Tháng sáu ở Long Thành

Cuộc sống quá khổ vì dự án treo

Vượt qua gần bốn mươi cây số từ TP Hồ Chí Minh, chúng tôi có mặt tại xã Suối Trầu, huyện Long Thành. Theo quy hoạch đây là trụ sở Cảng Hàng không quốc tế Long Thành. Dưới tán hàng cao su già cỗi, Chủ tịch UBND huyện Long Thành Lê Văn Ý cho biết, Cảng Hàng không quốc tế Long Thành đã được Thủ tướng phê duyệt quy hoạch vị trí, quy mô từ năm 2005. Tuy nhiên, sau hơn chục năm nâng lên đặt xuống, nay dự án mới được Chính phủ trình QH. Nếu cho phép tôi được nhận xét về dự án thì xin nói rằng, việc thực hiện quá chậm, bởi lẽ liên quan đến cuộc sống treo của hàng nghìn hộ dân. Theo tính toán, để phục vụ trọn gói cho dự án cần khoảng 5.000ha đất, tập trung tại 6 xã, với khoảng hơn 4.730 hộ, 14.994 nhân khẩu trên địa bàn bị ảnh hưởng.

Đoàn công tác của QH khảo sát tại địa điểm dự kiến xây dựng Cảng Hàng không quốc tế Long Thành

Đưa tay quệt ngang khuôn mặt ướt đầm mồ hôi, anh Nguyễn Văn Đông, 57 tuổi, ấp 1, Suối Trầu, huyện Long Thành ngán ngẩm nói, tôi mệt mỏi quá rồi, hơn chục năm nay, năm nào cũng thấy cán bộ thông báo xuống đo đạc nhường đất cho sân bay. Gia đình muốn chuyển đổi canh tác hay sửa lại cái nhà cũng lo ngay ngáy bởi lỡ sửa xong lại phải di dời. Vì vậy, chúng tôi mong muốn sân bay Long Thành được xây dựng càng sớm càng tốt. Dự án càng kéo dài thì cuộc sống của dân càng khổ.

Chung niềm mong ước sớm được di dời, bà Nguyễn Thị Hai Thu, 65 tuổi cho biết, lãnh đạo chính quyền địa phương ở đây cũng đã tiếp xúc với các hộ dân để lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của bà con rồi. Tôi mong QH duyệt ngay đi chứ đừng để lâu thêm nữa. Nếu tới đây Cảng Hàng không Long Thành được hoàn thành thì chắc chắn chúng tôi sẽ có nhiều cơ hội tạm biệt cây cao su để chuyển sang kinh doanh, dịch vụ, nâng cao đời sống, kinh tế.

Ông Nguyễn Khắc Ngô, ngụ ấp 1, xã Suối Trầu, một trong những hộ bị giải tỏa trắng nhường đất cho dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành cho rằng: 10 năm sống trong vùng quy hoạch, người dân đã chịu nhiều thiệt thòi do không được sửa chữa, xây dựng nhà cửa, con em phải học trong những ngôi trường xập xệ, xuống cấp; đường sá trong xã không được đầu tư xây dựng. Người dân ở đây mong muốn dự án sân bay Long Thành sớm được đầu tư, xây dựng để dân bớt khổ, con em trong vùng có điều kiện học hành tốt hơn.

Chủ tịch UBND xã Suối Trầu Nguyễn Văn Hiệp cho biết, xã Suối Trầu, huyện Long Thành có 1.187ha đất với 2.002 hộ nằm trong quy hoạch. Tất cả hộ dân trên địa bàn xã đều sản xuất nông nghiêp (điều, cao su, cà phê). Dù những cây này đã được trồng hơn 20 năm nay, năng suất rất thấp nhưng họ không dám chuyển đổi bởi sợ giá bồi thường sẽ ít hơn. Đáng nói là từ khi có quy hoạch dự án, gần như tất cả khoản đầu tư các công trình điện, đường, trường, trạm trên địa bàn xã đều bị dừng lại. Trên địa bàn xã hiện chỉ có duy nhất con đường từ trung tâm huyện về đến UBND xã là được tráng nhựa. Nhiều tuyến đường còn lại là đường đất, mỗi khi trời mưa thì lầy lội, còn trời nắng thì bụi bay mịt mù.

