CPI 2014 thấp nhất trong 10 năm bất thường hay không?
Tổng cục Thống kê công bố chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 12 giảm 0,24% so với tháng trước. Như vậy, CPI cả năm 2014 chỉ tăng 1,84% so với năm 2013. Tốc độ tăng CPI năm 2014 cũng là thấp nhất trong vòng 10 năm qua, với mức tăng bình quân 0,15% một tháng. Câu chuyện chỉ số giá tiêu dùng tăng thấp được cho là diễn biến bất thường so với những năm trước? Câu hỏi cần trả lời thực tế hơn, nghĩa là đừng xu thời vì sự nóng lạnh của thời tiết... Hãy nghĩ tới hiệu ứng hiện thực chúng ta cần đối mặt mà đưa ra lời giải đáp.
 Nguồn: ITN |
Trước hết là hiện tượng giảm giá ảo, giảm giá trên con số thống kê. Có thể lấy ngay việc giảm giá cước vận tải sau khi giá xăng dầu xuống đến mức thấp như hiện nay làm ví dụ. Sau vài lần xăng dầu giảm giá, nhiều lần dư luận lên tiếng, cơ quan quản lý đốc thúc, các doanh nghiệp vận tải mới giảm giá một chút mang tính hình thức. Xét trên bình diện thực tế, mức giảm 3,09% này hoàn toàn không tương xứng với mức giảm giá xăng tới 30% so với mức giá tháng 7. Giá cước vận tải hầu như không giảm đã kéo theo một hệ lụy là giá hàng hóa bán lẻ khó giảm, vì cước vận tải vẫn là yếu tố đầu vào quan trọng trong bán lẻ. Câu chuyện này cho thấy, chỉ số giá thống kê có giảm, nhưng thực tế, số tiền mà người tiêu dùng phải bỏ ra cho một mặt hàng, một dịch vụ hầu như không giảm.
Ở một khía cạnh khác, câu chuyện CPI tăng thấp cho thấy sức mua đang giảm do thu nhập thực tế của người lao động không tăng trong khi giá hàng hóa thực tế giảm không đáng kể. Số đông người tiêu dùng buộc phải lựa chọn chỉ chi tiêu cho những nhu yếu phẩm như gạo, thịt, rau củ, dầu mỡ. Cùng với đó, những bất ổn trong vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm khiến người tiêu dùng ở các đô thị ngày càng hướng tới việc tự cung tự cấp thực phẩm cho gia đình. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc nhiều loại hàng hóa sẽ có mức tiêu thụ thấp hơn, thu nhập của người sản xuất trực tiếp cũng bị giảm theo. Và lại bắt đầu vòng luẩn quẩn mới. Nhiều chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, chỉ số lạm phát duy trì ở mức thấp dưới 3% trong năm 2014 là nằm ngoài dự tính của tất cả các nhà điều hành kinh tế vĩ mô, khiến thị trường giá cả cũng có những diễn biến trái ngược.
Thực tế này cho thấy, nếu tiếp tục xu hướng giảm giá như vậy, thì nguy cơ giảm phát là hiện hữu, kéo theo tăng trưởng sẽ ở mức thấp. Để thúc đẩy kinh tế tăng trưởng thì điều quan trọng là tiết giảm chi phí ở khâu trung gian, giảm quãng đường từ người sản xuất đầu tiên đến người tiêu dùng cuối cùng bằng việc tạo ra mối liên hệ trực tiếp giữa nhà sản xuất với doanh nghiệp phân phối. Quản trị và xử lý nghiêm những doanh nghiệp vận tải cố tình không giảm giá cước, để qua đó giảm chi phí trung gian trong khâu lưu thông. Các đầu mối thương mại cần triển khai mạnh mẽ các chương trình kích cầu tiêu dùng, kích cầu đối với bất động sản để tăng sức mua, giảm tồn kho.
Câu hỏi cần trả lời thực tế hơn, nghĩa là đừng xu thời vì sự nóng lạnh của thời tiết... Hãy nghĩ tới hiệu ứng hiện thực chúng ta cần đối mặt mà đưa ra lời giải đáp.