên Triều. Trước đó, nhân chuyến thăm của bà Lee Hee-ho - phu nhân cố Tổng thống Hàn Quốc Kim Dae-jung (người khởi xướng và xây dựng chính sách “Ánh dương” nhằm thúc đẩy các hoạt động giao lưu và hòa giải liên Triều), Hàn Quốc đã tìm cách chuyển một bức thư tới Ban Mặt trận thống nhất của Triều Tiên đề nghị tổ chức đàm phán cấp cao nhằm thảo luận một cách toàn diện về việc đoàn tụ các gia đình bị ly tán trong chiến tranh Triều Tiên và các vấn đề khác mà hai bên cùng quan tâm. Tuy nhiên, phía Triều Tiên không chấp nhận điều này với lý do chưa nhận được lệnh từ ban lãnh đạo. Hàn Quốc bày tỏ lấy làm tiếc về động thái này của Triều Tiên, đồng thời kêu gọi Bình Nhưỡng chấp nhận đề nghị đàm phán của Seoul càng sớm càng tốt và hướng tới việc cải thiện các mối quan hệ hai miền.

Bà Lee Hee-ho đến Bình Nhưỡng theo lời mời của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, nhưng cuộc gặp mặt được trông đợi giữa hai người đã không diễn ra trong suốt chuyến thăm bốn ngày của bà Lee. Giới quan sát cho rằng việc Triều Tiên bất ngờ làm căng thẳng tình hình xuất phát từ kế hoạch tập trận chung giữa Hàn Quốc và Mỹ dự kiến sẽ diễn ra vào cuối tháng 8. Bình Nhưỡng đã nhiều lần lên tiếng phản đối và đòi hủy bỏ cuộc tập trận này.

Vụ căng thẳng mới nhất xảy ra vào thời điểm nhạy cảm khi hai miền chuẩn bị kỷ niệm 70 năm ngày Bán đảo Triều Tiên được giải phóng khỏi ách thống trị thực dân của Nhật Bản. Không ít người đã kỳ vọng lễ kỷ niệm sẽ mở ra cơ hội cho hai bên xích lại gần nhau. Tuy nhiên, những nỗ lực tổ chức lễ kỷ niệm chung đã thất bại và cả hai đều đổ lỗi cho nhau thiếu thiện chí. Điều này một lần nữa cho thấy chỉ những tuyên bố cải thiện quan hệ là chưa đủ, cần có những bước đi cụ thể và quan trọng hơn là xóa bỏ sự nghi kỵ giữa các bên để tiến trình hòa bình trên bán đảo Triều Tiên sớm tìm ra cánh cửa mở.

Bình Minh