Chủ tịch UBND xã Bình Sơn cũng cho biết, thời gian gần đây, trước thông tin về dự án sắp được triển khai, nhiều người dân ở các vùng khác tìm đến đây thu mua đất, trồng cây để đón quy hoạch chờ được bồi thường. Trong khi các hộ dân trong xã vẫn bất động, không dám xây dựng, sửa chữa nhà cửa vì không biết khi nào dự án triển khai. Tâm tư nguyện vọng của người dân là dự án sớm được triển khai để ổn định cuộc sống.

Người dân được đào tạo nghề, hỗ trợ việc làm

Theo UBND tỉnh Đồng Nai, hiện có hơn 4.730 hộ với 14.994 nhân khẩu trên địa bàn bị ảnh hưởng bởi Dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành, trong đó, hơn 3.574 hộ bị giải tỏa trắng. Đồng thời nhiều trường học, cơ quan nhà nước và cơ sở tôn giáo cũng phải di dời. Kinh phí thực hiện bồi thường, hỗ trợ 13.104 tỷ đồng.

Tuy nhiên, với phương châm dễ trăm lần không dân cũng chịu - khó vạn lần dân liệu cũng xong, tỉnh Đồng Nai đã rất chủ động chỉ đạo trong việc xây dựng quy hoạch; công khai minh bạch, triệt để thực hiện phương châm dân chủ bàn bạc trong dân về từng tiêu chí, chế độ hỗ trợ cho từng hộ. Kết quả, có 99,9% người dân đồng tình di dời nhường đất cho Dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành.

Phó giám đốc Trung tâm phát triển quỹ đất – Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đồng Nai Nguyễn Đồng Thanh cho biết, nhằm tạo điều kiện cho người trực tiếp sản xuất nông nghiệp có đất bị thu hồi chủ động chuyển đổi nghề nghiệp, UBND tỉnh Đồng Nai đã tiến hành quy hoạch 02 khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn (diện tích 282,35ha) và Khu tái định cư Bình Sơn (diện tích 282,3ha) để bố trí cho các hộ dân thuộc diện giải tỏa trắng khi thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, đồng thời hỗ trợ chuyển đổi nghề bằng mức 1,5 lần giá đất nông nghiệp cùng loại do UBND tỉnh Đồng Nai quy định. Bên cạnh đó, trong quá trình triển khai xây dựng sân bay Long Thành, sẽ cần 20.000 lao động để triển khai thi công xây dựng với tỷ lệ lao động phổ thông khoảng 75% cũng như một số lao động có trình độ được đào tạo để được nhận vào làm việc. Ngoài ra các nhân khẩu trong độ tuổi lao động, với trên 80% có nhu cầu chuyển đổi nghề nghiệp và tạo việc làm mới, sau khi được đào tạo nghề sẽ tạo điều kiện bố trí làm việc tại các Khu công nghiệp Lộc An -Bình Sơn, KCN Long Đức, các khu công nghiệp lân cận sân bay Long Thành.

Người lao động được đào tạo có độ tuổi 40 trở lên không đủ điều kiện vào làm việc trực tiếp sản xuất tại các khu công nghiệp, sẽ được đưa vào HTX sản xuất. Đối với các nhân khẩu trên độ tuổi lao động, có nhu cầu tiếp tục làm việc, UBND tỉnh Đồng Nai sẽ xây dựng chương trình riêng để tạo điều kiện thực hiện các công việc sử dụng lao động nhẹ phù hợp với khả năng lao động như thủ công mỹ nghệ, mây - tre - nứa - lá, sản xuất rau sạch, chăn nuôi… Ngoài ra, người lao động bị thu hồi đất nông nghiệp có nhu cầu đi làm việc ở nước ngoài. Nguồn kinh phí hỗ trợ được bố trí từ Quỹ Phát triển đất của tỉnh hoặc được vay vốn lãi suất ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội để chi trả các chi phí cần thiết để đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài.

Trao đổi với chúng tôi, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Đinh Quốc Thái chia sẻ, Dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành đã được Chính phủ phê duyệt quy hoạch từ năm 2005, do đó chúng tôi mong muốn dự án sớm được triển khai đầu tư để ổn định đời sống và sản xuất của nhân dân.

Như vậy đã rõ, dù hoàn cảnh của mỗi hộ nông dân còn rất nhiều khó khăn, nhưng khi đã dân chủ bàn bạc, ý Đảng, lòng dân đã gặp nhau, thì người dân sẵn sàng, tự nguyện hy sinh quyền lợi cá nhân để đạt mục đích của cộng đồng.

<I>Ghi chép của</I> Chí Tuấn